به گزارش خبرگزاری کتاب‌ایران(ایبنا) حجت الاسلام والمسلمین سعید رضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در افتتاحیه کنفرانس سیاست گذاری عمومی‌و حکمرانی اسلامی‌گفت: مساله اصلی ما استقرار جامعه اسلامی‌و حکمرانی اسلامی‌است که هر دو بر همدیگر تاثیر می‌گذارند و مهم‌این است الگوی مطلوب جامعه اسلامی‌را ارائه کنیم.
وی افزود: نظام‌های پیشرفته دنیا حداقل در ارائه خدمات عمومی‌و تامین اجتماعی موفقیت‌هایی داشتند. عده‌ای از مردم اشاره می‌کنند که در‌این نظام‌ها به بیکاری و تامین شغل و… توجه شده است و جنبه‌های دیگر توسعه را در نظر نمی‌گیرند در حالی که توسعه یک زنجیره به هم پیوسته است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: ما به عنوان جامعه اسلامی‌آیا الگوی مطلوب را تامین کرده‌ایم و اگر بخواهیم‌این کار را انجام دهیم، پاشنه آشیل آن چیست و چه اقداماتی می‌توان انجام داد.
عاملی با طرح‌این پرسش که منظور از حکمرانی فرهنگی چیست و چه تفاوتی بین حکمرانی فرهنگی و حکومت فرهنگی وجود دارد، گفت: حکمرانی فرهنگی ناظر بر یک نقش یکپارچه و نظام‌مند است. در نظام حکمرانی مجموعه‌ای از نظام سیاستگذاری، برنامه ریزی و اقدامات اجرایی در حوزه فرهنگ در دولت و غیر دولت، حرکت مردمی‌جبهه انقلاب و سایر امکاناتی وجود دارد که مجموعه نظام حکمرانی را برای استقرار یک فرهنگ اسلامی‌در بر می‌گیرد.
وی ادامه داد:حکمرانی فرهنگی حوزه بایسته‌های فرهنگی دارد که از ناحیه حکومت دنبال می‌شود. حکومت باید اقداماتی را انجام دهد که در سند مهندسی فرهنگی به‌این باید‌ها اشاره شده است. به تعبیر مقام معظم رهبری باید به هندسه و تمام اجزا و عناصر حوزه فرهنگ توجه شود که با یک رویکرد دانش یکپارچه یک زنجیره را دنبال کند که هم ابعاد فرهنگ در حوزه فرهنگ دینی تامین شود و هم بتواند هدفی را که در جهان بینی اسلامی و ارزشهای اسلامی‌در رابطه با فرهنگ وجود دارد را تأمین کند.
عاملی یادآور شد: بین حکمرانی فرهنگی یا داشتن حکومت فرهنگ، تفاوتهایی وجود دارد. حکمرانی فرهنگی به ابعاد انگیزه‌ای در مردم توجه می‌کند.اینکه مردم خودشان احساس مسئولیت، علاقمندی و گمشده خود را در یک الگوی اسلامی‌زندگی و سبک زندگی اسلامی‌دنبال کنند یک مساله است اما اگر ما بخواهیم با یک حکمرانی عمودی اقدام کنیم اماکن پذیر نیست.باید توجه کنیم مردم با خواسته خود وارد زندگی می‌شوند.
وی گفت: در اوایل انقلاب اسلامی نظام سلطنت سالها جامعه را از مسیر الهی منحرف کرده بود اما به ناگهان انگیزه اجتماعی در جامعه به وجود آمد که همه برای حرکت به سمت اسلام و ارزشهای اسلامی اوج گرفتند.
عاملی با بیان‌اینکه حکومت فرهنگی یک حکمرانی عمودی و سلسله مراتبی است، گفت: حکمرانی فرهنگی دقیقا روی اراده‌ها، شناخت، دانش، سواد، تخصص، علاقه، انگیزه و احساس مسئولیت اجتماعی متمرکز می‌شود و هر اقدامی‌که بخواهد انجام دهد به رکن اساسی جامعه توجه می‌کند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: جامعه ما امروز تحت تاثیر رسانه‌های جدید وفناوری‌های نوین فرهنگ، تغییرات اساسی داشته است اما عرصه نوآوری‌های فرهنگی یکدست نیست. بعضی‌ها زندگی را جهنم می‌کنند که عاقبتی ندارد و نوآوری‌هایی نیز وجود دارد که مبنای مناسب ارزشمند برای زندگی کردن است. لذا توسعه دامنه انتخابگری افزایش پیدا کرده است.
وی اضافه کرد: برجسته شدن عرصه‌های کیفی عنصری است و بیانگر‌این است که کیفیت برتر انتخاب می‌شود. اگر ما بتوانیم اسلام و ارزشهای الهی را در یک کیفیت بالا و برجسته که در قالب هنرهای اسلامی‌نشان داده شود، ارائه کنیم، انتخاب می‌شویم. در میان همه جاذبه‌های مادی و شیطانی که وجود دارد اگر یک کیفیت برتر ارزشمند الهی که‌این برجستگی را داشته باشد، ارایه شود با قانون طبیعت ما سازگار می‌شود.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی خاطر نشان کرد: پررنگ شدن استقلال افراد نکته دیگری است. وقتی مخاطب به کاربر تبدیل می‌شود طبیعتا حس استقلال گرایی در او به وجود می‌آید چون خودش‌ایجاد عمل می‌کند و وارد میدان عمل شده است. اگر قبلا فقط تلویزیون می‌دید و مصرف کننده بود، امروز تولید‌کننده و بازنشر دهنده است و چون عمل می‌کند حسی که در دانشمندان وجود دارد در مجریان اجرایی حکومت نیز وجود دارد. یکی از مشکلات همین تجربه انباشته نیز هست که باعث می‌شود که نسبت به کار خود تعصب داشته باشند و به حرف‌های جدید چشم شان باز نیست.
وی ادامه داد: استقلال گرایی فرد را به یک واحد عمل اجتماعی تبدیل می‌کند و کار کردن با‌این فرد با یک کاربری که در یک دوره اولیه رسانه است با یک رسانه توده‌ای و جامعه توده وار بوده است، متفاوت است.
عاملی تاکید کرد: فرهنگ از حالت محلی به قلمرو فرا محلی و ملی کشیده شده است. اگر در جغرافیا مرز داریم در فرهنگ مرز نداریم.
وی ادامه داد: پرستیژ اجتماعی امر مهمی‌است و‌اینکه امروز چهره‌ها و سلبریتی‌ها مطرح می‌شوند از باب‌این است که یک مفروض اعتبار برای افراد‌ایجاد می‌کند و فرد در آن حوزه حساس بودن و برتر بودن می‌کند. فرهنگ اسلامی باید در فاخرترین حد عرضه شود. فرهنگ سطح پایین نمی‌تواند جاذبه‌های لازم را برای زندگی فراهم کند.
وی گفت: دو قلمرو مهم برای فرهنگ را باید متمایز کنیم که به سیاست عمومی‌برسیم. وقتی از فرهنگ صحبت می‌کنیم بخشی از فرهنگ در حوزه باز نمایی هنری و رسانه‌ای مطرح می شود. برای معرفی مولفه‌های فرهنگی به سراغ کتاب، داستان، شعر، ادبیات، سینما، رادیو، تلویزیون و هنرهای تجسمی‌و نمایشی مطرح می‌شود که آنجا عرصه فرهنگی است. حوزه دیگری در فرهنگ بازنمایی فرهنگی رسانه است که بسیار مهم است و اگر ما در آنجا موفق نباشیم نمی‌توانیم یک فرهنگ اسلامی را ایجاد کنیم.
عاملی خاطر نشان کرد: باید به عرصه عمومی‌فرهنگ توجه شود. باید به فکر سلامت و آموزش افراد باشیم. فرهنگ اگر مرتبط با عرصه عمومی‌نباشد نمی‌تواند در جامعه اسلامی‌محقق شود. باید در حوزه آسیب‌های اجتماعی حکومت اسلامی‌توجه ویژه‌ای شود. جامعه اسلامی‌شرایط طبیعی ندارد و جنگ نرم جامعه ما را مورد هدف قرار می‌دهد و به دنبال بزنگاه‌هایی است که جامعه را دارای بی‌تفاوتی و نا امیدی به زندگی و کاهش سرمایه اجتماعی و ضعیف نشان دهد.
وی افزود: اعتیاد به مواد مخدر در‌ایران به طور غیرطبیعی افزایش پیدا کرده و مصرف الکل و رابطه جنسی ناسالم که محصول بدن نمایی‌هایی است که خارج از چهارچوب‌های اسلامی‌صورت گرفته است.
عاملی تصریح کرد: یکی از شاخص‌های سلامت و پیشرفته شدن برای جامعه توجه به کسانی است که توان کمتری دارند. سواد دینی بسیار مهم است و می‌توان با گفتگو و دوره آموزش و پرورش و تحصیلات دانش‌آموزان آنها را‌ایجاد کرد.
حجت الاسلام والمسلمین نجف لکزایی رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی‌در کنفرانس سیاست گذاری عمومی و حکمرانی اسلامی‌در خصوص رویکرد قرآنی به مبحث حکمرانی، گفت: قرآن کریم وضعیت مردم به مسئله مشارکت مردم در حکومت‌ها به صورت جدی پرداخته است و انقلاب و دفاع مقدس و جهاد سازندگی نمونه‌های خوبی برای‌این مسئله محسوب می‌شوند. بزرگترین مشکل ما در حکمرانی‌این است که مشارکت مردم در انجام امور به شکل جدی و سازمان یافته مورد توجه نیست.
وی با استناد به آیاتی از سوره کهف و داستان ذوالقرنین و حل مشکل مردمی‌از یک منطقه در خصوص سدسازی، گفت: رویکرد حل مشکلات مردم باید با توجه به مسائل اولویت دار و مشارکت آنها صورت گیرد.
حجت الاسلام والمسلمین لکزایی با بیان‌اینکه وقتی از حکمرانی سخن گفته می‌شود یعنی افراد، دولت و حکومت در سراسر کشور هر کدام اقداماتی هماهنگ انجام می‌دهند، عنوان کرد: هر جا که مردم مشارکت نداشته باشند اتفاقات ناگواری رخ می‌دهد به عنوان مثال در داستان حضرت موسی(ع) طی یک طرح سیاسی نجات مردم از فرعون با تلاش خود مردم طی برنامه صورت می‌گرفت اما وقتی مردم مشارکت نکردند حضرت موسی(ع) به تنهایی نتوانست کاری انجام دهد. یا در داستان حضرت یوسف(ع) برای نجات از قحطی برنامه 15 ساله به آنها ارائه می‌دهد که تمام طرح بر عهده خود مردم است و با مشارکت مردمی‌نجات آنها شکل می‌گیرد. حضرت سلیمان(ع) در حکمرانی خود از منابع موجود اعم از انس و جن حتی شیاطین هم استفاده می‌کند.
رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی‌با بیان اینکه در حکمرانی ولایی محور راهبردی همه انبیا الهی و ائمه معصومین(ع) مبتنی بر تربیت و مشارکت مردم است، اظهار کرد: راه رسیدن به عدالت در‌این است که خود مردم فعال شده و مشارکت داشته باشند اگر مشارکت صورت نگیرد دولتی را خواهیم داشت که بهره وری در آن منفی خواهد بود.
وی با بیان‌اینکه ذیل حکمرانی ولایی طبق آیات قرآن مردم باید بر میثاق‌های الهی عمل کنند، ابراز کرد: متاسفانه امروز از ظرفیت مردمی‌استفاده نمی‌شود. ما باید نقش دولت را در حد معماری، سیاستگذاری، نظارت، حمایت، تسهیل گری و تضمین گری خلاصه کنیم اما انجام امور باید با مشارکت مردم باشد.
حجت الاسلام والمسلمین لکزایی با بیان‌اینکه در حکمرانی اسلامی‌دولت معمار و‌هادی است، گفت: ارتش رسول الله مردمی‌است. دولت در حکمرانی قرآنی باید صرفا نقش‌هادی، سیاستگذار، تنظیم گر و ناظر داشته باشد و همه حوزه اجرا را در اختیار مردم قرار دهد و دولت تضمین کند که سرمایه‌های مردمی‌به آنها برگردد.
رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی خاطرنشان کرد: ورود دولت در همه جا ممکن نیست، اما افراط در عدم مشارکت مردم توسط مسئولان تا جایی پیش رفته است که حتی در نهادهای مربوط به رهبری هم‌این اتفاق رخ داده است. این در حالی است که برای مردمی‌کردن دولت باید سبکی ارائه شود.
دوشنبه ۲۹ آذر ۱۴۰۰ - ۱۲:۴۷
نظر شما