کتاب جامع «دولت فاطمیان در مصر» (تحلیلی جدید) نوشته ایمن فواد سید با ترجمه اسماعیل باغستانی از سوی نشر نی منتشر شد. این کتاب درباره تاریخ حکومتهای شیعه و دولت فاطمیون در شمال آفریقا و مصر است.
این کتاب پیشتر هم در سال 1372 چاپ شده بود اما در سال 1394 باغستانی متوجه چاپ نسخه جدیدی از این کتاب شد که نویسنده تحلیل قویتر و بیشتری نسبت به چاپ نخست در آن صورت داده بود و ساختار آن به کلی تغییر کرده بود، نکته جالب توجه اینجاست که حجم کتاب نخست به مراتب بیشتر از کتاب فعلی بود اما کتاب فعلی ساختار به مراتب محکمتری دارد.
کتاب روایت کاملی از شکلگیری دولت فاطمیون در شمال آفریقا و مصر است، نویسنده در مقدمه این کتاب یادآوری میکند که در پژوهشهای خود از ورود در تفضیلات حوادث دوری جسته است و به جای آن به تحلیل مراحل تاریخ دولت فاطمیان و ترسیم خطوط و پدیدههای اصلی راجع به این دولت و شرح استراتژی سیاسی، اهداف و میزان کامیابی و ناکامی آنها است.
بخش درآمد این کتاب به معرفی منابع تاریخ فاطمیان و توصیف آنچه در این خصوص تا به حال صورت گرفته است میپردازد و به جرات میتوان گفت که این کتاب کاملترین و دقیقترین پژوهی است که در این باره صورت گرفته است.
بدنه اصلی این کتاب مستمل بر سه کتاب است، کتاب نخست با عنوان دعوت - دولت، شامل 9 فصل است که نویسنده در آن به بررسی تاریخ سیاسی فاطمیون از زمان تاسیس در مغرب و سقوط در مصر میپردازد، فصل دوم در خصوص رسوم، آیین و مدنیت توضیح میدهد و در بخش سوم هم به سپاهیان و نیروی دریایی اشاره میکند. نویسنده در پایان این کتاب یادآور میشود که دولت فاطمیان نمونه منحصر به فردی در تاریخ اسلام است که به هیچ روی تکرار شدنی نیست، این دولت واجد سرشتی دینی، فلسفی و تمدنی بود که میخواست نفوذ خود را به سراسر عالم اسلامی هم عصر خود بسط دهد.
پل ای واکر که یکی از مهمترین اسماعیلیهشناسان و فاطمیشناسان عصر است درباره این کتاب و ایمن فواد سید مینویسد: «درحال حاضر ایمن فواد سید چنان بر مطالعات فاطمی در مصر مسلط شده است که هیچ کس دیگر اهمیت و برجستگی او را ندارد.»
در بخشی از کتاب میخوانیم: «به نظر میرسد که شرایط به حل بحرانهای مدیریتی و حکومتی و هرج و مرج سیاسی عهد مستنصر کمکی نکرد، نیل که شریان اصلی مصر بود بر مشکلات عهد مستنصر افزود، پس از بحران گند مسطح آب نیل فرونشست و مصر به بدترین بحران اقتصادیای که طی قرون وسطی به خود دیده بود دچار شد، به طوریکه قیمت کالاها بالا رفت، قحط و غلا فزونی گرفت و متعاقب آن طاعون از راه رسید.»
در زمانی که دعوت اسماعیلیه دچار انشعاب و پراکندگی شد، جناح شرق در ایران از دست رفت و امامان اسماعیلی سرگرم توجیه مشروعیت خلافت خود بودند، عباسیان به یمن پشتیبانی سلجوقیان قدرت خویش را بازیافتند و تهاجمات خویش را به قلمرو فاطمیان در بلاد شام و از طریق تشکیک در صحت نسب ایشان از سر گرفتند.
کتاب «دولت فاطمیان در مصر» - (تحلیل جدید) نوشته دکتر ایمن فواد سید با ترجمه اسماعیل باغستانی در 760 صفحه، شمارگان 1100 نسخه و قیمت 220 هزار تومان از سوی نشر نی منتشر شده است.
نظر شما