«بسمه تعالی
«یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا کَثیراً مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ...» (حجرات،12)
در تاریخ ششم شهریورماه 1400، گزارشی با عنوان: چاپ گرانقیمت کارنامه دولت روحانی با حمایت وزارت ارشاد! با کد خبر 5290879 توسط خبرگزاری مهر منتشر شد. از آنجایی که محتوای مطالب منتشره حاکی از آن است که خبرنگار محترم بدون اطلاع دقیق از موضوع و براساس اطلاعات نادرست و ناکافی گزارش فوق را منتشر نموده است، لذا خانه کتاب و ادبیات ایران به تاسی از حدیث شریف نبوی «اتقوا من مواضع التهم» (بحار 75/90) با هدف تنویر افکار عمومی و رفع ابهامات و شبهات ایجاد شده، مطالب ذیل را به استحضار جامعه نشر کشور میرساند.
البته رفتار حرفهای، رسالت خبرنگاری و اصل احترام به مخاطب و حقوق خوانندگان در انتشار اخبار صحیح و دقیق، ایجاب میکرد پیش از انتشار این مطلب توسط آن خبرگزاری، پرسشها و ابهامات موجود درخصوص مجلدات تجربهنگاری دولت یازدهم و دوازدهم با عوامل خانه کتاب و ادبیات ایران مطرح میشد تا خبر مذکور براساس اطلاعات دقیق تنظیم شود و به تبع آن از اتقان و صحت لازم برخوردار باشد.
اما نادرستیهایی که در خبر مورد اشاره دیده میشود عبارتند از:
1- محل تامین هزینه انتشار کتابها؛
تیتر خبر مذکور حاوی گزارهای ناصواب است؛ بر خلاف ادعای مطرح شده، ریالی از بودجه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یا خانه کتاب و ادبیات ایران صرف چاپ و نشر کتب مذکور نشده است.
2- ناشر کتابها؛
همچنان که در شناسنامه اثر نیز دیده میشود، ناشر کتب مذکور نشر جمهور است، لذا مسئولیت تهیه و تولید محتوا، تدوین مطالب و حتی نحوه صفحهآرایی مجلدات بر عهده آن ناشر محترم بوده و ادعای خبرگزاری مهر مبنی بر اینکه "هرچند در شناسنامه کتاب نشر جمهور قید شده اما اطلاعات واصله نشان میدهند تمام کار نشر این اثر با وزارت ارشاد بوده است!" جای تاسف و تعجب فراوان دارد.
3- موضوع کتابها؛
خبرنگار درباره موضوع این مجلدات در متن خبر اشاره کرده است که کتابهای چاپی «در برگیرنده کارنامه فعالیتهای فرهنگی دولت مذکور است»؛ در حالی که این ۲۸ مجلّد تجربه نگاری کل فعالیتهای دولت یازدهم و دوازدهم است که افزون بر حوزه فرهنگ، دربرگیرنده گزارش کامل از تمام فعالیتهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی دولتهای یازدهم و دوازدهم از سال ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۰ خورشیدی است.
4- تعداد کتابهای منتشره؛
خبرنگار در خبر تنظیمی تعداد عناوین کتابهای منتشره را ۲۵ جلد برشمرده است، در حالی که، عناوین کتب منتشره درباره دولتهای یازدهم و دوازدهم، مجموعا ۲۸ مجلّد است که هر کدام از موضوعات با عناوین جداگانه به گزارش عملکرد دولتهای یازدهم و دوازدهم میپردازد.
5- عدم دقت در تنظیم خبر؛
خبرنگار در لید خبر نوشته است «کارنامه دولت روحانی»، در تیتر عکس نوشته است «گزارش کارنامه فعالیتهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دولتهای یازدهم و دوازدهم در قالب یک مجموعه...» در درون خبر نیز نوشته است «کارنامه فعالیتهای فرهنگی دولت» که همگی نشان میدهند متاسفانه هیچ دقت و نظارتی بر محتوای خبر نبوده است.
6- سنگ تمام گذاشتن برای کیفیت انتشار این کتاب!
موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران به عنوان تسهیل کننده و مجری امور چاپ این مجلدات، تمام سعی و تلاش خود را نموده است که ضمن صرفهجویی لازم در هزینه تمام شده و نیز با انتخاب مناسب نوع کاغذ، چاپ و صحافی، کتابها با کیفیت مناسب چاپ شوند، به گونهای که در صورت مراجعات مکرر در کتابخانههای عمومی، تخصصی و مراکز پژوهشی بتوانند تا سالیان طولانی قابل استفاده باشند. شایان ذکر است خانه کتاب و ادبیات ایران در تمام آثار و محصولاتی که مسئولیت چاپ آنها را به عهده دارد (خواه مالکیت اثر متعلق به موسسه باشد یا ناشر دیگر)، تلاش میکند چنین دقت نظری را در کیفت آثار چاپی داشته باشد (رسول اللّه صلی الله علیه و آله: إنَّ اللّه تَعالی یُحِبُّ إذا عَمِلَ أحَدُکُم عَمَلاً أن یُتقِنَهُ . کنز العمّال : ج 3 ص 907). این که اتخاذ چنین رویهای از جانب آن خبرنگار جالب بوده! و تلویحا جرم انگاری تلقی شده، جای تعجب دارد.
در پایان و از باب تواصی به حق، ذکر دو نکته را خطاب به جامعه فرهنگی و رسانهای کشور ضروری میدانیم:
نخست، اهمیت گردآوری گزارشها و ثبت تجربهنگاری هاست؛ آنچنان که مقام معظم رهبری (مد ظلّه العالی) در آخرین دیدار با رئیسجمهور و اعضای هیأت دولت هشتم در مورخ دهم مرداد ۱۳۸۴ بر ثبت تجربهها تاکید فرمودند: «آنچه مهم است، این است که شما دوستان در پایان دولت، مأموریتتان تمام میشود؛ اما مسئولیتهای شما تمام نمیشود. انسان در محیط اسلامی هیچگاه از مسئولیت فارغ و خالی نیست؛ همیشه دارای مسئولیت است؛ منتها مسئولیتها متفاوت است. یک وقت انسان وزیر است -که یک مسئولیت دارد- یک وقت وزیر نیست؛ اما مجموعهای از تجربههای فراوان وجود دارد. تجربههای با ارزشی که در طول سالهای متمادی در یکایک شماها به وجود آمده و جمع شده، دستاورد کمی نیست؛ اینها متعلق به این کشور و این ملت و این نظام است؛ از این تجربهها باید استفاده شود.»
پس با توجه به نگاه نافذ معظّمله که بر حفظ و استفاده از سرمایههای تجربه شده کشور توصیه کردهاند، بهتر است همه ما در این راه کوشا باشیم تا بتوانیم، تجربهها را ثبت کنیم، با مرور آن از دوباره کاریها بپرهیزیم، راههای اشتباه را اصلاح کنیم و دستآوردهای نیک را توسعه دهیم.
بهگفته سعدی:
عمر دو بایست در این روزگار
تا به یکی تجربه آموختن
در دگری تجربه بردن به کار
دوم این که، چاپ کتب تجربه نگاری دولتها در کارنامه خانه کتاب و ادبیات ایران مسبوق به سابقه است. دو موسسه خانه کتاب تهران و موسسه نمایشگاههای فرهنگی ایران که موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران حاصل ادغام و هم افزایی آن دو است، در سال های گذشته نیز کارنامههای دولتهای پیشین جمهوری اسلامی ایران را منتشر کردهاند. لذا، چاپ کتب تجربهنگاری دولتهای یازدهم و دوازدهم، کار و تجربه اوّل این موسسه نبوده است. در صورت صلاحدید دولتهای بعدی مبنی بر چاپ مجلدات توسط خانه کتاب و ادبیات ایران، این موسسه از هیچ کوشش و کمکی دریغ نخواهد کرد.
بر این اساس، خانه کتاب و ادبیات ایران بهعنوان موسسهای متعلق به نظام جمهوری اسلامی ایران و نه متعلق به شخص، حزب یا جناحی خاص، همواره خود را ملزم به ارائه خدمات فرهنگی به جامعه نشر و ادبیات کشور و نیز همکاری با دولتها در چارچوب نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران میداند.
اکنون نیز که در طلیعه سیزدهمین دولت جمهوری اسلامی ایران قرار داریم، همدلی و همکاری و همافزایی فعالان فرهنگی و رسانهای کشور بیش از پیش احساس میشود؛ سزاست که به تاسی از آیه شریفه «وَلا تَنازَعوا فَتَفشَلوا وَتَذهَبَ ریحُکُم» (انفال 46) از تفرقه و اختلاف افکنی به جد پرهیز نماییم، و با تبعیت از فرامین مقام معظم رهبری (مد ظلّه العالی) همگی در مسیر تحقق دولت انقلابی و عقلانی تا رفع کامل موانع و فائقآمدن بر مشکلات بکوشیم.
نظر شما