این رمان کلیما که در آن دوران تاریک و پر خفقان حاکمیت کمونیستها در پراگ به تصویر کشیده شده است، نخستین بار در سال ۱۹۷۸ با عنوان «Soudce z milosti» در چکسلواکی به صورت زیرزمینی منتشر شد. کلیما در سال ۱۹۸۶ توانست این اثر را رسما منتشر کند که در زمان انتشارش از آن به عنوان شاهکار کلیما یاد میشد؛ رمانی که مخاطبش در آن با روابط مبهم انسانها و همچنین جهانی روبروست که گویی تمامی زوایای آن در هالهای از ابهام و تردید قرار دارند.
«قاضی» در واقع آیینهای است از انسانی که مورد ظلم واقع شده و توصیفی است از زمانهای غرق در بیعدالتی؛ کاوشی است از تجربه زندگی در کشور چک، در دورهای تاریک که عدالت به درستی در آن اجرا نمیشد.
نویسنده در رمانش روایتگر داستان یک قاضی است که بیش از قضاوت کردن، در حال قضاوت شدن و مورد بازخواست قرار گرفتن دستگاه حکومت کمونیستی و همینطور نزدیکان و اطرافیانش است. حتی شرایط به گونهای پیش میرود که شخصیت اصلی داستان مدام در حال قضاوت کردن خودش است؛ ولی میکوشد در برابر احکام ناعادلانه رژیم مستبد سر خم نکند.
کلیما میکوشد داستان انتخابهای دشوار قهرمان کتابش را روایت کند؛ قهرمانی که شدیدا به عدالت اعتقاد دارد؛ اما نمیتواند آن را در جامعه پیدا کند. این نویسنده با این موضوع، داستانی جذاب خلق میکند که در آن سیاست و قانون در کشوری که اکنون به نام جمهوری چک شناخته میشود، در مقابل هم قرار گرفتهاند.
این کتاب در دهه ۱۹۷۰ در طول بازجوییهای مکرر و پرتنش از کلیما نوشته شد و برخی این کتاب را سیاسیترین نوشته این نویسنده اهل چک میدانند.
کلیما متولد سپتامبر ۱۹۳۱ در پراگ، رماننویس و نمایشنامهنویس، تاکنون توانسته برنده چندین جایزه مهم ادبی از جمله جایزه فرانتس کافکا (در سال ۲۰۰۲) شود.
فروغ پوریاوری متولد سال ۱۳۳۴ از جمله مترجمانی است که با ترجمه آثاری از نویسندگان اروپای شرقی، سهم بسزایی در شناساندن آثار نویسندگان بزرگ این منطقه در زبان فارسی داشته است. مثلا در کتاب “بعد از انقلاب” که یکی از بهترین ترجمههای اوست، آثاری از نویسندگانی همچون ایوان کلیما، میلان کوندرا، نادین گوردیمر، ریشارد کاپوشینسکی و … گردآوری شدهاند. ادبیات در اروپای شرقی پس از رهایی از اختناق رژیمهای دستنشانده روسیه، بسیار شکوفا شد و نویسندگانی که سالها تحت فشار سانسورهای دستگاههای نظارتی ناچار بودند خلاقیت خود را سرکوب کنند، حالا پس از انقلابهایی رهایی بخش، میتوانستند آزادانه رمانها، داستان های کوتاه و مقالات خود را خلق کنند. ادبیات این منطقه از نظر پیوند عمیقی که با شرایط زیستی، سیاسی و فرهنگی مردمانش دارد -درست همچون ادبیات آمریکای لاتین- از جایگاه ویژهای برخوردار است و همین امر فروغ پوریاوری را بر آن داشته که برای ترجمه بر روی ادبیات اروپای شرقی تمرکز کند.
اغلب آثاری که از کلیما در ایران منتشر شدهاند را پوریاوری به فارسی برگردانده است. «روح پراگ» (اثری که کلیما با انتشار ترجمه آن در ایران شناخته شد)، «در انتظار تاریکی، در انتظار روشنایی»، «کار گل» و «در میانه امنیت و ناامنی» آثاری از کلیما هستند که به قلم این مترجم به فارسی منتشر شدهاند. «روح پراگ» اثر مطرح کلیما با ترجمه خشایار دیهیمی نیز در ایران منتشر شده است.
رمان «قاضی» ایوان کلیما ترجمه فروغ پوریاوری به زودی از سوی نشر ثالث منتشر میشود.
نظر شما