به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، زبان رمز هویت ملی، محور فرهنگ، ابزار ارتباطات و حامل اندیشه‌های انسانی است. زبان فارسی نیز با غنای واژگانی و دیرینگی و پشتوانه‌های فکری و فرهنگی خود نقش وحدت‌بخشی میان اقوام ایرانی بر عهده دارد. زبان فارسی با پیوند مستحکمی که با ادبیات دیرپای ما دارد، توانسته است با آبشخور فرهنگ غنی مردم ایران درآمیزد. امروزه حفظ هویت ملی، فردی و اجتماعی در گرو حفظ زبان و ادب فارسی است. اهميت زبان فارسی، چه به عنوان زبان ملی ما ايرانيان و چه به عنوان زبان دوم جهان اسلام، بر كسی پوشيده نيست. در اين زبان كه برآمده از فعاليت همه اقوام ايرانی در طول تاريخ است، شاهد ظهور و بروز ادبياتی هستيم كه نه‌تنها گل سرسبد فرهنگ ماست، بلكه پرچم‌دار آثار علمی، هنری و فرهنگی ادبيات سرزمين‌های پيرامونی ما از قبيل شبه‌قاره هند، امپراتوری پهناور عثمانی و جهان عرب نيز بوده و برای غربيان هم در قرون اخير مايه آموزش و الهام ‌بوده است. اهمیت این موضوع سبب شد تا به سراغ  حسن ذوالفقاری استاد اعزامی به دانشگاه شانگهای چین، عضو هیئت علمی دانشگاه تربيت مدرس و مدیر گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی فرهنگستان زبان و ادب فارسی برویم که او بیان کرد برای رفع مشکلات موجود بر سر راه گسترش زبان فارسی در دانشگاه‌های چین نیاز به بازآموزی استادان چینی به‌طور مداوم وجود دارد. همچنین پویا آزاده استاد زبان فارسی دانشگاه اقتصاد پکن بیان کرد یکی از مشکلات آموزش زبان فارسی در چین، کتاب‌های درسی است که از سوی اساتید قدیمی به نگارش درآمده و از آنجایی که این افراد به‌روز نیستند، این کتاب‌ها اشکالاتی از قبیل اشکالات تایپی، دستوری و درکی دارند. این بار به سراغ خانم دکتر یوگویلی استاد دانشگاه مطالعات زبان‌های خارجی پکن رفتیم تا وضعیت زبان فارسی را در این دانشگاه از او جویا شویم. مشروح گفت‌وگو با او را در ادامه می‌خوانید:

در ابتدای گفت‌و‌گو کمی از خودتان بگویید؟ چه شد که به زبان فارسی علاقه‌مند شدید و زبان فارسی را تا مقطع دکترا ادامه دادید؟
یوگویلی، مدرس زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه مطالعات زبان‌های خارجی پکن و عضو پژوهشی دانشگاه و عضو انجمن بین‌المللی کومسیوس هستم و در زمینه زبان و ادبیات فارسی و فلسفه مذهب اسلام و تبادل فرهنگی ایران و چین فعالیت می‌کنم. در سال 1996 تا 2006 در موسسه دهخدا درس خواندم و 6 ماه بعد وارد دانشگاه تهران در رشته زبان‌ و‌ ادبیات فارسی در مقطع کارشناسی شدم و این رشته را تا دکترا پیگیری کردم. در سال 2006 در ماه دسامبر دفاع کردم و عنوان پایان‌نامه‌ام «جلوه‌های نقاشی چینی در ادبیات فارسی» بود. با نمره 20 و امتیاز پایان‌نامه برجسته مقطع دکترا را پشت سر گذاشتم. هم‌زمان با تدریس در سال 2000 تا 2007 به کمک یک نقاش چینی به نام فوشوزوم در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، واحد فرهنگ شرق، در مقطع لیسانس و فوق لیسانس نقاشی سنتی چینی تدریس کردم و به جز آن در دانشگاه هنر، دانشگاه هنر اصفهان و در دانشگاه الزهرا نیز تدریس داشتم.
 
در سال 2009 به چین برگشتم و رشته زبان و ادبیات فارسی را در دانشگاه مطالعات زبان‌های خارجه پکن تاسیس کردم. اولین دوره دانشجوهای زبان و ادبیات فارسی در این دانشگاه 13 نفر بود و آنها در سال 2013 فارغ‌التحصیل شدند و اکثر آنها به شغل‌های خوبی دست یافته و در روابط چین و ایران، در زمینه اقتصاد یا فرهنگ چین و ایران مشغول به کار هستند. چهار نفر از آنها در امور خارجه چین فعالیت می‌کنند و دو نفرشان به صورت دایمی در سفارت چین در تهران مشغول به کار هستند و تعدادی نیز در تلویزیون مرکزی چین مشغول هستند و بعضی برای ادامه تحصیل به انگلیس یا امریکا رفتند.
 
دانشجویان دوره دوم در سال 2013 تا 2017 در این رشته -زبان و ادبیات فارسی- مشغول تحصیل بودند و دانشجویان دوره سوم نیز هم‌اکنون سال چهارم هستند و در سال آینده فارغ‌التحصیل می‌شوند. دانشگاه ما تا امروز با دانشگاه تهران، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشگاه امام خمینی و دانشگاه تربیت مدرس تفاهم‌نامه امضا کرده است. به جز این با بنیاد سعدی هم تفاهم‌نامه همکاری امضا کرده‌ایم. سه دوره است که بچه‌ها برای ادامه تحصیل به موسسه دهخدا در ایران رفتند و در دانشگاه‌هایی چون علامه طباطبایی و دانشگاه امام خمینی نیز مشغول به تحصیل هستند. همچنین با توجه به اینکه در چین خیلی کم مسابقه برگزار می‌کنند، در سال 2019 نخستین مسابقه مکالمه زبان فارسی را در دانشگاه‌های سراسری چین برگزار کردیم و این اولین بار بود که چنین مسابقه‌ای برگزار شد.

کرونا چه اثری بر گسترش زبان فارسی در چین و دانشگاه‌های چین داشت؟ آیا آموزش زبان فارسی در دانشگاه مطالعات زبان‌های خارجی پکن با شیوع کرونا با اختلال مواجه شد؟ یا خیر؟
ما همیشه در دانشگاه از یک استاد ایرانی دعوت می‌کردیم که در کنار ما باشد. دکتر محمدی استاد شهید بهشتی، دکتر سمیع‌زاده استاد ادبیات فارسی در دانشگاه امام خمینی و دکتر میرزایی که استاد دانشگاه امام خمینی بود، نیز با ما همکاری می‌کرد. متاسفانه از سال گذشته که کرونا آمد، استاد اعزامی نداشتیم و تقریبا هیچ‌یک از اساتید از ایران به چین نیامدند. کرونا خیلی مانع بود و بین جوامع فاصله انداخت که علاوه بر فاصله بین جوامع و کشورها، بین اساتید اعزامی که از ایران به چین می‌آمدند هم فاصله انداخت. ضمن اینکه کلاس حضوری همیشه از کلاس مجازی بهتر و پرکاربردتر بوده است. درکلاس مجازی همیشه اینترنت خوب آنتن نمی‌دهد و صدا و تصویر خوب نمی‌رسد که همه اینها باعث شد ما با برگزاری کلاس‌های غیرحضوری از هدفمان کمی فاصله بگیریم. ما امیدواریم که کرونا زودتر از کره زمین رخت ببندد تا روابط فرهنگی بین ایران و چین دوباره باز شود و ما بتوانیم مستقیم به ایران رفته و در کنفرانس‌ها و همایش‌ها حضور فیزیکی داشته و به امر پژوهش بپردازیم.

در مصاحبه‌هایی که من در گذشته با مدرسان زبان فارسی در چین داشتم اکثر آنها معتقدند که کتاب‌هایی که از سوی اساتید چینی برای آموزش زبان فارسی استفاده می‌شوند، قدیمی هستند، آیا شما هم چنین عقیده‌ای دارید؟
 بله دقیقا همین‌طور است و اگر بچه‌های ما فقط از کتاب‌های چاپ قدیم استفاده کنند، نمی‌توانند به سرعت زبان فارسی را یاد بگیرند و باید از کتاب‌های جدیدتر که تمرینات جدیدتر و علمی‌تری دارد استفاده کنند. تا امروز ما چند کتاب مثلا گزیده ادبیات فارسی را در سال 2015 در دانشگاه علامه چاپ کردیم ولی با وجود اینکه هدف اول این کتاب استفاده چینی‌ها بود، ولی بچه‌های ما نمی‌توانند از این کتاب استفاده کنند. این کتاب دو بار به چاپ رسید که چون این کتاب در ایران چاپ شده و دانشجوهای چینی برای تهیه آن با مشکل مواجهند. دانشجویان چینی که فارسی می‌خوانند هنوز این کتاب را ندیده‌اند و با وجود اینکه کتاب در سال 2015 چاپ شده است ما هنوز نمی‌توانیم از آن استفاده کنیم. کتاب دیگر ادبیات چینی است که من با کمک دو استاد دیگر این کتاب را به زبان فارسی ترجمه کردم که آن نیز در ایران چاپ شد. سومین کتاب من دستور زبان چینی است که بچه‌های ایرانی که به زبان چینی علاقه‌مند هستند می‌توانند از این کتاب استفاده کنند. همچنین در نگارش دو کتاب دیگر با بنیاد سعدی همکاری کردیم. کتاب «ایران‌شناسی» و کتاب «گام اول» که این دو کتاب هنوز در دست چاپ است. هدف ما این است که کتاب آموزش زبان و ادبیات فارسی از بنیاد سعدی را به چین معرفی کنیم و بعضی از کتاب‌ها را دو زبانه کنیم. 

به‌نظر شما اهمیت یادگیری زبان فارسی برای چینی‌ها در چیست؟
به نظر من که یازده سال است در دانشگاه زبان و ادبیات فارسی تدریس می‌کنم، زبان فارسی مثل یک پل در روابط چین و ایران عمل می‌کند و کمک می‌کند این روابط را محکم و ثابت بسازیم. یادگیری زبان فارسی برای تبادل فرهنگ ایران و چین ضروری است. با این وظیفه سنگین به چین برگشتم و گروه زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه مطالعات زبان‌های خارجی پکن را ایجاد کردم و شروع به آموزش زبان فارسی کردم. خدمت به جامعه، یکی دیگر از وظایف ما بود چون دانشگاه ما یکی از وظایفی که به عهده دارد، مساله دیپلماسی است و نقش مهمی در دیپلماسی چین دارد و به عنوان گهواره دیپلماسی به شمار می‌آید. بنابراین ما مدرسان باید کمک به جامعه را نیز جزو کارهای خود بدانیم. چین و ایران و روسیه در دو طرف قاره آسیا قرار دارند و منافع مشترک دارند. البته منحصر به منافع اقتصادی نیست؛ بلکه در سیاست و در زمینه امنیت نیز سه کشور توانای حل مسایل منطقه‌ای و بین‌المللی هستند و باید نقش مهمی ایفا کند. برای تدریس و آموزش زبان فارسی همیشه سرکلاس، سخنرانی استاد لاریجانی را به عنوان نمونه استفاده می‌کردم و به بچه‌ها می‌گفتم که چگونه برای ترجمه باید اعتماد‌به‌نفس و اجرای همزمان داشته باشیم و معنا و فلسفه این سخنرانی‌ها چیست. مسائل و مشکلات جهان و منطقه‌ای در خاورمیانه چیست؟ کدام کشور و کدام افراد این مساله را ایجاد کرده و هر نفر چگونه باید در زندگی این جهان ایفای نقش کند.

به عنوان سوال آخر وضعیت آموزش زبان فارسی در دانشگاه مطالعات زبان‌های خارجی پکن چگونه ‌است؟
وضعیت آموزش زبان فارسی بعد از رواج کرونا در چین کمی پیچیده شد و ما -گروه زبان فارسی در دانشگاه‌ها- وظیفه خدمت به دفتر بین‌المللی شهر پکن و پنجی را بابت ترجمه متون چینی به فارسی و راهنمایی کارها و چگونگی جلوگیری از شیوع کرونا پیدا کردیم. همچنین آن ترم تمام آموزش‌ها مجازی بود و بچه‌ها نمی‌توانستند به دانشگاه برگردند. از طرف دانشگاه همیشه نیروی کمکی برای امدادرسانی به شهر ووهان می‌آمد و خیلی متون را برای راهنمایی و جلوگیری از کرونا به زبان فارسی ترجمه کردیم.