به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در خوزستان، کارگاه آموزش مجازی قصه‌نویسی توسط اداره‌کل بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس خوزستان به مدت 20 جلسه و در 10 شب در اهواز در حال برگزاری است.
در سومین و چهارمین نشست از این سلسله نشست‌های مجازی «مریم موسوی» دانش‌آموخته مقطع دکتری ادبیات محض دانشگاه شهید بهشتی، به‌عنوان مدرس این دوره آموزشی، در سخنانی گفت: باید در هر گروه سنی برای کودکان متناسب با سن، جنسیت و شهری که در آن زندگی می‌کنند و موضوعاتی که آن با مواجه هستند، قصه بگوییم و طبق اصول قصه‌گویی حرکت کنیم.
موسوی با بیان اینکه قصه گفتن نیازی به توضیح و تفسیر ندارد، تصریح کرد: باید بتوانیم با توجه به نیاز مخاطب، قصه را طراحی کرده و با صحنه‌پردازی و استفاده از عناصر داستانی بتوانیم قصه‌ای تاثیرگذار برای کودک تعریف کنیم.
وی با تاکید بر اینکه قصه‌ها حالت روحی درون، اعمال، رفتار و تصاویر را توصیف می‌کنند، اضافه کرد: ضرورتی ندارد همه جزییات قصه را شرح دهیم. قصه‌گو در مرحله اول باید قصه‌هایی را انتخاب کند که با وضعیت کنونی رشد کودک و گرفتاری‌های روحی و روانی موجودش بهتر مطابقت داشته باشد و برای نشان دادن ناراحتی می‌تواند با توصیف حالات روحی شخص برای کودک، هدف مورد نظر را به کودک انتقال دهد. در قصه رویدادهای درونی به شکل تصویر نشان داده می‌شوند. وقتی قهرمانان قصه در برابر مسائل آشکار، دشوار و غیر قابل حل قرار می‌گیرند، وضعیت روحی آنان توصیف نمی‌شود.
وی ادامه داد: قصه‌گو نباید معانی قصه را برای کودک توضیح دهد بلکه با آگاهی که دارد، باید تشخیص دهد که تا چه اندازه پیام قصه مناسب ذهن نیمه‌آگاه کودک است. وقتی قصه‌گو جنبه‌های مختلف معانی قصه را بداند، کودک می‌تواند آسان‌تر کلید فهمش را از داستان کسب کند.
این پژوهشگر ادبی در جواب این سوال که چرا قشر نوجوان علاقه کمتری به قصه نشان می‌دهند، اینگونه توضیح داد: کودکان خردسال، گروه سنی «ب» و اوایل گروه سنی «ج» علاقه بیشتری به قصه دارند اما در مقابل نوجوانان خیلی سخت به قصه جذب می‌شوند. به شخصه برای نوجوان باشگاه کتابخوانی، جمع‌های کتابخوانی و اردوهای کتابخوانی را توصیه می‌کنم. مربی‌هایی که قرار است در گروه نوجوان قرار بگیرند، باید تلاش کنند به جای طرح قصه، کتاب بخوانند. چون ارتباط برقرار کردن گروه سنی نوجوان به قصه مشکل است اما اگر بتوانید گره داستان، نقطه اوج، شخصیت‌پردازی را به طور صحیح ایجاد کنید، آموزش و نوشتن داستان برای نوجوانان کار سختی نیست.
در سومین و چهارمین نشست از این سلسله نشست‌های مجازی «مریم موسوی» دانش‌آموخته مقطع دکتری ادبیات محض دانشگاه شهید بهشتی، به‌عنوان مدرس این دوره آموزشی، در سخنانی گفت: باید در هر گروه سنی برای کودکان متناسب با سن، جنسیت و شهری که در آن زندگی می‌کنند و موضوعاتی که آن با مواجه هستند، قصه بگوییم و طبق اصول قصه‌گویی حرکت کنیم.
موسوی با بیان اینکه قصه گفتن نیازی به توضیح و تفسیر ندارد، تصریح کرد: باید بتوانیم با توجه به نیاز مخاطب، قصه را طراحی کرده و با صحنه‌پردازی و استفاده از عناصر داستانی بتوانیم قصه‌ای تاثیرگذار برای کودک تعریف کنیم.
وی با تاکید بر اینکه قصه‌ها حالت روحی درون، اعمال، رفتار و تصاویر را توصیف می‌کنند، اضافه کرد: ضرورتی ندارد همه جزییات قصه را شرح دهیم. قصه‌گو در مرحله اول باید قصه‌هایی را انتخاب کند که با وضعیت کنونی رشد کودک و گرفتاری‌های روحی و روانی موجودش بهتر مطابقت داشته باشد و برای نشان دادن ناراحتی می‌تواند با توصیف حالات روحی شخص برای کودک، هدف مورد نظر را به کودک انتقال دهد. در قصه رویدادهای درونی به شکل تصویر نشان داده می‌شوند. وقتی قهرمانان قصه در برابر مسائل آشکار، دشوار و غیر قابل حل قرار می‌گیرند، وضعیت روحی آنان توصیف نمی‌شود.
وی ادامه داد: قصه‌گو نباید معانی قصه را برای کودک توضیح دهد بلکه با آگاهی که دارد، باید تشخیص دهد که تا چه اندازه پیام قصه مناسب ذهن نیمه‌آگاه کودک است. وقتی قصه‌گو جنبه‌های مختلف معانی قصه را بداند، کودک می‌تواند آسان‌تر کلید فهمش را از داستان کسب کند.
این پژوهشگر ادبی در جواب این سوال که چرا قشر نوجوان علاقه کمتری به قصه نشان می‌دهند، اینگونه توضیح داد: کودکان خردسال، گروه سنی «ب» و اوایل گروه سنی «ج» علاقه بیشتری به قصه دارند اما در مقابل نوجوانان خیلی سخت به قصه جذب می‌شوند. به شخصه برای نوجوان باشگاه کتابخوانی، جمع‌های کتابخوانی و اردوهای کتابخوانی را توصیه می‌کنم. مربی‌هایی که قرار است در گروه نوجوان قرار بگیرند، باید تلاش کنند به جای طرح قصه، کتاب بخوانند. چون ارتباط برقرار کردن گروه سنی نوجوان به قصه مشکل است اما اگر بتوانید گره داستان، نقطه اوج، شخصیت‌پردازی را به طور صحیح ایجاد کنید، آموزش و نوشتن داستان برای نوجوانان کار سختی نیست.
این قصه‌گوی کشوری با تشریح اینکه پایان داستان برای کودک نقش تعیین‌کننده‌ای دارد، بیان کرد: زمانی که قصه‌گو پایان مشخص با یک نتیجه‌گیری اخلاقی به کودک ارائه می‌دهد، در بعضی مواقع کودک را دلزده می‌کند. کودکی که برای او قصه می‌گوییم، نقش تعیین کننده‌ای در پایان قصه دارد. وقتی با کودکی مواجه هستید که قدرت تفکر و تخیل بالایی دارد، تلاش کنید پایان داستان را برای کودک باز بگذارید و یا اینکه اگر کودکی علاقه‌مند است پایان داستان را به آن صورتی که خوشایندش است تمام کند، قصه‌گو می‌تواند سرانجام داستان را به همان شکل برساند.
موسوی زمان قصه برای کودکان را یکی از عوامل تاثیرگذار در قصه‌گویی دانست و گفت: بعضی قصه‌ها و استعاره‌ها هدفی آرام کننده و اطمینان بخش را دنبال می‌کنند و با توجه به اینکه قصه‌های شبانه تاثیر زیادی روی بچه‌ها دارند، باید قصه‌های شبانه به گونه‌ای انتخاب شوند که اصلا هیجان نداشته و یا هیجان‌شان خیلی کم باشد تا کودک پس از شنیدن این قصه‌ها بخوابد. قصه‌هایی که کودکان را ترسانده و دچار کابوس شبانه می‌کنند، مناسب قصه‌ی شبانه نیست. قصه‌گو کسی است که قدرت تخیل بالایی دارد و بتواند گاهی کودک را فی البداهه با قصه همراه کند. قصه‌گو می‌تواند کودکی را که حالت خشم، بغض و ناراحتی دارد، با یک جمله وارد فضای داستان کرده و به سرزمین قصه‌ها ببرد و حالش را بهتر کند.
موسوی زمان قصه برای کودکان را یکی از عوامل تاثیرگذار در قصه‌گویی دانست و گفت: بعضی قصه‌ها و استعاره‌ها هدفی آرام کننده و اطمینان بخش را دنبال می‌کنند و با توجه به اینکه قصه‌های شبانه تاثیر زیادی روی بچه‌ها دارند، باید قصه‌های شبانه به گونه‌ای انتخاب شوند که اصلا هیجان نداشته و یا هیجان‌شان خیلی کم باشد تا کودک پس از شنیدن این قصه‌ها بخوابد. قصه‌هایی که کودکان را ترسانده و دچار کابوس شبانه می‌کنند، مناسب قصه‌ی شبانه نیست. قصه‌گو کسی است که قدرت تخیل بالایی دارد و بتواند گاهی کودک را فی البداهه با قصه همراه کند. قصه‌گو می‌تواند کودکی را که حالت خشم، بغض و ناراحتی دارد، با یک جمله وارد فضای داستان کرده و به سرزمین قصه‌ها ببرد و حالش را بهتر کند.
نظر شما