به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، به نقل از مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، دومین دوره‌ دوسالانه انتخاب آثار برتر مدافعان حرم با عنوان «جایزه شهید حاج حسین همدانی» در ۱۶ مهر، همزمان با ششمین سالگرد شهادت این شهید برگزار خواهد شد. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره برگزاری این دوسالانه با دبیر علمی دومین دوره‌ دوسالانه انتخاب آثار برتر مدافعان حرم به گفتگو پرداختیم.
 
برگزاری «دومین دوره دوسالانه انتخاب آثار برتر مدافعان حرم؛ جایزه سردار شهید حاج حسین همدانی» چه ضرورتی دارد و هدف از برگزاری آن چیست؟
هدف از برگزاری چنین جایزه‌ای حفظ روحیه دفاعی در میان جوانان و افراد مستعد و نورافکنی به ابعاد ناشناخته مقابله با خشن‌ترین و مخوف‌ترین تروریسم بین‌المللی است که تحت عنوان مدافعان حرم مطرح می‌باشد. جایزه دوسالانه نیز به‌منظور رونق بخشیدن به تولید اثر درباره این اتفاق فرهنگی ـ نظامی بوده و به تجلیل از جهاد مظلومانه جهادگران در این عرصه کمک شایانی خواهد کرد. براین اساس اواسط دهه 90 موضوع مدافعین حرم مورد توجه قرار گرفت زیرا موضوعی بود که نظر بخش قابل توجهی از اصحاب فرهنگ به‌سمت آن کشیده شده و خود به خود تولید آثاری در زمینه‌های فیلم، شعر، خاطره، مستند و رمان را به‌همراه داشت.
 
این موضوع هم مثل موضوع‌های جنگ هشت ساله، ابتدا و به‌صورت خودجوش در کتاب‌هایی در ژانر خاطره و زندگینامه تألیف شدند اما کم‌کم گونه‌های دیگر هم به آنها اضافه شد.
 
این آثار به‌دلیل آن‌که با محدودیت‌هایی در بخش تحقیق و حتی بیان بعضی واقعیت‌ها روبه‌رو بودند، ‌به‌رغم تلاش نویسندگان و محققان عزیز نمی‌توانستند آثار کاملی باشند. لذا شاید در میدان رقابت‌های دیگر مثل؛ جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی، جایزه کتاب سال دفاع مقدس و... امکان رقابت نداشتند. از این‌رو جایزه دوسالانه شهید همدانی طراحی شد تا به نوعی از زحمات پدیدآورندگان این آثار قدردانی شود.
 
آیا کتاب‌های منتشر شده در ارتباط با مدافعان حرم از حیث کمی و کیفی به اندازه‌ای هست که بتوان دوسالانه‌ای برای آن برگزار کرد؟
با‌وجود مشکلاتی که به آنها اشاره شد، قطعاً چنین ظرفیتی در آثار مربوط به مدافعین حرم وجود دارد. هم به لحاظ کمی و هم به لحاظ کیفی. این واقعیت در بررسی کتاب‌های دوره اول برای ما مسجل شده است.
 
این نوع جوایز چه تأثیری در روند ماندگاری فرهنگ دفاع مقدس و مقاومت دارد؟
اصولاً ایجاد میدان رقابت، خود به خود باعث بازار گرمی و رونق بخشیدن در هر اقدامی می‌شود. در این مورد خاص، وقتی 300 یا 400 عنوان کتاب با موضوع مدافعان حرم توسط داوران مجرب و کارآزموده مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و از میان آنها چند کتاب برتر در زمینه‌های؛ خاطره، زندگینامه، مستند، رمان و شعر به جامعه ادبی معرفی می‌شود، فی‌نفسه ماندگاری این آثار را هم به همراه خواهد داشت، هم آثار برگزیده و هم آثاری که در چرخه رقابت قرار گرفته بودند.
 
از تجربه جایزه‌ها و مراسم مشابه که در طول سال‌های گذشته برگزار شده یا می‌شود، چه بهره‌برداری بهینه برای باکیفیت‌تر برگزار شدن این جایزه انجام می‌گیرد؟
 دوستانی که با این جایزه همکاری می‌کنند، عمدتاً کسانی هستند که قبلاً با جشنواره‌های دیگر نیز همکاری داشته‌اند. لذا آن عزیزان قطعاً تمامی تجربیات‌شان را برای هر چه بهتر برگزار شدن این جایزه به کار می‌گیرند. کمااینکه در دوره اول این اتفاق افتاد و من جا دارد از فرصت استفاده کرده و از این عزیزان تشکر کنم. واقعاً با همت، تلاش و تجربه این دوستان بود که اولین دوره این جایزه، بسیار خوب و کم نقص برگزار شد.
 
چرا این جایزه به‌نام شهید حاج حسین همدانی نامگذاری شده است؟
 به چند دلیل دست اندرکاران بر آن شدند تا این جایزه را به‌نام شهید حاج حسین همدانی نامگذاری کنند که فقط به دو مورد از آنها اشاره می‌کنم؛ اولین دلیل، سابقه فرهنگی این شهید میدان است. آقای همدانی چه در دوران دفاع مقدس و چه در جنگ سوریه یک فرمانده میدانی بود با وجهه کاملاً نظامی. اما این فرمانده مقتدر میدان، همان‌طور که به جزئیات وقایع نظامی اطراف خودش توجه داشت، به همان مقدار هم از نگاه فرهنگی و کاملاً انسانی به این اتفاقات نگاه می‌کرد. اگر بگوییم که در تبیین تاریخ دفاع مقدس چه در لشکر 27 و چه برای استان همدان بهترین مشوق و محرک‌ شخص شهید همدانی بود، گزاف نگفته‌ایم.
 
ایشان در زمان شروع غائله سوریه، مسئولیت مستشاری آنجا را به‌عهده گرفت و علاوه بر اقدامات مستشاری و مشورت‌هایی که در زمینه‌های نظامی به مسئولان سوری می‌داد، برای تهییج نظامیان و مردم آن کشور جهت مقابله با دشمنی که به شهرها، روستاها و خانه‌هایشان هجوم آورده بود، کتاب های ترجمه شده به زبان عربی، مربوط به خاطرات رزمندگان ایرانی در جنگ هشت ساله را به آنها می‌داد تا مطالعه کنند و الگو بگیرند. یعنی شده بود یک عنصر فرهنگی حاضر در میدان جنگ.
 
دومین دلیل برمی‌گردد به نوع نگاه‌ها و اتفاقاتی که تا قبل از مهر 94 یعنی زمان شهادت حاج حسین در کشورمان حاکم بود. تا قبل از شهادت شهید همدانی، ‌عزیزانی که در سوریه و عراق به شهادت می‌رسیدند، خیلی مظلومانه و حتی به‌عنوان شهدای مناطقی از ایران در گلزارهای شهدا دفن می‌شدند و اسمی از شهید مدافع حرم یا القابی مشابه برده نمی‌شد، اما وقتی که در روز شانزدهم مهر 1394 حاج حسین در سوریه شهید شد و روز بعد پیکر ایشان به فرودگاه مهرآباد رسید، ‌ابتدا تمامی سرداران و امیران جمهوری اسلامی زیر تابوت این فرمانده سلحشور میدان نبرد با تکفیری‌ها رفتند و روزهای بعد از آن خیل عظیم مردم عزادار پیکر ایشان را تشییع کردند. این اتفاق آن مخفی کاری را شکست و از آن پس شهدای سوریه و عراق با عنوان «شهید مدافع حرم» با عزت و عظمت تشییع و خاکسپاری ‌شدند. اطلاق این لقب زیبا به آن شهدای عزیزی که هزاران کیلومتر دورتر از خانواده‌هایشان به شهادت می‌رسیدند در حقیقت دستاورد شهادت حاج حسین بود. لذا برای ماندگار شدن نام این شهید بزرگوار به ذهن دوستان آمد که چنین جایزه‌ای را با نام ایشان پایه‌ریزی کنند.
 
با توجه به اینکه دوره اول این جایزه برگزار شده، ارزیابی‌تان از نتایج دوره اول چیست و چه بهره‌ای برای این دوره داشته است؟
این جایزه در سال 1397 بدون هیچ پشتوانه مشخصی از سوی دوستان پیشنهاد داده شد و در ادامه با همکاری و مساعدت عزیزان دست‌اندرکار با نمره خوب در سال 1398 به نتیجه رسید. قطعاً تجربیات برگزاری دوره اول برای هر چه بهتر برگزار شدن دوسالانه دوم، به کارمان می‌آید و از آن بهره خواهیم برد.
 
مؤسسان یا پیشنهاد دهندگان اصلی این جایزه چه کسانی بودند؟
راستش ابتدای امر این پیشنهاد را آقای حسام، بنده و آقا وهب فرزند ارشد آقای همدانی به بعضی از دوستان از جمله رئیس وقت حوزه هنری، جناب آقای مؤمنی دادیم که ایشان هم از آن استقبال کردند. محل دبیرخانه در خود حوزه هنری و مسئولیت فراخوان آثار و داوری‌ها به مؤسسه فرهنگی 27 بعثت محول شد. آقای حسام دبیر علمی و آقای زنجانی مسئولیت اجرایی کار را به عهده گرفتند. کارها با مشارکت دوستان به خوبی پیش رفت و در آبان 1398 اختتامیه جایزه در حوزه هنری برگزار شد. البته سازمان‌های دیگری هم در این کار مدد دادند، مثل؛ معاونت فرهنگی سپاه، سازمان سپاه محمدرسول‌الله(ص) تهران بزرگ، سازمان فرهنگی اوج، بنیاد فرهنگی شهید همدانی و....
 
با توجه به وجهه بین‌المللی مقاومت و دفاع از حرم (حضور افغان‌ها، پاکستانی‌ها، عراقی‌ها و سایر رزمندگان) در دفاع از حرم، آیا تمهیداتی برای بین‌المللی شدن این جایزه دیده شده است؟
 موضوع بین‌المللی شدن این جایزه در همان دوره اول مدنظر بود و مورد توجه هم قرار گرفت. چه این‌که بعضی از آثار ناشران لبنانی و سوری هم در داوری‌ها مورد ارزیابی قرار گرفت اما چون اطلاع‌رسانی کامل انجام نگرفته بود، آثار زیادی واصل نشد.
 
امید است در این دوره هم با ارسال آثار خوب و همکاری سازمان‌های مسئول، شاهد اتفاق های خوبی در این عرصه فرهنگی باشیم.