کتاب آموزشی «مدل سازی اقتصادی داده_ستانده بر مبنای ماژول PyIO و زبان برنامه نویسی پایتون» به قلم مهدی قائمی اصل و سجاد رجبی به زیور طبع آراسته شد.
اقتصاد داده ستانده و به طور کلی مدلسازی اقتصادی چارچوب مناسبی را برای تحلیلهای اقتصادی فراهم میکند. به بیان دیگر. مدلسازی داده ستانده، زیرمجموعه مدلسازی محسوب میشود. اقتصاد داده_ستانده را میتوان به عنوان مجموعهای از دادههای توصیف سیستم اقتصادی که تمام جریانات مستقیم و غیر مستقیم کالاها و خدمات یک یا چند کشور، منطقه، استان، شهر یا بنگاه را لحاظ میکند، بیان نمود. این جریانهای میان بخشی در یک دوره زمانی مشخص و برحسب ارزش پولی در سه بخش ماتریس روابط میان بخشی، ماتریس تقاضای نهایی و ماتریس عرضه اقتصاد سنجیده میشود.
مدل داده- ستانده جزو مدلهای شبیهسازی است. برای طراحی مدل داده ستانده باید از جدول داده- ستانده استفاده شود. جدول داده- ستانده در اقتصاد، یک مدل ریاضیاتی است که وابستگی متقابل میان بخشهای مختلف یک اقتصاد ملی یا اقتصادهای منطقهای مختلف را نمایش میدهد.
مفهوم جدول داده-ستانده نخستین بار توسط الکساندر بوگدانف در سال ۱۹۲۱ به عنوان یک مدل اقتصادی معرفی شد و این مفهوم توسط واسیلی لئونتیف توسعه یافت؛ که به دلیل توسعه این مدل، جایزه نوبل اقتصاد را نیز دریافت کرد.
جداول داده- ستانده را میتوان به عنوان مجموعه گستردهای از دادههای توصیف سیستم اقتصادی یا به عنوان روشی تحلیلی برای توضیح و پیشبینی رفتار سیستم اقتصادی بیان نمود. تجزیه و تحلیل داده ستانده در اصل، نظریهای از تولید، براساس نوع خاصی از تابع تولید است. عناصر کلیدی آن، روابط فنی و تکنولوژیکی دربرگیرنده مقادیر ستانده و داده در فرایند تولیدند.
یک جدول داده ستانده، بیانگر جریان کالاها و خدمات بین تمام فعالیتهای مختلف یک اقتصاد ملی در دورهای مشخص مثلاً یک سال است. از دیدگاه فنی، سیستم تولید، از یک سو نشان دهنده رابطه کمیبین مقادیر استفاده شده از یک یا چند عامل تولید یا مواد واسطه در جریان تولید و از سوی دیگر، مقادیر تولید شده از یک یا چند محصول است.
در این الگو، جریان کالاها و خدمات بین فعالیتهای مختلف اقتصادی در طول یک دوره زمانی مشخص بیان میشود. این الگو یکی از گستردهترین روشهای کاربردی در علم اقتصاد است.
الگوی داده - ستانده از روشهای اقتصاد خطی در علم اقتصاد است که نسبت مقادیر تولید شده از کالاهای متفاوت به یکدیگر و نیز نسبت مقادیر عوامل تولید و کالاهای واسطه استفاده شده در جریان تولید به یکدیگر، با ضرایب ثابت و معینی از نشانههای بارز آن است.
در کتاب حاضر کاربرد PyIO که یک ماژول پایتون برای تحلیل و مدل سازی مبتنی بر جداول داده ستانده هستند، مطرح شده است. این ماژول نخستین ماژول در سری ماژولهایی است که به موجب آن به بررسی روشهای مختلف و پیچیده تر تحلیل بر مبنای مدلهای داده ستانده ، حسابداری اجتماعی و توازن کلی قابل محاسبه، پرداخته میشود.
آن چه در این نرم افزار مورد توجه قرار میگیرد عبارت است از توابعی که عملیات و تحلیلهای پایه ای با مدلهای داده ستانده انجام میدهند. این نرم افزار امکان تهیه و یا ایجاد جدول داده ستانده را فراهم نمیآورد و در آن فرض میشود که کاربر یک جدول داده ستانده در دسترس برای کار دارد و مدلها و محاسبات بر روی جدول داده ستانده موجود انجام میگیرد.
در این کتاب آشنایی مخاطبان با مبانی و روشهای مدل سازی و تحلیل داده ستانده پیش فرض قرار گرفته است؛ هرچند در بخش نخست این کتاب به مفاهیم اولیه نیز اشاره میشود؛ اما اساسا این کتاب، جهت مدل سازی و حل مسائل در نرم افزار PyIO نگاشته شده است.
این کتاب شامل شش فصل و دو ضمیمه است. پس از فصل نخست که مقدمات و معرفی است، در فصل دوم به مباحث نظری و آشنایی و یادآوری مباحث پایه ای و مهم که غالبا در مدل سازیها به آنها احتیاج میشود پرداخته شده است. از جمله پیشینه الگوهای داده ستانده، مبانی، فروض و مفاهیم پایه ای در این نوع مدل سازی، ماتریس ضرائب فنی، ماتریس اثرات کل، ماتریسهای عرضه و مصرف و ... که به طور تفصیلی ابعاد مختلف این موضوعات در این فصل بیان میشود.
در فصل سوم از کتاب با نرم افزار PyIO که ماژول زبان برنامه نویسی پایتون میباشد، آشنا خواهید شد. فصل چهارم شامل عملیاتی بر روی خود جدول داده ستانده میشود که غالبا پژوهشگران و مدل سازان حوزه داده- ستانده قبل از شروع مدل سازی خود به آن احتیاج دارند.
در فصل پنجم مدل سازی داده ستانده در سه مبحث کاربرد نرم افزار PyIO در محاسبه ماتریسهای معکوس، مدل سازی و محاسبه تحلیل اثر و ضریب فزاینده اشتغال، درآمد و ستانده بررسی میشود. تحلیلهای پیشرفته تر داده- ستانده و نحوه مدل سازی آنها مباحث فصل ششم است.
آخرین قسمت این کتاب نیز متعلق به دو پیوست است که پیوست اول مروری است بر جبر ماتریسها و پیوست دوم معرفی مختصری است از موضوعات مهم که امکان مدل سازی آنها از طریق مدلها و تکنیکهای داده ستانده وجود دارد.
کتاب حاضر با توجه به وجه نظری و کاربردی بودن آن برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی اقتصاد و رشتههای مرتبط نگاشته شده است و برای کارشناسان و محققان در دستگاهها و نهادهای تولید کننده و استفاده کننده جدول داده ستانده میتواند بسیار مفید باشد.
کتاب «مدل سازی داده ستانده در پایتون (کاربرد ماژول PyIO)» با 215 صفحه و قیمت 400000 هزار ریال در قطع وزیری از سوی انتشارات دانشگاه امام صادق (علیه السلام) روانه بازار نشر دانشگاهی شده است و در اختیار علاقهمندان این حوزه از مطالعات اقتصادی قرار گرفته است.
نظر شما