به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در قم، به منظور تعامل و تبادل نظر درباره تهیه سیستم نرم‌افزار یکپارچه کتابخانه‌ای که بتواند نیازها و انتظارات کتابخانه‌های تخصصی استان قم را برآورده سازد، جلسه هم‌اندیشی بین مدیران کتابخانه‌های عضو «مکتا» (مجمع کتابخانه‌های تخصصی استان قم) و مدیران شرکت نرم‌افزاری «یکم سافت»، در کتابخانه آیت‌الله العظمی بروجردی (ره) برگزار شد.
در ابتدای این جلسه حسن رجبیان دبیر کتابخانه‌های تخصصی استان قم (مکتا) ضمن خیرمقدم، تهیه منابع و ارائه خدمات مناسب به مراجعه کننده را از دغدغه‌ها و عناصر اصلی هر کتابخانه برشمرد و مسئله سازماندهی منابع در بستر یک نرم افزار استاندارد و کارآمد را بسیار مهم ارزیابی کرد.
وی اضافه کرد: سابقه استفاده کتابخانه‌ها از سیستم‌های نرم‌افزار یکپارچه کتابخانه‌ای در دنیا و در ایران طولانی نیست و در سال‌های اخیر، علیرغم استقبال کتابخانه‌ها برای استفاده از نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای، از بین نرم افزارهای موجود موردی نبوده که نیاز کتابخانه‌ها را آن‌طور که باید و شاید برآورده نماید و این مسئله برمی‌گردد به آن که اهمیت و نیاز این مسئله هنوز به درستی درک نشده و بروز پیدا نکرده است.
رجبیان تصریح کرد: عرضه تابع تقاضا است. طبیعتاً در اینجا نیاز به نرم‌افزارهای جدید که تقاضای کتابخانه‌ها، مدیران، فهرست‌نویسان و کاربران نهایی کتابخانه‌ها را برآورده سازد، بیش از هر چیز احساس می‌شود و در این میان در جمع کارشناسان و مهندسان فرهیخته و متخصصی که صلاحیت لازم را برای این کار دارند و از استانداردهای روز جهانی آگاه هستند، همچنین نرم‌افزارهای بسیار خوبی را که در کتابخانه‌های دیگر کشورهای جهان استفاده می‌شود، از نزدیک آزموده‌اند، وارد این عرصه شده‌اند و مدتی است که دامن همت به کمر زده‌اند و نرم افزار جدیدی را طراحی کرده‌اند که مراحل نهایی خود را می گذراند.
دبیر کتابخانه‌های تخصصی استان قم افزود: از آنجایی که «مکتا» وظیفه دارد علاوه بر ایجاد پیوند و تعامل بین کتابخانه‌ها زمینه را برای معرفی چنین حرکت‌های نوینی فراهم کند، بر خود لازم دید جلسه‌ای با عنوان معرفی و ارائه نرم افزار جدید «لیبرا» در سطح کتابخانه‌های تخصصی استان قم را برگزار کند تا با حضور مدیران و کارشناسان، ثمره زحمت آقایان دیده شود.
در ادامه این نشست سیدمهدی طاهری، عضو هیأت علمی و رییس کتابخانه مرکزی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: مکتا جزء معدود انجمن‌های حرفه‌ای و صنفی است که با تلاش شبانه‌روزی و مجدانه همکاران به ثمر نشسته است و به فعالیت خود ادامه می‌دهد و شاهد ثمرات ارزشمند آن هستیم.
ظاهری بیان کرد: در حال حاضر وظیفه ماست که از این حرکت حمایت کنیم تا شاهد اتفاقات خوبی در حوزه مدیریت اطلاعات و کتابخانه‌ها در کشور باشیم. افزون بر این، خاستگاه «مکتا» نیز شهری است که به شهر هزار کتابخانه شهرت دارد که هم از لحاظ تعدد و تجهیز کتابخانه‌ها سرآمد است، و هم از لحاظ تخصصی بهترین کتابخانه‌های کشور را دارا است.
عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی یادآور شد: همه ما کم و بیش با مشکلات و چالش‌های توسعه و استفاده از سیستم‌های نرم‌افزار یکپارچه کتابخانه‌ای برای مدیریت اطلاعات و دانش در کتابخانه‌ها و مراکز اطلاعاتی روبرو شده‌ایم و قطعاً همه مدیران و کارشناسان نیاز به انجام حرکتی برای رفع آنها را تجربه کرده‌اند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود یکی از مهمترین کارها را به‌روزرسانی خدمات کتابخانه‌ای متناسب با نیازها و تقاضاهای روز کاربران برشمرد و گفت: به دلیل اینکه امروزه، به ویژه در دوران شیوع ویروس کرونا و محدودیت‌های مرتبط با آن، نقش کتابخانه‌ها نسبت به گذشته پررنگ‌تر است و خدمات آنها بیشتر مورد توجه جامعه کاربران قرار می‌گیرد و کتابخانه‌ها نقش اساسی را در تامین نیازهای اطلاعاتی کاربران بر عهده دارند لذا اگر بتوانیم خدمات خوب و مناسبی را طراحی و ارائه دهیم، قطعاً جایگاه واقعی خود را نیز در جامعه به دست خواهیم آورد و در دنیا نیز چنین برنامه‌ریزی شده که نسل جدید کتابخانه‌ها چنین نقشی را ایفا نمایند.
مشاور علمی «مکتا» ادامه داد: یکی از دلایل گرایش به سمت نسل جدید کتابخانه‌ها، کتابخانه‌های دیجیتالی‌اند و تمایل به استفاده از بسترهای مجازی برای ارائه خدمات، شیوع بیماری کرونا است اگر با دید مثبت نگاه کنیم، تحول و رخداد بزرگی اتفاق افتاده است و رویاهای بشر در حوزه بهره‌گیری بهینه و حداکثری از فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی در حال تحقق است.
رییس کتابخانه مرکزی دانشگاه علامه طباطبایی به یکی دیگر از چالش‌ها اشاره کرد و یادآور شد: یکی دیگر از چالش‌های جدی نرم افزارهای کتابخانه‌ای هزینه‌های بالای پشتیبانی در قبال ارائه خدمات محدود و نامتناسب، و اغلب بدون ارائه روزآمدسازی‌ها هستند. از طرفی انتظارات کتابداران و کاربران سیستم‌های نرم‌افزاری یکپارچه کتابخانه‌ای افزایش، و خدماتی به‌روز طلب می‌کنند، در حالی که نرم افزارهای پیشین، توانایی برآوردن آنها را ندارند.
در بخش دیگری از این نشست فریار فاطمی مدیرعامل شرکت «یکم سافت» ارائه دهنده نرم‌افزار «لیبرا» به ارائه گزارشی از فعالیت‌های خود در سال‌های گذشته پرداخت و در معرفی و ارائه نرم‌افزار اشاره کرد: مشکل اصلی اکثر کنسرسیوم‌ها هزینه هنگفتی است که بابت پایگاه داده‌ها صرف می‌شود. یک سری از پایگاه‌ها خیلی استفاده می‌شود، یک سری هم اصلا استفاده نمی‌شود. فهرست کتابخانه‌ها جستجو نمی‌شود و مشکلات دیگر؛ که طراحی این سیستم یکپارچه خیلی به ما کمک کرد که بتوانیم یک روند روبه رشد از نظر میزان دانلود یا مشاهده‌پذیری محصولات مختلف کتابخانه پیاده‌سازی کنیم.
کیانی مدیر فنی «یکم سافت» که از سال 80-81 در حوزه کتاب و کتابخانه آن فعالیت داشته است در این نشست، گفت: تخصص اصلی من در حوزه نرم‌افزار و تولید نرم‌افزار در همین بستر است و در راستای تولید زیرساخت‌هایی که بتواند این مسیر را هم برای تولید کنندگان کتاب و هم برای خوانندگان آن راحت و هموار کند.
وی بیان کرد: در شرکت «یکم سافت» یکی از قسمت‌هایی که از قبل داشتیم قسمتی بود برای فروش کتاب برای ناشران. این بخش یک سیستم مالی است برای فروش کتاب که مدیریت یک مجموعه فروشگاهی را برعهده دارد. یکی از معضلاتی که در حوزه کتاب داریم، اینکه از آنجایی که خواندن برای همه امکان پذیر نیست به نیت تولید کتاب‌های صوتی، از کتاب‌های متنی که وجود دارد، یک موتور خواندن متن تولید و طراحی شده و در حال حاضر طراحی و تکمیل آن در حال انجام است.
مدیر فنی «یکم سافت» درباره نرم افزار لیبرا گفت: به منظور اینکه بتوانیم یک سیستم کتابخوان هوشمند داشته باشیم، و از این بابت که یک پلتفرم کامل از تولید محتوا تا بارگذاری آن به نحوی در کار سهیم باشد و در ادامه کاربر بتواند از این بستر برای مطالعه، هم به صورت صوتی، هم متنی استفاده کند، کل این فضا را در یک زیرساخت فراهم کرده‌ایم.
در ابتدای این جلسه حسن رجبیان دبیر کتابخانه‌های تخصصی استان قم (مکتا) ضمن خیرمقدم، تهیه منابع و ارائه خدمات مناسب به مراجعه کننده را از دغدغه‌ها و عناصر اصلی هر کتابخانه برشمرد و مسئله سازماندهی منابع در بستر یک نرم افزار استاندارد و کارآمد را بسیار مهم ارزیابی کرد.
وی اضافه کرد: سابقه استفاده کتابخانه‌ها از سیستم‌های نرم‌افزار یکپارچه کتابخانه‌ای در دنیا و در ایران طولانی نیست و در سال‌های اخیر، علیرغم استقبال کتابخانه‌ها برای استفاده از نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای، از بین نرم افزارهای موجود موردی نبوده که نیاز کتابخانه‌ها را آن‌طور که باید و شاید برآورده نماید و این مسئله برمی‌گردد به آن که اهمیت و نیاز این مسئله هنوز به درستی درک نشده و بروز پیدا نکرده است.
رجبیان تصریح کرد: عرضه تابع تقاضا است. طبیعتاً در اینجا نیاز به نرم‌افزارهای جدید که تقاضای کتابخانه‌ها، مدیران، فهرست‌نویسان و کاربران نهایی کتابخانه‌ها را برآورده سازد، بیش از هر چیز احساس می‌شود و در این میان در جمع کارشناسان و مهندسان فرهیخته و متخصصی که صلاحیت لازم را برای این کار دارند و از استانداردهای روز جهانی آگاه هستند، همچنین نرم‌افزارهای بسیار خوبی را که در کتابخانه‌های دیگر کشورهای جهان استفاده می‌شود، از نزدیک آزموده‌اند، وارد این عرصه شده‌اند و مدتی است که دامن همت به کمر زده‌اند و نرم افزار جدیدی را طراحی کرده‌اند که مراحل نهایی خود را می گذراند.
دبیر کتابخانه‌های تخصصی استان قم افزود: از آنجایی که «مکتا» وظیفه دارد علاوه بر ایجاد پیوند و تعامل بین کتابخانه‌ها زمینه را برای معرفی چنین حرکت‌های نوینی فراهم کند، بر خود لازم دید جلسه‌ای با عنوان معرفی و ارائه نرم افزار جدید «لیبرا» در سطح کتابخانه‌های تخصصی استان قم را برگزار کند تا با حضور مدیران و کارشناسان، ثمره زحمت آقایان دیده شود.
در ادامه این نشست سیدمهدی طاهری، عضو هیأت علمی و رییس کتابخانه مرکزی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: مکتا جزء معدود انجمن‌های حرفه‌ای و صنفی است که با تلاش شبانه‌روزی و مجدانه همکاران به ثمر نشسته است و به فعالیت خود ادامه می‌دهد و شاهد ثمرات ارزشمند آن هستیم.
ظاهری بیان کرد: در حال حاضر وظیفه ماست که از این حرکت حمایت کنیم تا شاهد اتفاقات خوبی در حوزه مدیریت اطلاعات و کتابخانه‌ها در کشور باشیم. افزون بر این، خاستگاه «مکتا» نیز شهری است که به شهر هزار کتابخانه شهرت دارد که هم از لحاظ تعدد و تجهیز کتابخانه‌ها سرآمد است، و هم از لحاظ تخصصی بهترین کتابخانه‌های کشور را دارا است.
عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی یادآور شد: همه ما کم و بیش با مشکلات و چالش‌های توسعه و استفاده از سیستم‌های نرم‌افزار یکپارچه کتابخانه‌ای برای مدیریت اطلاعات و دانش در کتابخانه‌ها و مراکز اطلاعاتی روبرو شده‌ایم و قطعاً همه مدیران و کارشناسان نیاز به انجام حرکتی برای رفع آنها را تجربه کرده‌اند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود یکی از مهمترین کارها را به‌روزرسانی خدمات کتابخانه‌ای متناسب با نیازها و تقاضاهای روز کاربران برشمرد و گفت: به دلیل اینکه امروزه، به ویژه در دوران شیوع ویروس کرونا و محدودیت‌های مرتبط با آن، نقش کتابخانه‌ها نسبت به گذشته پررنگ‌تر است و خدمات آنها بیشتر مورد توجه جامعه کاربران قرار می‌گیرد و کتابخانه‌ها نقش اساسی را در تامین نیازهای اطلاعاتی کاربران بر عهده دارند لذا اگر بتوانیم خدمات خوب و مناسبی را طراحی و ارائه دهیم، قطعاً جایگاه واقعی خود را نیز در جامعه به دست خواهیم آورد و در دنیا نیز چنین برنامه‌ریزی شده که نسل جدید کتابخانه‌ها چنین نقشی را ایفا نمایند.
مشاور علمی «مکتا» ادامه داد: یکی از دلایل گرایش به سمت نسل جدید کتابخانه‌ها، کتابخانه‌های دیجیتالی‌اند و تمایل به استفاده از بسترهای مجازی برای ارائه خدمات، شیوع بیماری کرونا است اگر با دید مثبت نگاه کنیم، تحول و رخداد بزرگی اتفاق افتاده است و رویاهای بشر در حوزه بهره‌گیری بهینه و حداکثری از فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی در حال تحقق است.
رییس کتابخانه مرکزی دانشگاه علامه طباطبایی به یکی دیگر از چالش‌ها اشاره کرد و یادآور شد: یکی دیگر از چالش‌های جدی نرم افزارهای کتابخانه‌ای هزینه‌های بالای پشتیبانی در قبال ارائه خدمات محدود و نامتناسب، و اغلب بدون ارائه روزآمدسازی‌ها هستند. از طرفی انتظارات کتابداران و کاربران سیستم‌های نرم‌افزاری یکپارچه کتابخانه‌ای افزایش، و خدماتی به‌روز طلب می‌کنند، در حالی که نرم افزارهای پیشین، توانایی برآوردن آنها را ندارند.
در بخش دیگری از این نشست فریار فاطمی مدیرعامل شرکت «یکم سافت» ارائه دهنده نرم‌افزار «لیبرا» به ارائه گزارشی از فعالیت‌های خود در سال‌های گذشته پرداخت و در معرفی و ارائه نرم‌افزار اشاره کرد: مشکل اصلی اکثر کنسرسیوم‌ها هزینه هنگفتی است که بابت پایگاه داده‌ها صرف می‌شود. یک سری از پایگاه‌ها خیلی استفاده می‌شود، یک سری هم اصلا استفاده نمی‌شود. فهرست کتابخانه‌ها جستجو نمی‌شود و مشکلات دیگر؛ که طراحی این سیستم یکپارچه خیلی به ما کمک کرد که بتوانیم یک روند روبه رشد از نظر میزان دانلود یا مشاهده‌پذیری محصولات مختلف کتابخانه پیاده‌سازی کنیم.
کیانی مدیر فنی «یکم سافت» که از سال 80-81 در حوزه کتاب و کتابخانه آن فعالیت داشته است در این نشست، گفت: تخصص اصلی من در حوزه نرم‌افزار و تولید نرم‌افزار در همین بستر است و در راستای تولید زیرساخت‌هایی که بتواند این مسیر را هم برای تولید کنندگان کتاب و هم برای خوانندگان آن راحت و هموار کند.
وی بیان کرد: در شرکت «یکم سافت» یکی از قسمت‌هایی که از قبل داشتیم قسمتی بود برای فروش کتاب برای ناشران. این بخش یک سیستم مالی است برای فروش کتاب که مدیریت یک مجموعه فروشگاهی را برعهده دارد. یکی از معضلاتی که در حوزه کتاب داریم، اینکه از آنجایی که خواندن برای همه امکان پذیر نیست به نیت تولید کتاب‌های صوتی، از کتاب‌های متنی که وجود دارد، یک موتور خواندن متن تولید و طراحی شده و در حال حاضر طراحی و تکمیل آن در حال انجام است.
مدیر فنی «یکم سافت» درباره نرم افزار لیبرا گفت: به منظور اینکه بتوانیم یک سیستم کتابخوان هوشمند داشته باشیم، و از این بابت که یک پلتفرم کامل از تولید محتوا تا بارگذاری آن به نحوی در کار سهیم باشد و در ادامه کاربر بتواند از این بستر برای مطالعه، هم به صورت صوتی، هم متنی استفاده کند، کل این فضا را در یک زیرساخت فراهم کرده‌ایم.
نظر شما