گفتوگوی ایبنا با نویسنده کتاب «اسطورههای عشق»؛
وطن، عقیده انسان است/ نسل جوان تاریخ حقیقی عراق را بخوانند
نویسنده کتاب «اسطورههای عشق» معتقد است؛ وطن، عقیده انسان است و به نسل جوان پیشنهاد میکند که تاریخ حقیقی عراق را بخوانند، زیرا نسل گذشته خیلی فداکاری کردند و امروزه نیز جوانان باید در مقابل آنها که پولهای هنگفت خرج میکنند تا با ارزشهای اسلامی بجنگند، بایستند.
در کتاب اسطورههای عشق در 382 صفحه زندگی شهیده میسون غازی و دیگر شهدای عراقی در قالب مستند رمان بیان میشود که متأثر از انقلاب اسلامی در مسیر مبارزه با استبداد بعثی قیام میکنند و به دست نیروهای بعثی و در زمان صدام حسین به شهادت میرسند.
این کتاب توسط انتشارات راهیار روانه بازار نشر شده است و علاقهمندان برای تهیه آن، علاوه بر کتابفروشیها میتوانند به صفحات مجازی ناشر مراجعه کنند.
در سال 2003 میلادی با سقوط صدام حسین، راه برای معرفی شهدای عراقی، که در طول سالهای حکومت بعثی در برابر آن رژیم ایستادگی میکردند باز شد و با خروج اسناد از دستگاههای اطلاعاتی و استخباراتی رژیم بعث و همچنین با بازشدن قفل زبانهایی که از ترس رژیم سخن نمیگفتند، کتابهای متعددی درباره این شهدا نوشته شد؛ کتاب «اسطورههای عشق»، نیز رمانی الهام گرفته از همین اسناد و خاطرات جمعآوریشده پس از سقوط صدام است.
علی العراقی و همسرش فاطمه العراقی که سالها در زندانهای رژیم بعث بودهاند، پس از سقوط صدام، کتابی با عنوان مذکرات سجینه (خاطرات زنان زندانی) منتشر میکنند که در آن، سرنوشت دهها زندانی زن عراقی را که در زندانهای مخوف صدام محبوس بودند و بعدها اعدام شدند روایت و داستان آنها را با استفاده از اسناد و روایت شهود بیان میکنند. شهیده میسون غازی، یکی از این زنان زندانی دوران حکومت صدام است که مدتی پس از حبس، اعدام میشود، کمال السید نویسنده عراقی، «اسطورههای عشق» را با الهام از خاطرات و اسناد منتشرشده درباره او نگاشته است. در ادامه شرح گفتوگو با نویسنده این کتاب را می خوانید.
لطفاً از شروع کار نوشتن کتاب «اسطورههای عشق» و نقطه شکلگیری این اثر بگویید.
این کتاب مربوط به تاریخ معاصر عراق و مبارزات نسل بنده در تاریخ 1980 تا 1985 است. قهرمان این رمان یک دختر جوان به نام میسون اهل کاظمین است و نامزد ایشان دکتر حسام، اهل ناصریه است و اسم کتاب را از نیز با توجه به این موضوع انتخاب کردم.
آنچه در تألیف این اثر بیش از هرچیز برای من اهمیت داشت این بود که تاریخ مبارزات را براساس داستان واقعی و به صورت مستند بیان کنم. درواقع هدف من از نگارش این رمان، بیان دو نکته مهم بود. یکی درک مفهوم حقیقی وطن است، نه به عنوان یک تکه از زمین و جغرافیا، بلکه مفهومی بزرگتر و سیعتر مد نظر است. چرا که من وقتی بعد از سقوط صدام به عراق بازگشتم، احساس غربت کردم؛ در حالی که من آرزو داشتم به وطنم برگردم؛ اما بعد از برگشتن به وطن و بعد از زیارت امام هفتم(ع) احساس کردم من متعلق به تاریخ و گذشته هستم و احساس غربت کردم و حتی به تعدادی از دوستان گفتم که من متعلق به نسل گذشته هستم و مفهوم وطن برایم وسیعتر از جغرافیا شده بود.
این اتفاق من را به یاد بزرگانی میانداخت که با فداکاری و از خودگذشتگی همیشه جانب حق را میگرفتند. یکی از این شخصیتهای برجسته، مهاتما گاندی، رهبر آزادیخواه هند است که وقتی از وی سؤال کردند اگر روزی هندوستان یکی در جانب حق و یکی جانب دیگری قرار گیرد، شما کدام جانب را طرفداری میکنید؟ گفت: «این غیرممکن است؛ اما من جانب حق را میگیرم» لذا حق درواقع وطن انسان است.
نسل بنده بعد از انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی(ره) به ایران گرایش پیدا کردیم و خیلی از عراقیها به ایران مهاجرت کردند و در جبهه، حضور پررنگ داشتند و علیه کشورشان جنگیدند؛ چون جبهه حق اینجا بود و صدام جبهه باطل بود، بنابراین وطن انسان، عقیده انسان است، همانطور که شهید ابومهدی مهندس با شهید سلیمانی در همهجا، هم ایران و هم عراق همگام بودند.
نکته دیگر که من در مسیر نگارش این اثر درک کردم، احساسات اصحاب کهف است. آنها بعد از بیدارشدن از خواب طولانی احساس غربت کردند چون زمان، زمان خودشان نیست و من هم همین احساس را داشتم و میتوانم به صراحت بگویم که غربت زمان سختتر و تلختر از غربت مکان است. بنابراین به نوشتن گرایش پیدا کردم و بعد از «اسطورههای عشق»، نیز رمانی به نام «وفا» نوشتم و «آسمان درهای خود را در غروب باز میکند» نیز درباره مبارزات نسل بنده در عراق علیه رژيم بعثی است.
کار نوشتن این کتاب چقدر طول کشید و در مسیر نگارش کتاب با چه موانع و چالشهایی مواجه شدید؟
کار تألیف این کتاب کمتر از یک سال و بیشتر از 8 ماه به طول انجامید. برای نوشتن کتاب مانعی وجود نداشت. من این کتاب را بیشتر برای آیندگان نوشتم. بعد از مدتی یک ناشر پیشنهاد چاپ این اثر را داد و کتاب در لبنان، عراق و ایران به چاپ رسید.
مهمترین پیام این کتاب برای نسل جوان چیست؟
اگر ما درک کنیم از کجا آمدهایم تا حدودی درک خواهیم کرد که به کجا میرویم. ما از نسل و ارزشها و رویاهای عراق آزاد آمدهایم که به هیچ حکومت و قدرتی وابسته نبوده است. ما سههزار شهیده داریم که بیشتر آنها را نمیشناسیم و تنها کمتر از 15 نفر را میشناسیم و از بقیه افراد فقط اسم و تاریخ تولد آنها را در دست داریم. میسون وقتی اعدام شد 19 ساله بود که با دستهای خالی برای عراق آزاد جنگید و مهریهاش یک عملیات تکاندهنده علیه رژیم بعث بود و نامزدش برای ترور صدام نقشه میکشید و همچین مهریه برای یک دختر واقعاً سؤالبرانگیز است. این دختر روحیهای آزاد داشت و آیندهای درخشان میخواست. ما اگر بفهمیم از کدام ارزشها آمدهایم، خواهیم فهمید که باید در کدام مسیر حرکت کنیم.
از دیگر اقدامات که در زمان صدام انجام شد، ارائه 300 پایاننامه فوق لیسانس و دکترا علیه تاریخ و تمدن ایران بود و بعثیها برای ایجاد فاصله بین عراق و ایران فعالیتهای بسیاری انجام دادند، همچنان نیز کشورهایی مثل عربستان، امارات و ... پولهای هنگفت در این راستا هزینه میکنند؛ اما موفق نمیشوند.
آقای کمال السید شما بعد از کتاب «اسطورههای عشق» همچنان در حوزه خاطرهنویسی درباره بانوانی که در زمان حکومت صدام به شهادت رسیدند، فعالیت میکنید. به نظر شما نوشتن درباره شخصیتهایی که در آن دوران نقش داشتند، چه دریچه جدیدی بر روی نسل جوان می گشاید؟
نوشتن در این زمینه مؤثر نیست مگر با مجسمکردن یک قهرمان، هرچه درباره سخاوت و بخشش صحبت کنیم، مؤثر نیست تا اینکه به شخصیتی مثل حاتم طایی برسیم و هرچه درباره شجاعت و فداکاری صحبت کنیم، تنها وقتی به کربلا میرسیم این پیام معنا پیدا میکند.
متأسفانه کشورهای دیگر تاریخ ما را به گونهای بر علیه ما مینویسند و پیامم به نسل جوان این است که تاریخ حقیقی عراق را بخوانند، زیرا نسل گذشته خیلی فداکاری کردند و شکنجههای زیادی تحمل کردند و سههزار شهیده تعداد کمی نیست. الان پولهای هنگفت خرج میکنند تا با ارزشهای اسلامی بجنگند. ما در مقابل اینها میایستیم و راهمان هم ادامه خواهد داشت.
سخن آخر
داستانها و مبارزات این نسل نباید فراموش شود و پیشنهادم این است که کتاب «اسطورههای عشق» در قالب یک اثر هنری و سریال ارائه شود، چون خیلی اثرگذار خواهد بود. البته سالها قبل فارابی یک پیشنهادی در این زمینه داد، اما پیگیری نشد، انتظار میرود این آثار در آینده مورد حمایت بیشتر قرار گیرد.
نظر شما