مجموعه آرشیو شنیداری- دیداری مرکز اسناد مجلس از سال 1377 در کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی تاسیس شد. طی سالیان علاوه بر منابعی که عمدتاً از آرشیو مجلس شورای ملی و مجلس سنا به بخش شنیداری-دیداری منتقل شده بود، منابع متعدد دیگری به صورت خریداری، اهداء و انتقال از مجلس شورای اسلامی به این مجموعه اضافه شد.
به تدریج با افزایش تعداد منابع به دلیل کمبود فضای در نظر گرفته شده برای مخزن اسناد شنیداری-دیداری (یکی از اتاق‌های زیرزمین ضلع شرقی ساختمان کتابخانه ایرانشناسی)، که متاسفانه فاقد تجهیزات و استانداردهای مناسب بود، حجم زیادی از این اسناد ارزشمند در شرایط نامطلوب و بدون امکان دسترسی مناسب نگهداری می‌شدند. همچنین به‌دلیل کمبود فضا پوسترها و نقشه‌های تاریخی در قفسه‌های تعبیه شده در مخزن گزارش‌های دولتی و دور از سایر منابع قرار داشتند.
از شهریور‌ماه سال جاری، با در نظر گرفتن و آماده‌سازی فضایی مناسب‌تر واقع در زیرزمین ضلع شمالی ساختمان کتابخانه ایرانشناسی که پیش از آن برای نگهداری نسخه‌های تکراری روزنامه‌ها و نشریات استفاده می‌شد، انتقال و سازماندهی مجدد آرشیو شنیداری- دیداری در این مخزن جدید در دستور کار مرکز اسناد قرار گرفت.
پس از انتقال تجهیزاتی نظیر قفسه‌ها و فایل‌های کشویی که عمدتا از منابع و امکانات موجود در کتابخانه تامین شدند،با همکاری بخش تاسیسات و خدمات، آماده‌سازی و چیدمان این تجهیزات و سپس انتقال منابع و اسناد به مخزن جدید صورت پذیرفت. همچنین فایل‌های کشویی نگهداری نقشه‌ها و پوسترها از بخش گزارش‌های دولتی به این بخش انتقال یافته و پس از انجام عملیات اصلاح و نصب مجدد، ساخت فایل‌های کشویی جدید برای گسترش‌های آتی مجموعه پیش‌بینی و سفارش داده شد.
در مرحله بعد اقدامات حفاظتی و سازماندهی ازجمله بسته‌بندی قاب‌های عکس با نایلون محافظ، جداسازی و انتقال منابع نیازمند مرمت، چاپ و الصاق لیبل و استندهای شناسایی و...صورت گرفته و رف‌خوانی، ثبت و فهرست‌برداری کاملی از تمام منابع موجود در آرشیو و همچنین منابع شنیداری ـ دیداری انتقال یافته از سایر مخازن کتابخانه با همکاری کارشناسان مرکز اسناد به انجام رسیده و این اطلاعات به صورت یکپارچه براساس نوع ماده آرشیوی گردآوری و تنظیم شد. بدین ترتیب گامی ارزشمند برای حفظ و نگهداری این مجموعه در سال جاری به ثمر رسید.
آرشیو شنیداری – دیداری مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، در بر‌دارنده منابع غنی و منحصر به فرد شنیداری و دیداری از دوران مشروطیت و قاجار، ادوار مختلف تاریخ پارلمان در ایران، رجال، نمایندگان و شخصیت‌های سیاسی، مکان‌ها و ابنیه و بسیاری از رویدادهای مرتبط با شرایط اجتماعی و سیاسی یک قرن اخیر در ایران است.بیش از 17 هزار عکس از مجالس شورای ملی و سنا، مجلس شورای اسلامی و آلبوم‌های ارزشمند قاجاریه، بیش از 100 هزار عکس، صوت و تصویر دیجیتال از علمای شیعه، همچنین منابع ارزشمند دیگری نظیر پوسترها، نقشه‌ها، نوارهای کاست، نوارهای VHS، نوارهای ریل، کارت پستال، تمبر، نگاتیو، اسلاید، میکروفیلم و...در این مجموعه نگهداری می‌شوند.
هرچند تا پیش از سال 99 اقداماتی در زمینه شناسایی منابع، فهرستنویسی اولیه، دیجیتال‌سازی و ورود اطلاعات این اسناد در پایگاه کتابخانه صورت گرفته و پاسخگویی به مراجعان با ارائه فایل دیجیتال عکس‌ها و سایر منابع شنیداری – دیداری نظیر پوسترها و نقشه‌ها با رضایت مراجعان و پژوهشگران همراه بوده است، آرشیو شنیداری-دیداری گام‌های دیگری برای تکمیل شناسایی و توصیف، دیجیتال‌سازی و اشاعه اطلاعات خود در دستور کار خواهد داشت که امید است با تحقق هرچه سریع‌تر آن‌ها امکان حفاظت از این گنجینه اسناد ارزشمند ملی و دسترس‌پذیر کردن اطلاعات آن‌ها به بهترین شکل ممکن امکان‌پذیر شد.
نظر شما