مسلمانان از دیر‌زمان آن‌هنگام که به فتوحات سرزمین‌های زیادی دست یافته بودند و گرایش به اسلام در اقوام مختلف پدیدار شده بود به سبب تهاجم مسائل مختلف جریان های فکری‌عقیدتی به ناچار «علم» راهی برای آگاهی و بینش توسط فرقه‌های زیادی که در کتاب اندیشه‌های از آنها یاد شده با ظهور صاحب‌نظران و دانشمندان برجسته و شیعی موجب پدیدار شدن شاخه‌ای از تفکرات قطعی و صحیح به نام «علم‌کلام» شد.
نگاه نویسنده به این مقوله از سرآغاز پذیرش اسلام تا بعد از آن و پدیدار شدن فرقه‌های مختلف مذهبی‌عقیدتی و در نهایت اندیشه‌های‌کلامی که برای اثبات عقاید ناب اسلامی و گاه ناقص راه‌هایی پیموده بودند و هر کدام خود را صاحب مسلک و سبک می دانستند لحاظ شده است که تفکر کلامی را در عصر اموی،عباسیان و اصول عقاید معتزله، اشاعره، اسماعیلیه و اثناعشریه گنجانده است.
نام زیبای «اندیشه‌های کلامی» عنوانی است برتر از سخن و راهی بسوی تفکر. در واقع علم کلام هم اثبات توحید، عدل، نبوت، امامت، معاد و صفات و افعال الهی و از این قبیل تعابیر است؛ اما تفکراتی که مبنای سازش درست با اصول دین است و برهان‌های قطعی در بین اقوام مختلف جهان تفاوت‌هایی داشته و در فراز و نشیب زمان و حوادث دچار تحلیل و بررسی ـ گذراندن فرایندهای گوناگون اندیشه و استدلال و در آخر تا رسیدن علم‌کلام به عمق آن نقش‌هایی داشته‌اند از جمله بروز تفکرات منحرف در عقاید ناب اسلامی گویای این امر است که علم‌کلام را به سر منزل مقصود که همان رسیدن به ذات‌اقدس‌الهی و عدم انحراف در بازداشتن از پیروی عقاید باطل نیاز به آگاهی و خود علم دیگریست نگاه به کتاب اندیشه‌های‌کلامی حق این مطلب را بجای آورده است.
تا آنجا که بررسی‌ها و تحقیقات نویسنده به تعریف شیعه و مذهب اثناعشریه رسیده و آن را کاملترین تفکر و برترین عقیده ناب تلقی کرده است و از دانشمندانی که در قرن سوم تا پنجم و بعد ازآن ملازمت بر حفظ آثار و قلم در اندیشه‌های‌کلامی شیعه امامیه کردند از جمله شیخ‌مفید، شریف مرتضی، شیخ طوسی، خواجه نصیرالدین طوسی، علامه حلّی و آثار فاخر آنها یاد کرده است تا پدیدار شدن فرق اسماعیلیه و عقاید انحرافی بعد از امامت ششمین امام شیعیان(ع) سخن به میان آورده است.
نویسنده کتاب در صدد به ثمر نشستن باور مخاطب بعد از خواندن کتاب اندیشه‌های کلامی در بُعد پذیرش حقانیت اسلام، روشنی و آگاهی دادن از عدم پیروی فرقه‌های متعدد در گذر زمان تاکنون برآمده است که جای مطالعه دارد چرا که اختلاف علم‌فلسفه و کلام را در بین فلاسفه و متکلمان دلیل بر عدم پذیرش حقانیت اسلام و ابعاد آن و یا دور شدن از تفکرات اندیشه‌های کلامی شیعه دوازده امامی را دلیل خوبی نمی‌داند بلکه آن را همسوی رسیدن به هدف اثبات وجود ذات‌اقدس‌الهی معاد نبوت و امامت و... در واقع حقیقت علم‌کلام می‌داند.
مطالعه این اثر در مسیر استحکام عقاید و کلام اسلامی، دفاع و قدرشناسی از تلاش معصومین(ع) و دانشمندان و تقدیر از اسلام ناب محمدی(ص) خالی از لطف نیست و جای سپاس از نویسنده کتاب را دارد.
نظر شما