به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، علیرضا مختارپور، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در آئین روز «کتاب، کتابخوانی و کتابدار» با گرامیداشت یاد علامه طباطبایی گفت: اگر سال کتابخانه‌های عمومی را از ۲۴ آبان ماه سال قبل تا ۲۴ آبان ماه سال جاری در نظر بگیریم؛ سال گذشته از جهاتی سال ناگواری برای این کشور بوده است. مهم‌ترین جنبه ناگوار بودن سال گذشته، بیماری و درگذشت جمعی از مردم شریف کشورمان، اهالی فرهنگ و ادب و از جمله خانواده تعدادی از کتابداران و همکاران کتابخانه‌ها و نیز برخی از اعضای کتابخانه‌های عمومی در اثر بیماری جدید و عالم‌گیر کرونا بوده است. هم اینک که مراسم روز کتابدار را با این شرایط برگزار می‌کنیم، تعداد زیادی از اعضای خانواده‌های همکاران ما همچون بسیاری از مردم شریف میهن‌مان با این بیماری خانمان‌سوز دست و پنجه نرم می‌کنند که از خدای متعال شفای همه بیماران در سطح کشور و جهان و دفع این بیماری را مسألت دارم.
 
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور افزود: تلخی دیگر سالی که گذشت، تعطیلی و کاهش فعالیت‌های حضوری فرهنگی و خدمات کتابخانه‌ای در مدت مدیدی از این سال به دلیل همان بیماری بوده است. اشتیاق و دلتنگی اعضاء کتابخانه‌های عمومی و اغلب کتابداران برای حضور در کتابخانه‌ها از سویی و ضوابط لازم الاجرا برای جلوگیری از گسترش این بیماری، باعث تعطیلی یا کاهش بخش وسیعی از فعالیت‌های فرهنگی و از جمله کتابخانه های عمومی شد.
 
وی  ادامه‌داد: علی‌رغم وضعیت کرونا، بسیاری از کتابداران و همکاران با ابتکار و خلاقیت به فعالیت‌های متنوع و متعدد در فضای حقیقی یا مجازی پرداختند که فصل جدیدی از خدمات ارزشمند این عزیزان را برای جامعه فرهنگی ایران نمایان کرد. از مشارکت در تولید ماسک در ماه‌های اول در برخی کتابخانه‌ها، ارسال کتاب به منزل اعضا تا کمک به ضدعفونی کردن معابر عمومی و مسابقات و جلسات و محافل در فضای مجازی و معرفی کتاب و انواع پویش ها و فعالیت‌ها، از جمله مشارکت در مواسات و همدلی اجتماعی که موجب افتخار نهاد است.
 
مختارپور در ادامه به فعالیت‌های کتابداران در فضای مجازی طی حدود یک سال گذشته اشاره کرد و گفت: این حس فعالیت و خلاقیت و ابتکار موجب شد تا بر خی از فعالیت‌های نهاد که احتمال متوقف بودن آن‌ها به دلیل وضع بیماری در کشور بسیار زیاد بود به صورت مجازی و بدون کمترین آسیبی انجام شود و حتی در مواردی با رشد و ارتقاء سطح کیفی و کمی مواجه شود. پویش‌های «هر خانه یک کتابخانه»، برگزاری دوره «مشاوره کتابدار»، برگزاری «جشنواره کتابخوانی رضوی» و «پویش اقتراح ماسک» و بسیاری از فعالیت‌های کتابخانه‌ای، نمونه‌هایی از این برنامه‌ها بوده اند. اجرای همین برنامه بزرگداشت «روز کتاب کتابخوانی و کتابدار» که در سراسر کشور از طریق فضای مجازی صورت می‌گیرد نیز مصداقی از تلاش مجدانه همکاران ستادی و استانی است که جا دارد از زحمات تمامی آنان و نیز همکارانی که در برنامه‌ریزی و انجام امور انتخاب کتابخانه‌ها و کتابداران برگزیده سال جاری کشیدند، تشکر کنم.
 
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در ادامه با اشاره به مسائل پیش روی نهاد در حوزه تأمین بودجه در سال جاری یادآور شد: اما نهاد کتابخانه‌های عمومی با یک تلخی دیگر هم روبرو بود؛ یعنی عدم همراهی برخی دستگاه‌های مسئول در تامین بودجه لازم برای بهره‌مندی کارکنان و کتابداران این نهاد از افزایش حقوق و مزایای کارکنان دستگاه‌های دیگر. اگرچه بنا به اطلاعات دقیق و مستند افزایش در برخی از دستگاه‌های دیگر نیز به طور کامل اجرا نشده یا صرفاً به صورت تغییر موادی در احکام صورت گرفته، لیکن به دلیل اینکه بخش‌نامه مربوط در آخرین ماه‌های سال و پس از تصویب بودجه سال ۱۳۹۹ در مجلس شورای اسلامی صورت گرفت و علی رغم تلاش‌های بسیاری که از سوی نهاد و اعضای حقیقی هیئت امنا صورت گرفت، امکان تحقق کامل این افزایش تا به حال حاضر نشده و تنها بخشی از آن عملی شود. اما همچنان تلاش خدمتگزاران شما عزیزان در نهاد برای تحقق این موضوع ادامه دارد.
 
وی درباره اقدامات در دست نهاد در موضوع تأمین بودجه توضیح داد: البته با همکاری و تلاش مدیران ستادی و استانی نهاد اغلب نمایندگان محترم مجلس جدید قول مساعدت در جبران این مسئله را در بودجه سال ۱۴۰۰ داده‌اند. همچنین تصمیم گرفته شد برای جبران بخشی از این کاهش و نیز با توجه به رشد گرانی‌ها از طریق دیگری که نمونه آن به مناسبت روز کتاب کتابخوانی و کتابدار صورت گرفت، تا پایان سال اقدامات مشابهی صورت گیرد. در پایان از تمام تلاش‌ها فعالیت‌ها همکاری‌ها و صبوری های شما کتابداران و همکاران عزیز و گرامی تشکر می‌کنم.
 

تبدیل کتابخوانی به فرهنگ عمومی، نیازمند کار فرهنگی موثر و مفید است
در ادامه، مهدی رمضانی ضمن تبریک به مناسبت فرارسیدن ایام ماه ربیع الاول و آغاز بیست و هشتمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران گفت: هفته کتاب امسال را که به شعار پرمفهوم «دانایی، مانایی» مزیّن است و همچنین روز پراهمیت «کتاب، کتابخوانی و کتابدار» را به همه جهادگران عرصه فرهنگ، کتابداران، کتابخوانان و کتاب‌دوستان تبریک عرض می‌کنم؛ رویدادی که بی‌شک برای اهالی کتاب، مهم‌ترین اتفاق فرهنگی قلمداد می‌شود.
 
وی افزود: کتاب، با فرهنگ ایرانی و اسلامی ما عجین است و به همان اندازه که اندیشه و خرد دارای حرمت است، کتاب و نویسنده، ناشر، خواننده و کتابدار و خدمت‌گزاران این عرصه نیز اهمیت می‌یابند. اهمیت کتاب و کتابخوانی آنچنان بالاست که مقام معظم رهبری که خود از اهالی اندیشه و از شیفتگان کتاب و کتابخوانی هستند، همواره در این‌باره دغدغه داشته و آن را در سخنان خویش ابراز کرده‌اند.
 
معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد عنوان کرد: بی‌شک، تبدیل کتابخوانی به فرهنگ عمومی و تبیین آن به عنوان ضرورتی اجتناب‌ناپذیر، صرفاً از طریق توجه رسانه‌ای و اجرای برنامه‌هایی نمادین در این هفته، فراگیر نخواهد شد و نیاز به فرهنگ‌سازی، همکاری همه جانبه متولیان این امر، برنامه‌ریزی بلندمدت و کار فرهنگی مؤثر و مفید دارد.
 
رمضانی با اشاره به فرمایش مقام معظم رهبری گفت: ایشان می‌فرمایند «عرصه فرهنگی، عرصه جهاد است»، لذا در شرایط کنونی و شبیخون و جنگ فرهنگی، تلاش در این عرصه اهمیت صدچندان می‌یابد و بار مسئولیتی برای همگان، از جمله آحاد مردم در کنار مسئولان ایجاد می‌کند، که خداوند به نیّات ماه آگاه است و به فضل خود راه را هموار و مسیر صحیح طی خواهد شد، ان شاءالله.
 
وی با اشاره به برگزاری مراسم هفته کتاب امسال ازطریق فضای مجازی گفت: امروز در مراسمی گردهم آمده‌ایم که به گواه هرساله، بزرگترین اجتماع اهالی حوزه کتابخانه‌های عمومی بوده است، اما امسال به دلیل شرایط اجتماعی رخ داده ناشی از شیوع ویروس کرونا، حال و هوای متفاوتی را به خود گرفته و محروم از وجود کتابداران پرتلاش عزیز از سراسر کشور، برگزیدگان حوزه کتابخانه‌های عمومی و مهمانان محترم ملی و استانی به‌صورت حضوری بوده و به جهت رعایت مصوبات ستاد ملی مبارزه با کرونا و سلامت عزیزان، از طریق پخش زنده و فضای مجازی میزبان آن‌ها هستیم.
 
معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد ادامه داد: طبیعتاٌ، این شرایط در نحوه ارائه خدمات کتابخانه‌های عمومی نیز اثرگذار بوده‌است و همانگونه که انتشار هزاران محتوای ترویجی تولید شده در فضای مجازی، ‌ مویّد این مطلب است که همکاران پرتلاشمان با پایبندی به وجدان کاری و اهتمام در انجام وظایف، خدمت‌رسانی را متوقف نکرده و برای غنی‌سازی اوقات فراغت، پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و تامین نیازهای اطلاعاتی خدمت‌گیران، پیوسته و مستمر به تولید محتوا و انتشار آن در فضای مجازی پرداختند و برگ زرین و افتخار دیگری را در ارائه خدمات خلاقانه و خودجوش در ترویج فرهنگ کتابخوانی رقم زدند.
 
رمضانی تأکید کرد: کتابداران محترم بدانند این وضعیت اضطراری احتمالاٌ تا زمان نامعلوم همچنان ادامه خواهد داشت. این امر دو نکته را به همه اهالی نهاد تذکر می‌دهد؛ نخست، استفاده از این فرصت فراغت برای انس افزون‌تر با کتاب، دانستن و مهارت افزایی و دوم توجه به برنامه‌ریزی و تهیه اجراهای مناسب و تناسب برای روزهای پیش رو به منظور حفظ اعضاء.
 
وی در ادامه درباره تغییرات صورت گرفته در شاخص‌های انتخاب برترین‌های حوزه کتابخانه‌های عمومی متأثر از شرایط حاکم بر کشور گفت: در این دوره استفاده از فضای مجازی در ارائه خدمات، تولید محتوای جدید و سودمند، ارتقا و روزآمدسازی سطح دانش و مهارت‌های کاری، خلاقیت در ارائه محتوا، جذب مخاطب و ایجاد شبکه‌های تعاملی، مشارکت با همکاران در تولید محتوای اثربخش، تلاش برای حفظ و ارتقاء جایگاه کتابخانه از طریق انتشار سودمند محتوا در فضای مجازی و ... از جمله شاخص‌های انتخاب کتابداران برگزیده بوده است.
 
رمضانی افزود: برخلاف ادوار قبل، نفرات برترِ ۵ سال گذشته از روند انتخاب برگزیدگان مستثنی نشده و فعالیت همه کتابداران در فضای مجازی مورد ارزیابی قرار گرفت. با توجه به محور بودن «فرد» در تولید محتوا و تعطیلی دوره‌ای کتابخانه‌های عمومی حسب ضوابط تعیین شده ستاد، «کتابخانه» از سرفصل های انتخاب نبوده است. همچنین به جهت نزدیک‌تر شدن به اجرای اصل عدالت در انتخاب، آن هم در زمانی که بستر ارائه فضای مجازی بوده و هر فرد با اهتمام فردی به تولید محتوا پرداخته است، «درجه کتابخانه» در دسته‌بندی و ارزیابی گزینه‌های حائز شرایط انتخاب نبوده است.
 
معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد درباره دسته‌بندی های معرفی و انتخاب برترین‌ها در این مراسم گفت: «کتابدار نمونه وشایسته تقدیر با رویکرد فرهنگی و ترویجی»، «کتابدار نمونه و شایسته تقدیر در فضای مجازی»، «خدمتگزار برتر»، «پیشکسوت برتر»، «کتابخوان برتر»، «خیرین کتابخانه‌ساز و اهداکننده کتاب»، «انجمن‌های برتر استانی و شهرستانی»، «فهرستنویس برتر» و «فعالیت‌های شاخص» از جمله دسته‌بندی های معرفی و انتخاب برترین‌ها در سال جاری هستند.
 
وی با اشاره به شرایط ویژه فعالیت کتابداران در یکسال گذشته تأکید کرد: زحمات و خدمات دلسوزانه کارکنان و کتابداران نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، در این ایام ستودنی و درخور تقدیر است. تک‌تک عزیزانی که با وجود محدودیت‌ها در این عرصه تلاش کرده‌اند، نمونه بارزی از مسئولیت‌پذیری و دغدغه‌مندی را به منصه ظهور رساندند.
 
رمضانی گفت: از همه کتابداران محترم درخواست می‌کنم در توسعه فعالیت‌های فرهنگی، ترویجی، آموزشی و اطلاع‌رسانی در فضای مجازی و نیز ایجاد شبکه‌های استانی و کتابخانه‌ای برای ترویج مطالعه، معرفی کتاب‌های خوب، ارائه محتوای اثربخش و تعامل مؤثر و مطلوب با کاربران استمرار ورزند و به اهمیت فعالیت‌شان در تبیین ضرورت وجودی کتابخانه، ‌تبیین جایگاه کتابخانه به پایگاه فعال اجتماعی و نقش آن در ارتقاء کتابخوانی، به‌ویژه در شرایط فعلی توجه ویژه نمایند.
 
معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد در پایان از خیّران، اهداکنندگان کتاب، گروه‌های مروج کتابخوانی، موسسات فرهنگی، جامعه دانشگاهی، صاحب‌نظران، پژوهشگران و سایر دستگاه‌های متولی امر کتابخوانی درخواست کرد که در طی مسیر مقدس کتاب و کتابخوانی، یاری‌گر نهاد باشند و ضمن تقدیر از حمایت‌های دبیرکل نهاد و اعضای محترم کمیته انتخاب و واحدهای مختلف نهاد که زمینه برگزاری و اجرای مطلوب این برنامه را فراهم کرده‌اند، تشکر کرد.