به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از واشنگتن‌پست، پیتر ماس، روزنامه‌نگار روزنامه‌ها و مجلات معتبری چون نیویورک‌تایمز، واشنگتن‌پست، و وال‌استریت ژورنال است. روزنامه‌نگار 60 ساله ساعاتی پیش از اعلام برنده نوبل ادبیات طی یادداشتی آکادمی نوبل را فاسد خواند و گفت بهتر است برنده امسال از دریافت جایزه امتناع کند.
 
ماس می‌گوید: «نمی‌دانم امسال چه کسی برنده جایزه نوبل ادبیات خواهد شد اما خوب می‌دانم که فردا وقتی زنگ تلفن برنده به صدا درمی‌آید باید بگوید: «ممنون، خیر، ممنون!»
 
اکتبر ماه جوایز نوبل است که در آن تعدادی از افراد به لطف کاشف دینامیت  به شهرت و ثروت می‌رسند. چهار جایزه از شش جایزه-فیزیک، شیمی، پزشکی، و اقتصاد- جوایز بی سر و صدایی هستند اما دو جایزه دیگر یعنی صلح نوبل و ادبیات با عکس‌العمل‌های زیادی روبه‌رو می‌شوند.
 
دلایل خوبی برای شک کردن به جایزه صلح نوبلی وجود دارد که به هنری کسینجر اهدا شد. با این حال جایزه نوبل ادبیات در سال‌های اخیر سر و صدای بیشتری کرده است. سال گذشته نوبل ادبیات به پیتر هاندکه اهدا شد؛ نویسنده‌یِ اتریشی که در نیمه اول حرفه‌اش آثار تأثیرگذاری خلق کرد اما از دهه 1990 میلادی وارد فاز انکار نسل‌کشی شد. در دهه‌های اخیر هاندکه حداقل شش کتاب و نمایشنامه نوشت که نسل‌کشی مسلمانان توسط صرب‌ها را در جنگ بوسنی انکار کرد. هاندکه حتی در مراسم ختم اسلوبدان میشلویچ، رهبر سابق صربستان، که در طول دادگاه جنگی خود از دنیا رفت، سخنرانی کرد.
 
جوایز ادبی عواقبی در دنیای واقعی دارند. ملی‌گرایان صربی، که هاندکه از آن‌ها حمایت می‌کند، قهرمان افراطیون سفیدپوست خشن در اروپا و ایالات متحده هستند. با اهدای جایزه نوبل به هاندکه به تئوری توطئه طرح‌شده در آثارش مشروعیت بخشیدند و تأیید کردند که مسلمانان برای مسیحیانی که با آن‌ها زندگی می‌کنند خطرناک هستند. آثار هاندکه که منکر نسل‌کشی شدند به جای اینکه به سطل آشغال ریخته شوند مورد تقدیر قرار گرفتند.
 
آکادمی نوبل سازمان عجیبی است. هجده عضو دائم دارد که اعضای جدید را با رأی مخفی انتخاب می‌کند و پادشاه مملکت هم باید این اسامی را تأیید کند. تصمیم اهدای جایزه به هاندکه تنها دلیل بی‌کفایتی این گروه برای انتخاب برنده نوبل ادبیات نیست. آکادمی نوبل در سال 2018 جایزه را به تأخیر انداخت زیرا مشخص شد که سال‌ها فضای مسموم جنسی بر این آکادمی سایه انداخته بود. عکس‌العمل هیئت‌داورانی که بیشتر مرد هستند اخراج یکی از زنان بود که تلاش می‌کرد تغییراتی در آن ایجاد کند.
 
البته به نحوی می‌توان ممنون این رسوایی‌ها بود زیرا به ما یادآور می‌شوند که جایزه نوبل ادبیات نیاز به اصلاحات دارد. خنده‌دار است که جایزه با چنین تأثیرگذاری باید توسط فقط چند نفر از کشور سوئد مدیریت شود و غمگین‌انگیزتر توسط چند نفر که چشمان خود را به فضای ناامن جنسی و انکار نسل‌کشی بسته‌اند!
 
بنیاد نوبل با اخراج اعضای سوئدی لطف بزرگی به دنیای ادبیات خواهد کرد. البته پیشنهادی برای جایگزینی ندارم اما حضور داورانی از زبان‌های غیراروپایی مثل چینی، هندی، عربی، و اُردو منطقی به نظر می‌رسد. نکته دیگر اینکه اعضا بهتر است دائمی نباشند زیرا همین دائمی بودن موجب ایجاد فساد می‌شود.
 
انتظار می‌رود فردا آکادمی نوبل انتخاب محتاطانه‌ای داشته باشد تا انتقادات زیادی به سمتش روانه نشود و این انتخاب قطعاً یک نویسنده زن غیراروپایی  خواهد بود. آکادمی با چنین انتخابی نشان می‌دهد که توانایی مدیریت جایزه نوبل ادبیات را دارد اما بهتر است فریب نخوریم. آکادمی سوئدی دچار مشکل است و دوباره اشتباه خواهد کرد زیرا توانایی غلبه کردن بر محدویت‌های ذاتی‌اش را ندارد.
 
بنیاد نوبل تمایلی به انجام وظایفش نشان نداده است. به همین دلیل بهتر است برنده فردا از پذیرفتن جایزه امتناع کند تا مجبور شوند تغییراتی در این جایزه ایجاد کنند و در نهایت علاقه‌مندان کتاب و نویسندگان از این اصلاحات سود ببرند.
 
 بله، برنده‌ای که جایزه را رد می‌کند از نظر مالی حود یک میلیون دلار متضرر می‌شود اما احتمالاً مشهورتر می‌شود و کسی چه می‌داند شاید فروش کتابش هم بالا برود. نویسندگان باید نیروی خودآگاه جامعه باشند بنابراین ایستادگی در مقابل آکادمی سوئدی اقدام سنجیده است. قبلاً هم چنین اتفاقی در سال 1964 توسط ژان پل سارتر رخ داده است و بی‌سابقه نیست.
 
درخواست بزرگی است اما می‌توان جایزه را دریافت کرد و حداقل ابراز خوشحالی نکرد. مثل باب دیلن، برنده نوبل ادبیات در سال 2016 که حتی بیانیه‌ای برای تشکر از آکادمی منتشر نکرد و در نهایت پَتی اسمیت را برای دریافت جایزه به مراسم فرستاد و پول را هم دریافت کرد. سال 2020 سال مهمی است و وقت آن رسیده که این مؤسسه فاسد را به چالش بکشیم.»