بافتهای مختلف بدن زنان نسبت به تغییرات هورمونی چرخه قاعدگی، حساس است. تحقیقات نشان میدهد که افزایش و کاهش سطح هورمونهایی نظیر استروژن و پروژسترون، ممکن است در مواد شیمیایی موجود در مغز (از جمله مادهای به نام سروتونین که بر خلقوخو مؤثر است) نیز تأثیر بگذارد. بااینحال هنوز مشخص نیست که چرا برخی زنان به سندرم پیش از قاعدگی یا اختلال ناخوشی پیش از قاعدگی (PMDD) مبتلا میشوند و برخی دیگر نه. سطح استروژن و پروژسترون در زنان مبتلا و غیرمبتلا به این بیماری مشابه است. براساس پژوهشهای مختلف، محتملترین توضیح برای این شرایط، این است که زنان مبتلا به اختلال ناخوشی پیش از قاعدگی، نسبت به تغییرات طبیعی هورمونها بسیار حساس هستند.
کتاب «سندرم پیش از قاعدگی (بحران یا فرصت)» تألیف مشترک عاطفه احمدی، فهیمه خراسانی باغینی و معصومه غضنفرپور، در پنج فصل با عنوانهای «دوره خونریزی»، «درمانهای غیردارویی و دارویی سندرم پیش از قاعدگی»، «درمانهای جایگزین و تکمیلی»، «مدیریت و ارزیابی بالینی» و «داروهای گیاهی»، ضمن تعریفی از سندرم پیش از قاعدگی و علل بروز آن، در ادامه به درمانهای مختلف برای این عارضه اشاره میکند.
نگاهی به تاریخچه و تعریف سندرم پیش از قاعدگی
«نشانههای روانی و بدنی در زنان وجود دارد که معمولا ماهی یکبار چند روز قبل از شروع قاعدگی بهطور غیرمنتظره ظاهر میشوند و غالبا با شروع قاعدگی تخفیف پیدا میکنند یا از بین میروند. این نشانهها را تحت عنوان نشانگان پیش از عادت ماهانه، اولینبار دکتر رت فرانک؛ رئیس بخش زنان و زایمان بیمارستان من سینال، در سال 1931 در شهر نیویورک تعریف کرد و علت این اختلال را افزایش استروژن معرفی کرد. اما واژه نشانگان پیش از عادت ماهانه، اولینبار توسط دکتر کاترینا دالتون انگلیسی در سال 1953 برای این بیماری بهکار برده شد.
ملاک تشخیصی این اختلال در سال 1987 تحت عنوان «بدخلقی مراحل پایانی فاز لوتئال» خوانده میشد. تعریف سندرم شامل سه اصل مهم است: 1- عود نشانهها باید حداقل در دو تا سه دوره متوالی مشاهده شود 2- نشانهها نباید بیش از چهارده روز پیش از شروع عادت ماهانه آغاز شوند 3- نشانهها دستکم تا هفتروز پس از عادت ماهانه نباید وجود داشته باشند. آنطور که در تعریف ذکر شد، نشانه حداکثر دو هفته پیش از شروع عادت ماهانه آغاز میشود، اما در اغلب موارد، شروع آنها تا ده روز پیش از عادت ماهانه است. در هرحال این ناپدید شدن نشانهها پس از عادت ماهانه است که تشخیص سندرم پیش از قاعدگی را مطرح میکند.»
تأثیر آرامشبخش ویتامین B6
تغییرات در تغذیه، ورزش، کنترل و حذف فاکتور استرسزا و سیستم حمایتی میتواند در درمان و مدیریت سندرم پیش از قاعدگی کمککننده باشد. ازجمله گروههای مواد غذایی که در ارتباط با این سندرم مورد مطالعه قرار گرفتند، ویتامینها و مواد معدنی بودند. ویتامین B6، یکی از بحثبرانگیزترین ویتامینهایی است که تاکنون برای درمان سندرم پیش از قاعدگی بهکار گرفته شده است. در کتاب حاضر در اینباره میخوانیم: «خلقوخو و رفتار، تحتتأثیر آمینهای موجود در دستگاه عصبی مرکزی میباشند. در 40 درصد افراد افسرده، میزان پایینی از دهیدروکسی ایندول استیک اسید که یکی از متابولیتهای سروتونین مشاهده شده است.
پایین بودن نوروترانسمیترهایی مثل سروتونین و دوپامین در اتیولوژی سندرم پیش از قاعدگی مطرح شدهاند. با توجه به اینکه دوپامین باعث منع ترشح پرولاکتین میشود، ویتامین B6 بهعنوان یک کوفاکتور در سنتز پیشسازهای دوپامین نقش دارد و همچنین بهعنوان کوفاکتور در چندین آنزیم که متابولیسم تریپتوفان برعهده دارند، باعث کاهش سنتز دوپامین و افزایش ترشح پرولاکتین میشود، همزمان با کاهش متابولیسم تریپتوفان باعث کاهش تولید آمینهای مغزی بهخصوص سروتونین میشد.
ویتامین B6 به سنتز چندین نورو ترانسمیتر در مغز کمک میکند که شامل سروتونین، دوپامین، نوراپی نفرین و تارین و هیسامین میباشد. این ویتامینها نه تنها باعث افزایش آمینهای منعکننده مثل دوپامین و سروتونین میشود، بلکه باعث افزایش تبدیل آمینهای تحریککننده در مغز به آمینهای منعکننده میشوند، بنابراین اثر کلی ویتامین B6، افزایش نسبت آمینهای منعکننده به آمینهای تحریککننده میباشد، این تأثیر باعث آرامش میشود.»
نخستین چاپ کتاب «سندرم پیش از قاعدگی (بحران یا فرصت)» در 104 صفحه با شمارگان یکهزار نسخه به بهای 10 هزار تومان از سوی انتشارات نارون دانش به بازار نشر عرضه شده است.
نظر شما