دوشنبه ۵ اسفند ۱۳۹۸ - ۱۴:۴۲
تأثیر وضعیت تغذیه و سن در ایمنی‌زایی واکسن‌ها

کتاب «ضروریات ایمونولوژی پزشکی»، نکات مهمی درباره ایمنی‌شناسی، مکانیسم دفاعی بدن و عوامل موثر در ایمنی‌زایی واکسن‌ها مانند وضعیت تغذیه و سن در اختیار مخاطب قرار داده و توضیح می‌دهد با تقویت سیستم ایمنی بدن، می‌توان با عوامل بیماری‌زا همچون ویروس‌ها مقابله کرد.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، دانش ایمونولوژی به‌عنوان یکی از شاخه‌های زیست‌پزشکی همپای سایر علوم با سرعت به پیش می‌رود و هرروزه افق‌های تازه‌ای از این علم پیش‌روی محققان قرار می‌‌گیرد. بدون شک داغ‌ترین بحث مربوط به حوزه ایمونولوژی در سال‌ها و شاید دهه‌های اخیر، شیوع ویروس کرونا در گستره وسیعی از جهان است. این ویروس برخلاف تصور عامه، چیز جدیدی نیست و دهه‌ها قبل شناخته شده است. کروناویروس‌ها با نام علمی «Coronaviruses»، خانواده بزرگی از ویروس‌ها و زیرمجموعه «کروناویریده» هستند که از ویروس سرماخوردگی معمولی تا عامل بیماری‌های شدیدتری همچون سارس، مرس و کووید 19 را شامل می‌شود. کروناویروس‌ها در سال 1965 کشف شدند و مطالعه روی آن‌ها به‌طور مداوم تا اواسط دهه 1980 ادامه داشت. این ویروس به‌طور طبیعی در پستانداران و پرندگان شیوع پیدا می‌کند. تاکنون هفت کروناویروس انسانی کشف شده ‌است. آخرین نوع آن‌ها، در دسامبر 2019 در شهر ووهان چین مشاهده و به سرعت در این کشور و سایر نقاط جهان شیوع پیدا کرد.
 
کتاب «ضروریات ایمونولوژی پزشکی» با تألیف و ترجمه مشترک طاهره ابراهیمی؛ پژوهشگر و دانشجوی دکترای تخصصی بیوتکنولوژی پزشکی انستیتو پاستور ایران، وحیده طرح‌ریز؛ استادیار مرکز تحقیقات پزشکی مولکولی دانشگاه علوم پزشکی تبریز، مژگان عباسی؛ استادیار دانشگاه علوم پزشکی مازندران و سهراب مینائی بیرامی؛ پژوهشگر و دانشجوی دکترای تخصصی بیوشیمی بالینی به‌تازگی چاپ و منتشر شده است.
 
این اثر در 21 فصل ضمن بیان مقدمه و تاریخچه‌ای از دانش ایمونولوژی، به موضوعاتی مانند آنتی‌ژن و آنتی‌بادی، ایمنی ناحیه‌ای، ایمونولوژی بیماری‌های عفونی و واکسیناسیون، ایمونولوژی پیوند، ایمونولوژی سرطان و ایمونوتراپی، تکنیک‌های آزمایشگاهی در ایمونولوژی، ایمونوهماتولوژی و ایمونوفارماکولوژی می‌پردازد.

 
گوشه‌ای از قابلیت‌های سیستم ایمنی بدن انسان
بدن انسان مجموعه‌ای شگفت‌انگیز از مکانیسم‌های پیچیده، ساخته دست خالق بی‌همتای جهان است که هیچ بشری قادر به شناخت کامل یا ساخت حتی یه جزء کوچک آن نیست. یکی از این مکانیسم‌های حیاتی، سیستم ایمنی است که قابلیت‌های منحصربه‌فرد بسیاری دارد. در کتاب حاضر، گوشه‌ای از این کارکردها که تاکنون توسط انسان شناخته و درک شده است، معرفی می‌شود: «سیستم ایمنی برای دفاع از بدن در برابر پاتوژن‌های متنوعی سازگار شده است و از طیف وسیعی از سلول‌ها، مولکول‌های تخصص یافته و بافت‌های به‌خصوصی به‌وجود آمده که توسط مکانیسم‌های مختلف، میزبان را در برابر هجوم میکروارگانیسم‌ها، سم‌ها، انگل‌ها، عوامل سرطان‌زا، آلرژن‌ها و غیره محافظت می‌کند. تمام این عوامل در یک شبکه پویا با یکدیگر فعالیت می‌کنند. سیستم ایمنی قادر به شناسایی و عکس‌العمل قاطع و سریع در برابر الگوهای مولکولی که خصوصیات گروهی از پاتوژن‌های معمول است، می‌باشند. سیستم ایمنی حتی می‌تواند تفاوت‌های شیمیایی که موجب تشخیص یک پاتوژن از سایر پاتوژن‌ها می‌شود را به‌صورت دقیق شناسایی کند. علاوه بر این موارد،‌ سیستم ایمنی می‌تواند بین مولکول‌های بیگانه و سلول‌ها و مولکول‌های خودِ بدن تفاوت قائل شود. همچنین این سیستم قادر به تشخیص سلول‌های تغییریافته میزبان که می‌توانند به سرطان منجر شوند، می‌باشد. تشخیص پاتوژن توسط سیستم ایمنی، موجب راه‌اندازی یک پاسخ اجرایی می‌شود که منجر به از بین بردن یا خنثی کردن عوامل مهاجم می‌گردد.»


عوامل موثر در ایمنی‌زایی واکسن‌ها در بدن
اینکه یک واکسن تا چه اندازه می‌تواند بدن انسان را در مقابل عوامل بیماری‌زا همچون ویروس‌ها و میکروب‌ها ایمن کند، به عواملی بستگی دارد که در این کتاب به آن‌ها اشاره شده است: «1- ژنتیک میزبان: کنترل و تنظیم پاسخ ایمنی میزبان توسط ساختار ژنتیکی بدن صورت می‌گیرد. 2- وضعیت تغذیه: سوء تغذیه موجب اختلال در سیستم ایمنی می‌شود. سوء تغذیه طولانی‌مدت به‌ویژه در مورد پروتئین و کالری در دوران نوزادی، موجب عدم تکامل تیموس، کاهش جمعیت لنفوسیت‌های ارگان‌های لنفاوی، ضعف ایمنی سلولی و نقص در اجزای کمپلمان می‌شود. 3- ماهیت و مقدار آنتی‌ژن (دوز واکسن) 4- نحوه تجویز واکسن: به‌عنوان مثال تجویز واکسن از راه وریدی، سبب تولرانس می‌شود و پاسخ ایمنی القاء نخواهد گردید. تزریق زیرجلدی بیشترین تحریک را ایجاد می‌کند. 5- ادجوانت‌ها یا مواد تقویت‌کننده پاسخ ایمنی: همراه بودن واکسن‌ها با ادجوانت‌ها، سبب افزایش تحریک پاسخ ایمنی میزبان می‌شود. 6- سن و جنس میزبان: سن به‌عنوان عاملی در آنتوژنی و تکامل پاسخ از یک‌سو (طفولیت) و ضعف و ناکارایی سیستم ایمنی از سوی دیگر (کهولت) نقش مهمی دارد. هورمون‌های اندوکرین به‌ویژه هورمون‌های جنسی و استروئید‌ها از عوامل تنظیم‌کننده پاسخ‌های ایمنی به حساب می‌آیند.»
 
نخستین چاپ کتاب «ضروریات ایمونولوژی پزشکی» در 282 صفحه با شمارگان 500 نسخه به بهای 50 هزار تومان از سوی انتشارات اطمینان راهی بازار نشر شده است.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها