گفتوگوی ایبنا با مدیرعامل موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بینالمللی «الهدی»؛
انتشارات الهدی؛ از کاهش نمایندگیها تا تلاش برای تقویت ظرفیتها
اسدیموحد، توسعه پیدا نکردن نمایندگیهای الهدی در 35 سال گذشته و کاهش آنها از 9 به دو نمایندگی را نیازمند بررسی دانست و تعامل با ناشران بزرگ بینالمللی و آژانسهای ادبی داخلی را از برنامههای این نهاد اعلام کرد.
درباره فعالیتها و برنامههای پیشرو و همچنین سیاستهای جدید موسسه بینالمللی الهدی با وی به گفتوگو نشستیم. موحد معتقد است؛ نباید مشکلات اقتصادی مانع عمل به رسالتهای فرهنگی کشور شود و...
موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بینالمللی «الهدی» از چه زمان و با چه اهدافی تاسیس شد؟
فعالیت موسسه بینالمللی فرهنگی هنری و انتشاراتی الهدی از 35سال قبل با هدف معرفی فرهنگ اصیل ایرانی-اسلامی آغاز و تا به امروز موفق به چاپ 1200 عنوان کتاب در موضوعات علومانسانی و معارف اسلامی شده است. با توجه به رویکرد بینالمللی موسسه، نخستین نمایندگی نشر الهدی در لندن ایجاد شد. الهدی با استقرار در این شهر بهعنوان تنها مرکز محتوای مکتوب مرتبط با فرهنگ، تمدن و هنر اسلامی ایران شناخته شد و بهمرور این مرکز در 9 کشور دیگر ازجمله فرانسه، تاجیکستان، آفریقای جنوبی، افغانستان نمایندگی دایر کرد اما رفتهرفته از تعداد نمایندگیها کم شد.
در حال حاضر موسسه بینالمللی الهدی در چند کشور نمایندگی فعال دارد؟
با توجه به برخی تغییر و تحولات رخ داده در سالهای اخیر، موسسه درحال حاضر تنها در دو کشور قرقیزستان و افغانستان، نمایندگیهایی فعال خود را حفظ کرده است؛ با این همه، اقدامات لازم برای توسعه نمایندگیهاي ديگر بهصورت مشاركتي و استفاده از ظرفيت ناشران علاقهمند به آثار جمهوري اسلامي ايران نيز صورت گرفته است. علاوه براین؛ بهواسطه حضور 63 دفتر رایزنی فرهنگی در کشورهای مختلف، برنامههای مدونی بهمنظور تعامل و مشارکت با ناشران خارجی طرحریزی شده که موجب بسط و گسترش فعالیت فرهنگی موسسه در حوزه نشر خواهد شد.
در این تعامل، نشان ناشر خارجی، همراه نشان انتشارات الهدی، پشت جلد کتاب چاپ میشود. البته ما چندان به درج نشان الهدی، اصرار نداریم؛ چراکه هدف، انتقال پیام و معرفي اندیشه و فرهنگ ایرانی به آن سوی مرزهاست. علاوه براین در نمایشگاههای مهم دنیا قفسه ویژه انتشارات الهدی پیشبینی شده که در آن محصولات فرهنگی و کتابهای حوزه ادبیات معاصر و مطالعات ایرانشناسان عرضه خواهد شد. این نوع همکاری بدون هزینه است و براساس قرارداد، عواید حاصل از فروش کتاب تقسیم میشود.
در این همکاریها، کتابها برچه اساس انتخاب و در غرفه مورد نظر عرضه میشوند؟ آیا کتابها از سوی موسسه معرفی میشود یا ناشران خارجی کتابها را انتخاب میکنند؟
در ابتدا با گزینش اولیه، فهرست کتابها به کشور میزبان ارائه شده و آنان براساس ذائقه مخاطبان کشورهای متبوع یا علاقهمندی بازار، دست به انتخاب کتابها میزنند؛ بنابراین در فرآیند چینش قفسه مشارکتی نیز نظرات کشور میزبان دخیل است تا فعالیتهای فرهنگی استمرار یابد. همچنین با این شیوه، در هر کشور کتابهایی عرضه خواهد شد که با ذائقه مطالعاتی مخاطبان همسو است و به بازاریابی چندانی نیازی ندارد. بهعنوان مثال؛ برخی کشورها ممکن است به ادبیات باستانی و تمدن ایران علاقهمند باشند و برخی دیگر به معارف دینی. در کنار فعالیت نمایشگاهی و موقت، در برخی شهرهای خاورمیانه و آسیا، کتابفروشیهای موسسه مشغول به ارائه محصولات چاپی به مخاطبان هستند.
در موسسه الهدی، تلاش میشود به بافت فرهنگی هر کشور در هنگام ارائه آثار توجه و حساسیتها و ذائقه آنان درک شود؛ بنابراین موسسه تنها به منفعت اقتصادی فروش کتاب تاکید ندارد؛ بلکه حضور خود را براساس یک نهاد فرهنگیِ رسالتمحور، قرار داده است. بهعبارت دیگر؛ انتقال پیام و گسترش و نشر معارف اسلامی و تمدن ایرانی، اولویت و محور فعالیت برونمرزی موسسه الهدی بوده و در همین راستا، ترجمه کتاب به زبانهای مختلف صورت خواهد گرفت.
در حوزه ترجمه چه سیاستهایی را پیگیری میکنید؟
تاکید مقام معظم رهبری حفظه الله، در شکلگیری «نهضت ترجمه» و تولید محتوای غنی در حوزه معارف اسلامی و علوم انسانی، موجب شده تا برنامههاي موسسه الهدی به سمت تطبیق کتابهای تولید شده در کشور با ذائقه بینالمللی سوق پیدا کند. تولید کتاب با رعایت مختصات دقیق فرهنگی، زبانی و موضوعی از سیاستهای اصلی موسسه الهدي محسوب میشود. بهعنوان مثال؛ از نکات بسیار حائز اهمیت در تولید و ترجمه کتاب برای مخاطبان عرب زبان، توجه به تفاوتهای زبانی است؛ چراکه زبان عربی در شمال آفریقا با عربی در منطقه شامات -شامل، سوریه، اردن، لبنان و فلسطین- متفاوت است. این مساله برای کتابهای انگلیسی نیز مورد توجه قرار گرفته؛ زیرا تفاوتهای زبانی به تفاوت بین اصطلاحات مرسوم منجر میشود و به همین دلیل اصطلاحات و ادبیات مورد پذیرش مردم در کشوری مانند آفریقای جنوبی با مردم ایرلند متمایز است.
با همین سیاست، تاکنون کتابها به 41 زبان دنیا ترجمه شده و در تلاش هستیم، محتوای فاخر و تخصصی به سایر زبانها ترجمه شود. بسیاری از ناشران به دلیل محدودیتهای اقتصادی و مالی تمایلی به ترجمه آثار به زبانهای پرمخاطبی چون مالایو و حتی چینی را ندارند؛ اما موسسه الهدی، رسالت ذاتی خود را مبنی بر معرفی و نشر فرهنگ ایرانی و معارف اسلامی به تمامي كشورها قرار داده و به همین دلیل، رسالت خود را در مرزهای مختلف فرهنگی بسط و گسترش میدهد. نزدیکی با ذهنیت مردم جهان و ارتباط از طریق اندیشه و تفکر، بیش از سود اقتصادی برای موسسه الهدی اهمیت دارد.
کتابهای الهدی با چه شمارگانی منتشر میشود؟
کتابها با توجه به سنجش و تحلیل بازار، تولید میشود، گاهی کتابها با شمارگان پایین و گاهي به دلیل استقبال خوب مخاطبان با شمارگان بسیار بالاتر و در چند نوبت منتشر میشوند. بهعبارت دیگر؛ ذائقهسنجی و استفاده از شناخت بازار کتاب در کشورهای میزبان، موجب تغییر شمارگان کتاب میشود. جغرافیای فرهنگی هر کشور، بهترین مسیر برای توسعه فعالیتهای موسسه الهدی است و بههمین دلیل، رصد بازار کتاب در کشورهای میزبان و پیگیری برای شناخت عوامل موثر بر تغییر ذائقه مخاطبان از اقدامات جاری موسسه محسوب میشود. کتاب شعر «قصیده بلاعنوان» اثر شاعر تونسی در حوزه مقاومت، تمدن اسلامی ـ ایرانی و همچنین وحدت به دلیل وجود بستر پذیرشِ اجتماعی در کشورهایی چون عراق، لبنان و تونس با شمارگان 1000 نسخه در حال انتشار است. کتاب «از گذشته ادبی ایران» اثر فاخر عبدالحسین زرینکوب نیز برای علاقهمندان بهویژه دانشجویان زبانآموز فارسی در هند و آفریقایی جنوبی به انگلیسی ترجمه ومنتشر شده است.
قیمتگذاری کتابها چگونه انجام میشود؟ آیا ناشران طرف قرارداد بر قیمتگذاری نظر دارند و یا موسسه؟
قیمتگذاری کتابها فرایند پیچیده و تخصصی دارد که نیازمند ملاحظات مبسوطی است اما به طور خلاصه باید گفت که توجیه اقتصادی برای استمرار حیات اقتصادی هر موسسه و نهادی ضرورت دارد. با این همه ماهیت موسسه الهدی بیش از کسب درآمد، گسترش فرهنگ و معارف ایرانی- اسلامی در کشورهای مختلف بوده و تلاش داریم تا با حداقل قیمت، کتابها را در اختیار مخاطبان قرار دهیم.
رویکرد و سیاست انتشارات الهدی در رقابت با نهادهای فرهنگی مشابه در دیگر کشورها برای جلب نظر مخاطب بیشتر چگونه است؟ فرض کنید یکی از کشورهای منطقه که دارای تاریخ و سبقه فرهنگی قابل توجهی است نیز به ابزار موثر کتاب برای معرفی فرهنگ خود توجه دارد. فکر میکنید چگونه میتوان عمل کرد تا در شرایط رقابتی موقعیت بهتری داشته باشیم؟
هر ملت و کشوری داراي فرهنگ و تمدن مرتبط با تاریخ خود است كه ما نیز بايد براي تقويت و معرفی تمدن و فرهنگ خود از ابزار مهمی چون كتاب بهره ببريم. در این راستا بهترين روش توجه به ترجمه آثار فاخر و قابل عرضه توليدات فرهنگي و علمی و هنری است. همچنین؛ حضور بهموقع در بازار جهاني از ديگر مولفهای تاثيرگذار است.
پرسش را طور دیگری طرح میکنم. چگونه میتوان در جریان تولید کتاب بهعنوان ابزار معرفی فرهنگ عمل کرد تا مخاطب از بین چند کتاب که هدف همه تولیدکنندگان آنها معرفی جاذبهها و فرهنگ کشورشان است، کتابهای مرتبط با ایران را انتخاب کند؟
ارائه محصولات فرهنگی با کیفیت فاخر و سرعت بخشي براي حضور بهموقع و بهرهمندي از فضاي مجازي راهكار مناسبی براي اين مهم است. یکی از مسائل در کشور ما -برخلاف بسیاری ازكشورها- کندی در انجام امور است. بهعنوان مثال؛ گاهی ممکن است عملیاتی شدن بعضی قراردادها، یک سال بهطول بینجامد؛ درحالیكه كشورهای رقيب با سرعت به عرضه كالاهای خود اقدام میكنند. بنابراین برای موفقیت در عرصه رقابت با دیگر کشورها در حوزه فرهنگ و علم باید کیفیت کالا و محتوا و همچنین نحوه ارائه را ارتقاء دهیم. توجه به تصویرگری و بستهبندی از مهمترین نکات در موضوع ارتقاء کیفیت کالاهای فرهنگی مانند کتاب است؛ علاوه براین باید سرعت عمل در فعالیتهای فرهنگی را افزایش دهیم؛ چراکه رقبا در کمترین زمان از ما پیشی میگیرند.
راهکار بهبود کیفیت و افزایش سرعت عمل در تولید و ارائه کتاب برای عرضه در عرصه بینالمللی چیست؟
در وهله اول باید مطابق با استناندارهای بینالمللی اقدام به تولید محتوا کرد. از سوی دیگر، نیازسنجی و هدایت اندیشهها در سطح بینالمللی به سمت ناشناختههای فرهنگی و معرفی میراث فرهنگی جمهوری اسلامی ایران اهمیت بسزایی دارد. بهنظر میرسد برای نیل به این هدف باید از ظرفیت ناشران خصوصی استفاده کرد؛ حتی برای حضور این ناشران در حوزه بینالمللی یارانه در نظر گرفت و این مساله حمایت دولت در حوزه نشر، بسیار مرسوم بوده و برای معرف ترویج فرهنگ بومی هر کشور معنا مییابد.
و آسیب جدی بی توجهی به ظرفیتهای مختلف نشر برای انتقال فرهنگ اسلامی ایرانی چیست؟
بیتردید مصادره نشانههای فرهنگی ایران و فروکش کردن میراث فرهنگی اسلامی و استفاده نكردن از داشتههای فرهنگی و تمدنی خود آسيب جدی است.
در ابتدا به کاهش تعداد نمایندگیهای الهدی از 9 به سه نمایندگی اشاره کردید. فکر میکنید چرا در این زمینه عملکرد پیش روندهای شکل نگرفته است؟
مطلوب اين بود كه نمایندگیها توسعه يابد و درچند كشور ديگر نمايندگي ايجاد شود. اينكه چرا این جریان شکل پیدا نکرده است، دلایل مختلف محیطی و ساختاری را باید بررسی کرد. برخی محدودیتها به لحاظ ساختاری بودهاست؛ همانند تمرکز بیش از اندازه در نشر و تولید کتاب در موسسه و غافل شدن از ديگر ظرفيتهاي الهدي است؛ اما موانع توسعه موسسه الهدی تنها به این مسائل ختم نمیشود.
جریانهای بینالمللی، رقبای منطقهای، پیامد تحریمهای ظالمانه اقتصادی علیه جمهوری اسلامی ایران و... از موانع محیطی است که در عدم توسعه مطلوب موسسه الهدی نقش داشتند.
دیگر ظرفیتهای الهدی چیست؟
سرمایه اصلی موسسه الهدی، ظرفیت هنری و فرهنگی آن است. فرهنگ و هنر، زبان مشترک تمام انسانها بوده زیرا پیوند و ارتباط از طریق شهود احساسات برقرار شده و تاثیرگذاری بیشتری نیز دارند. همچنین باید یادآور شد که محصولات هنری و فرهنگی دامنه بسیار وسیعی داشته و از شاخههای مختلف آن میتوان به سینما، موسیقی، هنرهای تجسمی و غیره اشاره کرد. این بخش همان ظرفیت مغفول مانده موسسه الهدی است. همافزایی با موسسات فرهنگی و هنری کشورهای مختلف برای تعامل فرهنگی و هنری، رونق و شکوفایی ظرفیتهای موسسه الهدی و عبور از مشکلات بودجهای از راهحلهایی است که در موسسه در دست تحلیل و ارزیابی است.
با توجه به اینکه تقريبا 6 ماه از حضور شما در موسسه الهدی میگذرد، در شرایط فعلی به چه راهکار هایی برای توسعه فکر میکنید؟
توسعه فرهنگی پایدار موسسه منوط به ارزیابی بسیار دقیقی است که در این مدت با دقت فراوان پیگیری شده است. قطعا برنامههای بلندمدت برای توسعه فعالیتهای موسسه الهدی در نظر داریم اما هر مرحله در یک نظم سلسله مراتبی و مکمل طرحریزی شده است. بهطور مثال، توسعه فیزیکی و تاسیس نمایندگی در کشورهای مختلف در شرایط فعلی کشور، چندان مطلوب به نظر نمیرسید اما برنامه جایگزینی در نظر گرفتیم مبنی بر ایجاد نمایندگیهای غیررسمی در برخی کشورها. بهعنوان مثال توسعه و تقویت همکاری با ناشران به نام کشوهای مختلف، همچنین ایجاد فرصت برای عرضه کتاب ناشران بزرگ علاقهمند به تولید و نشر فرهنگ ایرانی اسلامی.
با توجه به مشکلات تامین بودجه که یکی از عوامل اصلی در توسعه نمایندگیهای الهدی طرح شد، میتوان به افزایش قیمت کتاب برای مخاطب بین المللی به عنوان راهکار درآمدزایی توجه کرد؟
طبعا. اگر براساس بازارسنجی به این نتیجه برسیم که بازار کشور مقصد از کشش لازم براي سودآوري برخوردار است، قیمت كتابها تغيير خواهد يابد. از سوي ديگر قيمت تمام شده برخي كتابها مانند کتابهای حوزه هنر، ایرانشناسی، ادبیات معاصر، ادبیات کلاسیک و ادبیات کودک و نوجوان بالا بوده و در این زمینهها نیازی نیست قیمتها بسیار نازل تعیین شوند.
درباره رویکردهای دیگر موسسه الهدی در دوره مدیریت جدید بفرمایید.
موسسه الهدی از ظرفیتهای قابلتوجهی برخوردار است؛ بنابراین و با توجه به اینکه در ایران تعداد ناشران، بسیارقابل توجه است تلاش میکنیم با ناشران خارج از کشور در تعامل باشیم.
اولویت با کدام کشورهاست؟
كشورهايی كه دارای مولفههای اسلام، سابقه تمدنی، اشتراكات فرهنگی و همجوار بودنند؛ از اولوي اول محسوب میشوند؛ کشورهایی که به شناخت سابقه تمدنی ایران علاقهمند هستند؛ مثل بعضی كشورهای اروپايی. در اين كشورها با هدف بسط و توسعه فرهنگ ايرانی- اسلامی، با ناشرانشان به مذاکره میپردازیم؛ بهعنوانمثال تولید محتوای در حوزه علوم و معارف قرآنی در برخي کشورهای عربی و آفريقايی بسیار قابلتوجه است. از طرفی گاهي اوقات مشاهده میشود كه جامعه نخبگانی ما از توليدات فكری بهويژه در حوزه علومانسانی و معارف دينی كماطلاع است؛ به نظرم یکی از رسالتهای موسسه میتواند انتقال اندیشهها و افکار تولید شده در این کشورها به داخل باشد. البته این جریان به این معنا نیست که کاملا همه توليدات فكری آنها به صواب نزدیک است؛ بلکه مراکز فرهنگی و دانشگاهیان در ایران باید با این افکار آشنا شوند و جریان تضارب آراء شکل بگیرد. با توجه به اینکه مدعی هستیم اهل گفتوگو و شنيدن افكار ديگران هستيم، ضرورت دارد اندیشمندان ایرانی ضمن آشنایی با تولیدات علمی در زمینه علوم و معارف قرآن سایر کشورها، تولیدات فاخر، اکتشافی، نقادانه و قویتر داشته باشند.
هدف موسسه الهدی، کدام مخاطب است؟ مخاطب خاص و یا جلب مخاطب عام که شاید جغرافیای ایران را نمیشناسد؟
بنا به ماهيت و رسالت ذاتي موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بينالمللی الهدی در چاپ و نشر منابع و كتابهاي تخصصی، مخاطبان نخبه و دانشگاهی، اصلیترين مخاطبان ما هستند. طبعا سعی میکنیم مخاطبان نخبه را جذب و حفظ کنیم؛ همچنين در تلاش برای تقویت ارتباط با جامعه نخبگانی و تقويت دیپلماسی نخبگانی هستيم.
با اين همه برخی موضوعات مانند شعر و ادبيات داستانی، معرفی معارف اسلامی و تمدن و هويت ايرانی- اسلامی، براي مخاطبان عام در نظر گرفته شده و حتی گروه كودک و نوجوان نيز در دايره مخاطبان موسسه الهدی میگنجند.
البته میدانیم جامعه نخبگانی کشورهایی که پیشتر بیان شد، برای دریافت محتوای تولید شده در ایران مطالبهگرهستند.
كاملا درست است زيرا جامعه نخبگانی در هر كشوري به دنبال حقيقت و كسب اطلاعات بيشتر است؛ بهعنوان مثال فکر میکنید در کشور تونس و یا الجزایر چند پایاننامه درباره سینمای ایران تدوین شده است؟ تا یکسال پیش که من در تونس رایزن فرهنگی بودم برای تدوین 45 رساله دکتری منبع تهیه و معرفی کردم؛ علاوه براین فقط در تونس درباره شهید مطهری 25 رساله دکتری نوشته شده است یا برای دکتر علی شریعتی. تاکید میکنم، جامعه نخبگانی که درباره آنها صحبت میکنیم در جریان سیر مطالعاتی خود، نگاه سیاسی ندارند و با رویکرد علمی تلاش میکنند با نخبگان ایرانی ارتباط برقرار کنند.
برگردیم به پرسش درباره رویکرد الهدی در جلب مخاطب عام.
توجه الهدی به نخبگان به معنای بیتوجهی به مخاطب عام نیست. منشورات قابل توجهی در زمینه ادبیات داستانی و شعر به زبانهای عربی و انگلیسی ترجمه و منتشر شده و از مخاطبان عام غافل نشدهایم و اين رويه در سالهای آتی گستردهتر خواهد شد.
مصداقی بفرمایید که در زمینه جلب مخاطب عام، کدام کتابها، برای کدام کشورها ترجمه و منتشر شده است؟
زبان روسی (فیه ما فیه، ایران چه حرفی برای گفتن دارد، بررسی نظام انتخابات در ایران، همنام گلهای بهاری شخصیت و اخلاق پیامبر(ص)، زندگی و شخصیت امام حسین، روی ماه خداوند را ببوس و ...)
ترکمنستانی(آشنایی با مختوم قلی فراغی، »نهجالبلاغه « و »صحيفه سجاديه «و ...)
ترکی آذربایجانی)داستان راستان، دیوان شاه اسماعیل صفوی ، قرآن کریم و ...)
ترکی استانبولی( انسان در قرآن، جامعه و تاریخ،شناخت اسلام ، زن در اسلام ، مسیحیت و یهودیت و...)
آلمانی(تعلیم و تربیت در اسلام ، قرآن با ترجمه آلمانی، شناخت اسلام و ...)
اردو(حیات معصومین 14 عنوان ، روایات مشترک شیعه و سنی،امامت، درآمدی بر فقه اسلامی ، زن در اسلام ، مسیحیت و یهودیت و ...)
فرانسة (خلاصه تعالیم پیامبران، داستان راستان جلد 1 و 2 ، از سعدی تا آراگون)
درباره تعامل با آژانسهای ادبی بفرمایید. آیا ارتباطی شکل گرفته است؟
یکی از راههای تقویت ظرفیتهای موسسه الهدی، تعامل با آژانسهای ادبی در ایران است؛ به همين دليل در حال مذاکره با مدیران آژانسهای ادبی هستیم تا به واسطه موسسه و با همکاری 63 نمايندگیهاي فرهنگی کشورمان در حوزههای مختلف فرهنگی بهویژه نشر فعالیت داشته باشند.
چه برنامههایی برای موسسه بینالمللی فرهنگی هنری و انتشاراتی الهدی دارید؟
نخست اینکه در نظر داریم، تعداد قابل توجهی کتاب جدید به حوزههای مختلف فکری در سال به زبانهای مختلف منتشر کنیم. با وجود ناشران متعدد فعال در حوزه زبان فارسی، اصراری برای تولید کتاب به زبان فارسی نداریم. طی سه ماه گذشته 10 عنوان کتاب جدید به زبانهای عربی، روسی و ترکی استانبولی ترجمه و منتشر کردهایم. موسسه، پنج نشريه بينالمللي شامل «الطاهره»، «زمزم»، «اكو آو اسلام»، «الوحده» و «محجوبه» به زبانهای انگلیسی، اردو و ترکی منتشر میکند که شهرت جهاني دارد.
یکی از رویکردها، تقویت جریان تولید این نشریات است. در این مسیر و با توجه به تاکید مقام معظم رهبری درباره جایگاه شهید سردار قاسم سلیمانی بهعنوان یک مکتب فکری، موسسه دو ویژهنامه به زبان انگلیسی و عربی برای این شهید مقاومت منتشر کرده است. در این ویژهنامه، تلاش کردیم علاوه بر معرفی چهره نظامی ابعاد دیگر شخصیت وی از جمله در حوزه فعالیتهای فرهنگی این شهید را تشریح و معرفی کنیم.
بهدنبال افزایش تعامل با ناشران بزرگ بینالمللی هستیم. درباره سايت اسلامیکا كه زيرمجموعه مركز ساماندهی ترجمه و نشر است تلاش داريم از ظرفيت الهدی برای معرفی اين سايت به مخاطبان خارجی استفاده كنيم و نيز در تلاش هستیم محتوای غنی خود را در ظرف و بستهبندی مناسب و جذاب در اختیار مخاطبان قرار دهیم.
برای تحقق این چشماندازها باید از سد چه مشکلاتی عبور کنید؟
یکی از مشکلات عمده و جدی در حوزه فرهنگ عملکردهای جزیرهای و منفک از يكديگر است. گاهی ناشران از تلاشها و ابتکارات قابل توجه دیگر ناشران بیخبر میمانند و در این بیخبری به اقدامات مشابه و یا موازی دست میزنند. گاهی ریشه جزیرهای عمل کردن، خودنمایی و برجستهسازی فرد يا نهادی خاص است در حالیکه باید یاد بگیریم هدف اصلی در اين حوزه، معرفی فرهنگ و هويت ايرانی- اسلامی كشور است. اگر ياد بگيريم كسب امتياز يا شهرت برای «خود» مهم نیست، پیشرفتها و حرکتهای مهمي رخ خواهد داد. در امواج خروشان بينالمللی كه انواع هجمههای ايرانهراسی و اسلامهراسی در جريان است، نبايد با حركتهای جداگانه و ضعيف، ظرفيتهاي محدود خود را از بين ببريم. بنابراین به نظر میرسد، توجه بیشتر مسئولان فرهنگی به ایجاد زمینههای تعامل بیشتر بین موسسات فرهنگی و تاکید بر تلاش برای تمدن ایران بزرگ و فرهنگی ضروری است. یکی از راهها، تقويت بخش خصوصي با نظارت دقيق و بدون ملاحظهكاری است . ایجاد زمینه برای آشنایی ظرفیت نهادهای فرهنگی. بهعنوان مثال، تقویت بانک اطلاعات کتاب کشور با برقراری ارتباط بین موسسات فعال در حوزه نشر کتاب یکی از راههای موثر است. در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی توليدات فكری و آثار قابل توجهی منتشر میشود، در حالیکه ممکن است مراكز علمی و يا وزارت امور خارجه از آنها بیاطلاع باشند. این فعالیت جزیرهای، فقط متوجه یک نهاد و یا سازمان نیست بلکه این مشکل متوجه بسیاری از نهادهاست.
به ارتباط موسسه با رایزنهای فرهنگی برای شناخت بازار نشر کشور مقصد اشاره کردید. با توجه به اینکه درباره فعالیت رایزنهای فرهنگی در عرصه نشر، انتقادهای جدی وجود دارد، ارتباط بین موسسه و رایزنها برای بازارسنجی و معرفی موثر کتابها، چگونه است و یا چطور میتواند موثرتر باشد؟
نباید فراموش کنیم، نمايندگيهای فرهنگی جمهوری اسلامی ایران خانواده بزرگی هستند که در جبهه فرهنگی با چالشهای متعدد و متنوعی مواجهاند. از سوي ديگر، رایزن فرهنگی باید پاسخگوی همه نهادهای فرهنگی، هنری فکری و اندیشهای باشد؛ تمام نهادها و مراكز فرهنگی و علمی مثل وزارت آموزش و پرروش، فرهنگ و ارشاد اسلامی، حوزههای علمیه، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و بسیاری نهادهای دیگر با مطالبات مختلف. باشند بايد اذعان كرد كه رايزنان فرهنگی جمهوری اسلامی ايران همواره براي بسط و گسترش فرهنگ اسلام و ايران با وجود مشكلات تلاش فراوان میكنند موسسه الهدی، همواره با رایزنها در ارتباط است؛ چراکه معتمدیم آنها بهترين بازوي و كمک كار نه تنها برای موسسه الهدی بلكه برای تمام نهادهای فرهنگی است بنابراین اگر میخواهيم در خارج از كشور حضور موثر و موفقی داشته باشيم حتما از مشورت و نظرات رايزنان بهرمند میشويم.
تاکید میکنم ناشران و فعالان فرهنگی، خود راساٌ با رایزنها، ارتباط برقرار نکنند. بلكه مسير صحیح از طريق ارتباط با سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی است در نتيجه وقتی درخواست همكاري از مسير صحيح صورتپذيرد رايزنان محترم حتما همکاری خواهند كرد.
آینده را برای در موسسه الهدی چگونه میبینید؟
تنگناهای اقتصادی داریم اما تاکید دارم هیچ چیز غیرممکن نیست؛ بنابراین مشکلات نباید مانع از عمل به رسالتمان شود. به شخصه اعتقاد ندارم كه با كمبود اعتبار نمیشود فعاليت كرد، بلکه تاکید دارم با هوشمندی، ذکاوت و مدیریت صحیح میتوانیم با هر میزان بودجه و امکانات، فعالیتها را در نهايت دقت و تاثيرگذاري به پیش ببریم.
نظر شما