خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در سمنان - محمود بانی: «کافه‌کتاب نوعی کافه با محیطی انبان‌ شده از کتاب که در آن افراد می‌توانند کتاب بخوانند، کتاب بخرند، خوراکی و نوشیدنی سفارش دهند و گفتگو کنند»؛ این تعریفی است از پدیده‌ای به‌اسم «کافه‌کتاب» که این روزها بیشتر از قبل به گوش کتاب‌خوان‌ها و درواقع کتاب‌خوارها می‌رسد.

 

تعداد کافه‌کتاب‌ها در ایران کم است محیطی که می‌تواند به مکانی مناسب برای آشنایی جوانان با کتاب‌های خوب و مفید تبدیل شود. در کنار کتابخانه‌های موجود در پارک‌ها، اماکن آموزشی، مساجد و...، کافه‌کتاب‌ها می‌توانتد نقش موثری در بالا بردن سطح تماس مردم با کتاب داشته باشند.

کافه‌إکتاب‌ها و متولیان آنها فرصت را مهیا می‌کنند تا به ضیافت دانایی قدم بگذارید. اینکه نخستین کافه‌کتاب ابتکار چه کسی بود یا در کجا بشکل گرفت، چندان مهم نیست؛ مهم این است که امکاناتی در شهرمان وجود داشته باشد که با استفاده از آنها بوانیم به دانسته‌هایمان اضافه کنیم؛ اگرچه برخی از ما مقاومت زیادی نسبت به مطالعه یا حتی ورق زدن کتاب داریم و از زمین و زمان برای نخواندن بهانه جور می‌کنیم، اما خوشبختانه هستند کسانی که تلاش می‌کنند ما را با کتاب و مطالعه آشتی دهند؛ کافه‌کتاب‌دارها.
 

خوب که نگاه کنیم، متوجه می‌شویم که خرید کتاب توسط مردم سرمنزل مقصود کسانی است که در حوزه فرهنگ‌سازی و سیاست‌گذاری برای مطالعه و توسعه کتابخوانی فعالیت دارند؛ اما حالا که بستری فراهم شده تا بدون خرید کتاب هم بتوان مطالعه کرد، چرا که نه؟!

شهروند امروزی که کافه‌گردی به یکی از تفریحات اصلی او بدل شده، خوب است در کنار فنجان چایی‌اش، چند ورق هم کتاب سفارش بدهد؛ به این ترتیب حتی اگر توان خرید کتاب را هم نداشته باشید، انس با کتاب و مطالعه را اما فراموش‌ نمی‌کنید. «کافه-کتاب گردی» پیشنهاد ایبنا برای شماست، یا آنهایی که قصد دارید کتاب‌خوان‌شان کنید.

 

چهارراه معروف شهر دامغان، معروف به چهار شیر (چارشیر) را طی می‌کنم و پس از عبور از بازار سرپوش که از آثار تاریخی شهر است، به خیابان ایستگاه (شهید مطهری) که مسیر ورود به قدیمی‌ترین مسجد تاریخی ایران است، می‌رسم. البته تپه حصار، یادگار اواسط دوره هزاره پنجم قبل از میلاد هم از همین مسیر می‌گذرد.

مدتی است که به همت جمعی از فرهنگ‌دوستان و دوستداران میراث فرهنگی، محیطی آرام و دل‌پذیر در کنار همین مسجد تاریخی، شکل گرفته است. در ابتدای ورود، با یک «هشتی» مواجه می‌شوید که دل‌تان را می‌برد به فضای سنتی و دلنشین حیاط‌های ایرانی. حوضچه و گلکاری‌های اینجا اشتیاق‌تان را برای خواندن و البته نوشیدن یک لیوان چای داغ و دادچه (نان محلی دامغان) بیشتر می‌کند؛ خوشبختانه هردوی این‌ها را می‌توانید در همین کافه، کنار هم داشته باشید.

در آن سوی حیاط که صدای دل‌نواز گنجشکان و قناری‌ها از آن به‌گوش می‌رسد، اتاقی هست که روی در آن نوشته شده است: «پایگاه دامغان‌شناسی». بسیاری از آثار منتشرشده در مورد دامغان اعم از کتاب، مجله، مقاله و پایان‌نامه در این اتاق گردآوری شده است.

در ابتدای ورود به «کافه کتاب تسنیم» کرسی‌هایی چشم‌ام را مجذوب خودش می‌کند؛ کرسی‌هایی که وصف‌شان را از پدران، مادران و بزرگترانمان شنیده‌ایم و یکی از یادگاران دوران پدربزرگان و مادربزرگانمان است؛ صفا و صمیمیت همان دوران قدیم در بین اهالی قلم، فرهیختگان، مروجان و کتابخوانان کافه کتاب تسنیم موج می‌زند.

دقایقی با اهالی کتاب در «کافه کتاب تسنیم» به گپ و گفت پرداختم و جویای نظرات آنان پیرامون جزئیات این کافه کتاب شدم.

مهدی عالمی یکی از دوستداران کتاب و مشتاقان این حوزه که در برپایی کافه کتاب زحمات زیادی را متقبل شده است، به ما گفت: چند سال قبل به‌دعوت دوستی محترمی در جلسه کتابخوانیِ عده‌ای از همشهریان عزیز شرکت کردم. بعد از مدتی حضور در این برنامه‌ها، متوجه شدم که نشست‌ها بسیار بی‌نظم و البته خلوت پیش می‌ررو تا اینکه خانه تسنیم افتتاح شد و با صحبتی که با خانم عبیدی و مدیرعامل خانه تسنیم، آقای خلیل‌نژاد صورت گرفت، تصمیم بر این شد جلسات‌مان را به‌صورت هفتگی برگزار کنیم که خدا را شکر تا الان هم مورد استقبال قرار گرفته است؛ با اینکه هنوز این احساس هست که راه زیادی را داریم و جای کار بسیار است.

وی افزود: واقعیت این است که در اینجا دوستان کتابخوان و فرهیخته‌ای داریم که کلمات، دوستی مابین‌شان را گره محکمتری زده است؛ فکر کنم تفاوت ما همین است که همه دوستانه در کنار هم هستند و از هم می‌آموزند. هر کتابی را که فکر کنید، در اینجا معرفی می‌شود؛ از طیف‌های مختلف شرکت کننده داریم و مدتی است که کتابخوانی گروهی هم شروع کرده‌ایم تا در یک موضوع واحد با هم بحث و تبادل نظر کنیم.

عالمی ادامه داد: خوشبختانه برای تنوع در جلسات تصمیم بر این شده که چند هفته درمیان، با دعوت از چهره‌های ادبی و فرهیختگان بزرگ هم فرصت دیدارشان را داشته باشیم و هم از تجربیات گرانبهای این عزیزان استفاده کنیم.
 

ملیحه عبیدی دیگر کتابخوان کافه کتاب تسنیم هم در این باره به خبرنگار ایبنا گفت: چند سال پیش در کافه کتابی شرکت کردم که اعضای آن از انگشت‌های یک دست، بیشتر نبود؛ من علاقه‌ی زیادی به کتاب دارم و شرکت در آن جمع را مغتنم دانستم. به دلایلی که از گفتنش معذورم، آن جمع کوچک از هم پاشید و حسرت یک جمع خوب کتابخوان بر دلم ماند. با افتتاح خانه تسنیم، آقای عالمی که از اعضای جمع قبلی بودند و اشتیاق مرا می‌دانستند، پیشنهاد برگزاری کافه کتاب در خانه تسنیم را دادند و اولین جلسه‌ی ما با دعوت تلفنی از دوستان کتابخوان شکل گرفت.

وی افزود: هدف از تشکیل کافه کتاب تسنیم گرد آمدن دوستان اهل کتاب و ترویج فرهنگ کتابخوانی و بالا بردن سرانه کتابخوانی در شهرمان، دامغان بود که در حال حاضر اهداف بزرگتری را نیز دنبال می‌کنیم.

ملیحه عبیدی تصریح کرد: تفاوت ما با کافه کتاب‌های دیگر شاید فضای دوستانه‌‌ای باشد که حاکم است؛ همه در کنار هم، فارغ از جنسیت، مدرک، شغل و سن می‌آموزیم و به‌دور از مسائل سیاسی و اقتصادی و قومیت گرایی دور یک میز می‌نشینیم و بحث و تبادل نظر می‌کنیم.

وی بیان کرد: دو بار با دوستانی که تمایل داشتند، کتابخوانی گروهی داشتیم که تجربه بسیار ارزشمندی بود؛ در جمع و بلند خواندن پاراگراف‌های جالب کتاب‌هایی که دوستان در طول هفته مطالعه می‌کنند، کمک زیادی به روان‌خوانی دوستان کرده است. کتابهایی را که دوستان نیاز دارند، سفارش و یا در کانال تلگرامی کافه کتاب خانه تسنیم به صورت فایل pdf یا صوتی قرار می‌دهیم.

عبیدی ادامه داد: یکی از ویژگی‌های کافه کتاب تسنیم این است که کتاب‌هایی در حوزه‌های مختلف توسط اعضا معرفی می‌شود و محدودیت موضوع نداریم؛ کتابهای رمان، روانشناسی، جامعه شناسی، فلسفه، مذهبی و... بین دوستان ما مبادله می‌شود.

وی یادآور شد: در کافه کتاب خانه تسنیم تمام گروه‌های سنی و از تمام اقشار حضور دارند به تناسب موقعیت‌های زمانی از چهره‌های هنری و فرهنگی دعوت می‌‌شود که در کافه کتاب حضور داشته باشند و از نظرتشان بهره‌مند می‌شویم‌؛ تعدادی از اعضای کافه کتاب خانه تسنیم اهل قلم هستند و در حوزه‌های مختلف می‌نویسند ماهی یک‌بار از این دوستان درخواست می‌کنیم که از نوشته‌های خودشان برای ما بخوانند.