به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست تخصصی تحلیلی بر ابعاد گوناگون خوانش‌های سینوی و پساسینوی از مقولات ارسطو عصر روز سه‌شنبه 15 بهمن‌ماه با حضور تعدادی از اعضای هیئت علمی این موسسه و برخی دانشجویان در پژوهشکده حکمت و فلسفه برگزار شد و طی این جلسه دامنه تأثیر و نفوذ آراء فلسفی ابن‌سینا را در حوزه هستی‎شناسی بررسی و تحلیل کردند.

در ابتدای این برنامه، الکساندر کالبارزیک، نویسنده کتاب «حمل و هستی‎شناسی» به بیان مباحثی پیرامون تاريخ تفکر بشر و مخلوق يا نامخلوق بودن عالم هستی پرداخت و گفت: فيلسوفان پيش از ارسطو، هر يک به نوعی قائل به ازلی و غير مخلوق بودن عالم هستی بوده‎اند. ارسطو با قائل شدن به ازليت مقوله‌های حرکت، زمان، و ماده را مؤلفه‎های اصلی عالم هستی دانسته است و حکم به ازلی و غير مخلوق بودن جهان هستی می‎دهد. از اين حيث است که خدای ارسطو در مقام علت فاعلی عالم هستی، فقط محرک عالم است و هستی‎بخش آن قلمداد نمی‎شود.

وی اظهار کرد: در اديان ابراهيمی، از جمله اسلام، خالقيت خداوند امری مسلم و بديهی تلقی می‎شود. از اين رو، ابن سينا در مسأله آفرينش عالم از ارسطو فاصله می‎گيرد. در واقع، تصوير سينوی از عالم هستی و خداوند و رابطه اين دو با هم متفاوت با تصويری می‎شود که ارسطو ارائه می‎دهد.



نویسنده کتاب «حمل و هستی شناسی» عنوان کرد: ابن سينا با تقسيم حدوث به ذاتی و زمانی مدعی می‎شود که ازلی بودن عالم ازحيث زمانی مستلزم آن نيست که عالم هستی مخلوق خداوند نباشد.

وی افزود: ابن سینا ارسطو را فقط تشریح نکرده بلکه به اصلاح و تغییر نظریات این فیلسوف پرداخته آن هم به مفهوم بزرگ فلسفی و سؤالات مهمی را مطرح می‎کند.

کالبارزیک گفت: در بخشی از کتاب «حمل و هستی‏ شناسی» به ارتباط منطق، عقل و الهیات پرداخته شده است و این کتاب رویکردی فلسفی به آموزه‌های الهیاتی دارد و می‌کوشد با استفاده از روش، مبانی و ادبیات فلسفی، تبیینی عقلانی از آموزه‌های الهیاتی ارائه دهد.

 

وی با اشاره به بخش‎های این کتاب اظهار کرد: بسیاری از مطالب این کتاب سال‌های سال مورد بحث فلسفه‌دانان و فلسفه‌خوانان در طول تاریخ بوده‌ است، عمده بخش‎های این کتاب به موضوعات هستی‎شناسی و معرفت‌شناسی اختصاص دارد. آنچه در این پژوهش برای من جذابیت داشت این بود که بدانم ابن سینا چه نظری در رابطه با فلسفه ارسطو دارد و چطور آن را تغییر شکل می‎دهد.  

نویسنده کتاب «حمل و هستی‌شناسی» عنوان کرد: برای گردآوری این پژوهش، آثار بسیاری از فلاسفه از جمله خواجه نصیرالدین طوسی، فخر رازی، را مطالعه کرده‎ام و نکته جالب این است که ابن سینا چهره جدید از تاریخ فلسفه الهیات و منطق را نمایان کرده است. همچنین از مباحث منطقی کتاب مقولات شفا و اشارات و کتاب‌های دیگر استفاده کرده‎ام و در حال حاضر بر روی پروژه‎ای باعنوان «میراث‌داران ابن سینا» کار می‎کنم.

وی در پایان صحبت‎های خود در رابطه با شناخت غرب از اندیشه‎های ابن سینا گفت: خیلی‎ها ابن سینا را پزشک حاذق می‎دانند، اما فلاسفه ایشان را بنیادگرا فرض می‎کنند و نظریاتش را پایه و اساس هرچیز می‎دانند.