به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در فارس، مراکزی مانند «موزه و مرکز اسناد و مطالعات دكتر عبدالوهاب نورانی وصال»، می‌توانند نقش مهمی در رونق گردشگری سلامت ایفا کنند و با دسترس‌پذیر کردن آنها برای عموم افراد و همه اقشار به‌ویژه دانش‌آموزان و دانشجویان، مردم با تاریخ پزشکی آشنا شوند؛ با این وجود، این مرکز که به جرئت می‌توان آن را گنجینه‌ی موزه‌ای حوزه پزشکی و سلامت ایران نامید، در نبود اعتبارات مالی و اهتمام لازم ازسوی متولیان فرهنگی و سلامت، مهجور و مغفول مانده است و درهای این باغ دیدنی و بکر ایرانی به‌روی گردشگران بسته است.

«عبدالعلی محقق‌زاده»، رئیس موزه و مرکز اسناد و مطالعات دکتر عبدالوهاب نورانی وصال، در گفت‌وگویی با خبرنگار ایبنا، ضمن ارائه توضیحاتی درباره این موزه که در خیابان میرزای شیرازی و میان باغ‌های زیبای قصردشت شیراز واقع شده است، می‌گوید: فضای این مرکز شامل دو بخش است؛ بخش اول آن موزه است که در آن اشیا و اسناد تاریخی علوم پزشکی نگهداری می‌شود و بخش دیگر وسایل میراث فرهنگ و تاریخ و تمدن اسلام و ایران شامل نقاشی‌ها و اشیاء متنوع مربوط به تحقیقات و اسناد و مطالعات است.

وی با تصریح این نکته که هر دو بخشِ این مرکز علاقه‌مندانی دارد که تمایل دارند به صورت گروهی بازدید کنند، می‌افزاید: بازدید‌های متنوعی از موزه صورت می‌گیرد؛ به‌طوری‌که در سال 94 حدود 190 بازدید از موزه در قالب گروه‌های مختلف علوم پزشکی، مدارس سطح شیراز و ادارات مختلف انجام شد. نکته مهم اینکه بازدید از این موزه کاملا رایگان است و متولیان آن سعی می‌کنند ضمن ارائه توضیحاتی درباره موزه به بازدیدکنندگان، در حد بضاعت خود، امکان بیشترین بهره‌برداری آنها را از بازدید خود از موزه فراهم کنند.

جای کار زیادی دارد که موزه کامل‌تر معرفی شود
رئیس موزه و مرکز اسناد و مطالعات دکتر عبدالوهاب نورانی وصال، استادان دانشگاه و دانشجویان‌شان، گروه‌های فرهنگی، گروه‌های دانشجویی را از جمله گروه‌هایی که از این موزه بازدید کرده‌اند، برمی‌شمرد و می‌گوید: برنامه‌های مختلفی در این موزه انجام می‌شود؛ با این وجود هنوز جای کار زیادی هست که موزه کامل‌تر معرفی شود.

محقق‌زاده همچنین با بیان اینکه تاکنون دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران، مشهد، بوشهر و شیراز موزه‌های مرتبط با علوم را راه‌اندازی کرده‌اند و این موزه‌ها بسیار مورد استقبال واقع شده‌اند، یکی از اهداف تاسیس موزه و مرکز اسناد و مطالعات دکتر عبدالوهاب نورانی وصال را فراهم کردن زمینه انجام پژوهش‌های مختلف در حوزه علم پزشکی می‌داند و عنوان می‌کند: پروژه تدوین تاریخچه علوم پزشکی در فارس به روایت اسناد و تصاویر در حال انجام است که به‌زودی به‌صورت کتاب تصویری و سند ارائه خواهد شد.

«احمدعلی موریس»، کارشناس موزه و مرکز اسناد و مطالعات علمی و فرهنگی دکتر نورانی وصال دانشگاه علوم پزشکی فارس نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا با بیان نکته که موزه علوم پزشکی یک موزه تخصصی است، تاکید کرد: با استفاده از امکانات تحقیقی این موزه می‌توان با سابقه پزشکی در فارس آشنا شد.
 
به گفته موریس، موزه علوم پزشکی این امکان را دارد تا پیشینه پزشکی فارس را برای انجام امور آموزشی و پژوهشی در اختیار کتابخانه‌های عمومی قرار دهد؛ مسلماً اگر ارتباطات فرهنگی مضاعف باشد، هم‌افزایی فرهنگی نیز صورت می‌گیرد.

از خروج آثار نفیس خطی جلوگیری شود
این در حالی است که چند ماه قبل، در 29 مرداد 1398، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در بازدیدی که از موزه و مرکز اسناد و مطالعات علمی و فرهنگی دکتر نورانی وصال انجام داد، ضمن اشاره به اقداماتی که در این مرکز انجام شده است و تقدیر از متولیان این کار، بر ضرورت استفاده دانشجویان از این قبیل مراکز جهت آشنایی بیشتر با تاریخ پزشکی کشور تاکید کرده بود. سعید نمکی، در آن بازدید گفت: در محدوده استان فارس، تعداد قابل توجهی آثار نفیس خطی وجود دارد که باید ضمن اطلاع‌رسانی، گردآوری شده و از خروج آنها از کشور جلوگیری کنیم.

وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به گستردگی آثار ابن سینا هم اشاره و پیشنهاد کرده بود در فراخوانی بین‌المللی، آثار علمی او از سراسر دنیا گردآوری شود و همچنین خواستار تشکیل یک تیم عملیاتی برای جمع‌آوری مبانی علمی طب ایرانی و سنتی شده بود.
 
نمکی در بازدید چند ماه قبل خود از موزه و مرکز اسناد و مطالعات علمی و فرهنگی دکتر نورانی وصال، آن را مجموعه‌ای ارزشمند و قابل ارتقا و بهره‌وری برای دانشجویان، مردم و تاریخ‌دوستان کشور توصیف و نسبت به جمع‌آوری آثار و کتب نفیس و مرجعیت این مرکز، ابراز امیدواری کرده بود.

10 درصد نسخ خطی فارس در زمینه طب است
با این وجود، امروز درهای این گنجینه‌ی علمی در شیراز، به‌روی گردشگران ازجمله گردشگران بخش سلامت بسته است. با وجود منابع موجود در کتابخانه‌های عمومی در زمینه علوم پزشکی، می‌توان این جاذبه گردشگری حوزه سلامت را تجهیز کرد و حتی جایگاه آن را به مرکزی فرهنگی برای طب سنتی، ارتقا داد؛ کما اینکه از 1200 نسخه خطی موجود در کتابخانه‌های عمومی فارس در حال حاضر، 10 درصد، مختص طب است.

از سویی به گفته برادر مرحوم عبدالوهاب نورانی وصال، وی از چهره‌های ماندگار تاریخ علم و ادبیات ایران زمین بوده است و با گشایش این مركز فرهنگی می‌توان نام و یاد این استوانه فرهنگی و معنوی كشورمان را گرامی داشت.

عبدالكریم نورانی وصال، در این باره به خبرنگار ایبنا گفت: امیدواریم با توجهی که از سوی مسئولان امر به تاریخ پزشکی در شیراز صورت خواهد گرفت، این مركز فرهنگی همانطور كه هدف مرحوم نورانی وصال بوده است، به بنیادی برای برگزاری نشست‌های علمی و فرهنگی، محفلی برای هم‌اندیشی دانشمندان و مركزی برای نگهداری آثار علمی و فرهنگی به‌ویژه در حوزه علوم پزشكی تبدیل شود.
 
نگهداری از 4000 جلد كتاب نفیس در گنجینه وصال شیرازی
در همین حال خبر می‌رسد که برخی از آثار و اشیاء تاریخی كه جنبه علمی و پژوهشی دارند، افزون بر ساختمان و فضای موزه، به دانشگاه علوم پزشكی شیراز و به این موزه اهدا شده‌اند؛ نقاشی منسوب به كمال‌الملك، گنجینه اختصاصی مرحوم وصال که آثاری مستند به 3000 سال پیش را نمایان می‌سازد و كتابخانه شخصی مرحوم وصال با 4000 جلد كتاب نفیس، بخشی از این اقلام است كه به موزه مذکور اهدا شده است.

بر اساس همین گزارش، زیربنای این باغ موزه 5000 مترمربع و شامل سالن‌های بزرگ و آثار نفیس و مجسمه‌ها و تابلو‌ها و آثار هنری برجسته و ارزشمند است.

مرحوم استاد دكتر عبدالوهاب نورانی وصال، همسر زنده‌یاد دکتر طاهره صفارزاده، در سال 1372 درگذشت. وی از استادان و مفاخر بزرگ ادبیات فارسی بود.

یادآور می‌شود، موزه و مرکز اسناد و مطالعات علمی و فرهنگی دکتر عبدالوهاب نورانی وصال، شامل بخش‌های مختلفی ازجمله کتابخانه و مجموعه نسخ خطی و سنگی است و در حال حاضر این امکان وجود دارد که اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان فارس با استفاده از نرم‌افزار «نمایه» منابع و نسخ خطی موجود در کتابخانه موزه را ساماندهی کند.