علی رواقی، قرآن‌پژوه، مصحح و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) با انتقاد از تحقیقاتی که هم‌اکنون روی آثار پژوهش اسلامی صورت گرفته است، گفت: این فرهنگی که ما به آن زبان و ادبیات فارسی می‌گوییم دارای بخش اسلامی بسیار غنی است اما درباره آن کاری صورت نگرفته است. در حال حاضر بسیاری از دستگاه‌ها در این زمینه‌ها کارهایی می‌کنند، ولی کار آن‌ها بازدهی ندارد و بسیاری از پژوهش‌ها بی‌نتیجه مانده است.
او با بیان اینکه «لسان‌التنزیل» اثری است که در حوزه ماوراءالنهر نگارش شده و مولف آن ناشناخته مانده، افزود: برای مثال دکتر مهدی محقق کتاب «لسان‌التنزیل» تالیف قرن چهارم و پنجم هجری قمری را تصحیح کرده و مشخص نبود نویسنده کتاب کیست و در کجا به چاپ رسیده است. ما این اثر را مقایسه کردیم و با توجه به کتاب‌هایی که برای همان حوزه زبانی بود اثبات کردیم این کتاب در حوزه ماوراءالنهر نوشته شده و واژه‌هایی که در آن آمده در مجموعه‌ای از کتاب‌های فرارودی است.عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی ادامه داد: سعدی و مولانا در یک قرن زندگی می‌کردند، اما دو نگرش متفاوت به زبان و فرهنگ دارند. دیدگاه آن‌ها از نظر عرفانی و فقهی تفاوت بسیاری دارد و باید افرادی در این زمینه‌ها کار کنند و تفاوت‌ها را نشان دهند.
رواقی با انتقاد از دستگاه‌هایی که هم‌اکنون در کار تحقیقی انجام می‌دهند، تصریح کرد: کارهای پژوهشی دچار سکوت شده‌اند برای اینکه کسی کاری نمی‌کند. یک دستگاه دولتی که میلیاردها بودجه دارد چه کار پژوهشی بنیادی می‌کند؟ متاسفانه دانشکده‌ها متخصص تربیت نکرده‌اند. مشکلات اقتصادی بسیار است و عده‌ای هم آنقدر آزمندی شان زیاد است که سیرایی ندارند. به این جهت اغلب افراد _ چه استاد دانشگاه و چه پژوهشگران _ وقتشان را برای تدریس می‌گذراند و کسی وقت خود را برای کتابی، که تألیف آن 8 سال یا 10 سال زمان می‌برد و در نهایت 1000 نسخه از آن چاپ می‌شود، نمی‌گذارد.
او یکی از مشکلات را نبود نقد در کشور دانست و افزود: فرهنگ نقد برای ما پذیرفته نیست. کمتر کسی را می‌توان دید که پذیرای نقد باشد. نقد باید عالمانه باشد. شخصی کتابی نوشته است که ارزش علمی آن کم است. منتقد نباید به اثر حمله ببرد و بخواهد کتاب را بزند. باید بررسی کند کتاب تا چه اندازه موفق بوده است و در چه بخش‌هایی ضعف دارد. اما این کار هم اکنون انجام نمی‌شود و خود یک مشکل بزرگ برای حوزه نشر است.
مصحح کتاب «تفسیر بصائر یمینی» موازی‌کاری را از مشکلات نشر امروز دانست و افزود: کتابی مانند «منطق‌‌الطیر» را در نظر بگیرید که حداقل ده چاپ از آن وجود دارد، اما این کتاب‌ها چه مزیتی بر دیگری دارند. یا برای مثال زمانی که مجموعه آثار فردی چاپ شده است این را برمی‌دارند و با کمی تغییر منتشر می‌کنند. این تغییرات می‌تواند در قالب یک مقاله چاپ شود و به فردی که قبلاً متن را چاپ کرده است، بدهند.
نظر شما