به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) نشست تشریح برنامه‌های جشنواره کتاب ایثار و شهادت با عنوان «سرخ‌نگاران» با حضور سیدمحمد میرکاظمی، دبیر علمی این جشنواره، سعید علامیان، نویسنده، فعال فرهنگی و کارشناس رسانه‌ای حوزه ایثار و شهادت، سعید گنجی، معاون اداره کل اسناد و انتشارات، زهرا شیرکوند، رییس اداره تالیف و انتشارات بنیاد شهید و امور ایثارگران و آذر خزاعی، مسئول دبیرخانه جشنواره «سرخ‌نگاران» روز گذشته در اتاق گفت‌وگوی خبرگزاری ایبنا برگزار شد.

تکرار جشنواره‌های فرهنگی موازی‌کاری نیست
در ابتدای این نشست محمد میرکاظمی، دبیر علمی نخستین جشنواره «سرخ‌نگاران» با اشاره به آثاری که در حوزه ایثار و شهادت نگارش شده، گفت: ایثار و شهادت حوزه پردامنه و پرسابقه‌ای است که قدمت آن به پیش از انقلاب اسلامی بازمی‌گردد. این حوزه برآمده از صدر اسلام است و تاکنون ادامه دارد. همکاران ما در حوزه‌های فرهنگی نگاه‌های جامعی به حوزه ایثار و شهادت در این جشنواره داشته‌اند و  زحمات زیادی در بخش‌های متعددی مانند دبیری علمی، دبیری اجرایی، بخش‌های اطلاع‌رسانی و باقی بخش‌ها کشیده‌اند.

او ادامه داد: مقرر شده که هرساله جشنواره کتاب ایثار و شهادت برگزار شود. آثار این جشنواره به حوزه دفاع مقدس، حوزه انقلاب اسلامی، حوزه مکتوبات پیش از انقلاب مرتبط می‌شود و لذا این تقسیم‌بندی توانسته مظهری فرهنگی از مکتب ایثار و شهادت را جلوه‌گر کند. تلاش ما این است نمایی کلی از فرهنگ ایثار و شهادت را ارائه دهیم. ما در این باره از یافته‌ها جشنواره‌های پیشین استفاده می‌کنیم.

دبیر علمی نخستین جشنواره «سرخ‌نگاران» با بیان اینکه برگزاری جشنواره‌ها در عرصه فرهنگی ضروری است، افرود: تکرار جشنواره‌های فرهنگی موازی‌کاری نیست. طبق فرمایش مقام معظم رهبری (مدظله العالی) موازی‌کاری در فرهنگ معنا ندارد. این عرصه بسیار گسترده است و آن‌قدر کارهای بر زمین‌مانده زیاد است اصطلاح موازی‌کاری معنا نمی‌دهد.
میرکاظمی افزود: مطابق اسناد بالادستی و متن اساسنامه بنیاد شهید و قوانین موضوعی، بنیاد شهید و امور ایثارگران متولی امر ایثار و شهادت است. اگر در برخی از عرصه‌ها بنیاد شهید ورود نداشته تنها به این دلیل بوده که امکانات مادی و معنوی برایش مهیا نبوده است و یا تصور می‌شده نهادهای دیگر آن کار را انجام می‌دهند. برای برگزاری جشنواره «سرخ‌نگاران» مشکلات تا حد زیادی حل شده است و بنیاد شهید امور ایثارگران بنا دارد به وظیفه فرهنگی خود در تولیت انتشار مربوط به آثار ایثار و شهادت عمل کند. در این جشنواره طبق آیین‌نامه تنظیم شده نگاه بین‌المللی وجود داشته است و به برکت نظام جمهوری اسلامی و آثار و برکات آن در حوزه مقاومت و پایداری این فرهنگ جهانی شده است.  فرهنگ مقاومتی که در جهان شکل گرفته است و آثاری که در این زمینه به وجود آمد اشاره کرد و گفت: ما شاهد آزادی‌بخشی، بیداری و مقاومت گسترده در جای‌جای جهان به ویژه در منطقه خاورمیانه بوده‌ایم که این‌ها منجر به خلق آثار مکتوب شده و نویسندگان و متفکران دست به قلم برده‌اند و ما سعی داریم این فعالیت‌ها را رصد کنیم. تلاش داریم در این جشنواره از ناشران، نویسندگان و توسعه‌دهندگان کتاب فراتر از مرزهای جمهوری اسلامی تقدیر کنیم.

در حوزه ایثار و شهادت برخی آثار هنوز فرصت ترجمه پیدا نکرده‌اند
او در بخش دیگر از صحبت‌هایش در پاسخ به این پرسش که در بخش بین‌الملل تاکنون چه آثاری و از چه کشورهایی شرکت می‌کنند؟ گفت: در بخش بین‌الملل آثاری که در این حوزه از زبان فارسی به سایر کشورها ترجمه و توسط متفکران سایر کشورها نوشته شده شناسایی شده‌اند. در حوزه ایثار و شهادت برخی آثار هنوز فرصت ترجمه پیدا نکرده‌اند و به زبان اصلی باقی مانده‌اند ولی این آثار هم توسط ظرفیت‌های بنیاد مورد شناسایی قرار می‌گیرند.

دبیر علمی نخستین جشنواره ایثار و شهادت با توجه به شناخت نویسندگان حوزه ایثار و شهادت در سایر کشورها ادامه داد: تلاش می‌کنیم در این جشنواره نویسندگان و یا ناشران مقیم در کشورهای دیگر را از طریق مجمع تقریب مذاهب اسلامی، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و مراکزی که در عرصه بین‌الملل فعال هستند شناسایی کنیم و از ظرفیت آن‌ها استفاده شود.

میرکاظمی با اظهار امیدواری که جشنواره در طول مدت برگزاری هرساله کامل‌تر از دوره‌های قبلش برگزار شود، بیان کرد: فرهنگ ایثار و شهادت، منشا صلح و پایداری در سراسر جهان است. در نظر داریم برای بخش جنبی موضوعات متعددی را در نظر بگیریم. تصمیمی اتخاذ کرده‌ایم که کتابی درباره زندگی عمار یاسر منتشر کنیم که از نظر فرهنگ ایثار و شهادت او یک شهید است تا شهید مدافع حرم محسن حججی که در زمان متاخر به شهادت رسید. از پیشنهاد همه استقبال می‌کنیم که با دبیرخانه مرتبط باشند. مسئولان انتشارات بنیاد شهید در نظر دارند دبیرخانه دائمی تاسیس کنند که در طول سال فعال باشد. می‌خواهیم محدودیت‌های جشنواره‌های دیگر را بشکنیم و شیوه‌های نو به کار بگیریم و از نظر متخصصان تا جایی که می‌شود استفاده کنیم.
او با اشاره به اینکه برای داوری آثار کمیته‌ای تخصصی تشکیل شده است، افزود: در داوری تلاش می‌کنیم نتایج کمیته‌های تخصصی را با نخبگان حوزه کتاب مطرح کنیم و نظرات را جویا شویم. کتاب به جز ساختار و محتوا ویژگی‌های دیگری هم دارد. برای مثال کتاب‌هایی که در رسانه‌ها به آن پرداخته شده، کتاب‌هایی به چاپ‌های متعدد رسیده‌اند، آثاری که ظرفیت جهانی پیدا کرده‌اند و یا کتاب‌هایی که توسط یک نوقلم نوشته شده و یا باعث جریان‌سازی شده و نظر کارشناسان طراز اول کشور را به خود جلب کرده است را سعی کرده‌ایم در ارزیابی‌ها مد نظر قرار دهیم.

دبیر علمی نخستین جشنواره «سرخ‌نگاران» اضافه کرد: فراخوان این جشنواره به تازگی در فضای مجازی اطلاع‌رسانی شده و این بخش در اولین دوره برگزاری فعال است. منتظریم کارشناسان نظر خود را در این باره ارائه کنند. ما نیز باید از طریق مراکز و همفکری با پژوهشگاه‌ها برای حل مشکلات فعالان ایثار و شهادت تلاش کنیم و به شناسایی این بخش به طور فعال بپردازیم. به همین دلیل فراخوان این جشنواره به صورت چند زبانه شده است.

به گفته میرکاظمی، دبیرخانه جشنواره بر داوری آثار منتظر ارسال اثر نخواهد بود و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای داوری را آغاز می‌کند او در این باره افزود: امیدواریم با این روش کتاب‌هایی به مجموعه داوری‌ها اضافه شود. 22 اسفند سالروز تاسیس بنیاد شهید و امور ایثارگران به نام روز شهدا است و در تلاش هستیم اختتامیه جشنواره را در آن روز برگزار کنیم. نویسندگان و ناشران باید از طریق سایت نوید شاهد برای شرکت در جشنواره باید ثبت نام کنند. بخش‌هایی از کشور امکان ثبت نام برایشان وجود ندارد می‌توانند آثارشان را ارسال کنند.

او در پاسخ به پرسش خبرنگار ایبنا مبنی بر اینکه آیا تصمیمی وجود دارد که این جشنواره در سال‌های آینده در مکانی غیر از پایتخت برگزار شود؟ گفت: مرکزیت امور فرهنگی هنوز در تهران است. ما هم به عنوان یک سازمان باسابقه و ساختارمند امکانات زیادی داریم که بتوانیم نویسندگان استانی را به تهران دعوت کنیم. ما می‌توانیم نویسندگان مقیم در مراکز استان‌ها شناسایی کنیم و زمانی که در تهران در جشنواره از آن‌ها تقدیر کردیم یک بار دیگر در استان خودشان مورد تجلیل قرار بگیرند.

سرخ‌نگاران فرصتی برای تشویق نویسندگان
در ادامه سعید علامیان، نویسنده و فعال فرهنگی در این نشست با تسلیت درگذشت احد گودرزیانی گفت: خبر درگذشت احد غیر منتظره بود. گودرزیانی از کسانی بود که سه دهه در حوزه ایثار و شهادت قلم زد. کم‌تریبون و بی‌امضا بود. گودرزیانی مانند یک راهنما و از ویراستاران چیره‌دست در سطح کشور بود. روزی 12 ساعت کار می‌کرد. او سی سال تجربه را با خودش برد و امیدواریم بعد از احد نسل جوان بتوانند جالی خالی او را پر کنند.

او در ادامه به جنبه‌های مثبت برگزاری جشنواره «سرخ‌نگاران» اشاره کرد و گفت: جشنواره‌ها کارهای ترویجی و یکی از روش‌های موثر برای معرفی کار فرهنگی است. بنیاد شهید به عنوان متولی آثار ایثار و شهادت این کار را شروع کرده است و امیدواریم تمام نشود و هرساله شاهد برگزاری هرساله این جشنواره باشیم.
 

این کارشناس حوزه تاریخ شفاهی با بیان اینکه جشنواره «سرخ‌‌نگاران» فرصت مغتنمی برای شناسایی نویسندگان است، ادامه داد: بسیاری از جشنواره‌ها مرتب و سالانه برگزار نمی‌شود و این باعث سرخوردگی نویسنده می‌شود. جشنواره‌ یک شاخص است و چشم امید نویسندگان به جشنواره‌هاست. امیدوارم ساز و کارهای این جشنواره‌ طوری طراحی شود که کتابی جا نماند و همه کتاب‌ها دیده شوند. دوم آنکه داوری تخصصی بر روی آثار صورت بگیرد.

علامیان تصریح کرد: هم‌اکنون از ژانری حرف می‌زنیم که تاریخی شده است و این ژانر به حافظه‌ها برمی‌گردد. حافظه‌های رزمندگان روز به روز تحلیل می‌رود و این به ضرر خاطره‌نگاران است. گفت‌وگوهایی با کسانی انجام شده است که در قید حیات حیات نیستند اما در قالب کتاب منتشر نشده که این به اهمیت مستندنگاری تاکید دارد.  برخی کتاب‌ها در این باره قلم شیوایی دارند، اما مستند نیستند؛ برای مثال راوی ندارد. این‌ها بدیهیات یک خاطره‌نگاری است که این قوانین را رعایت کنند یا در پیاده‌سازی دقت کنند.

تاکید بر انتخاب و تشویق نویسندگان نو قلم
سعید گنجی، معاون اداره کل انتشارات و اسناد ضمن تسلیت درگذشت احد گودرزیانی، گفت: بنیاد شهید و امور ایثارگران با توجه به اسناد بالادستی به عنوان متولی فرهنگ ایثار و شهادت موظف است راهکارهای مختلف ارزش‌های معنوی را در جامعه احیا کند. یکی از این راهکارها، بحث نشر و تولید کتاب است. 1800 عنوان کتاب در موضوعات مختلف و مستند تولید کرده است و این بار بنا دارد با توجه به تولیدات صورت گفته کتاب سال ایثار و شهادت را با عنوان «سرخ‌نگاران» برگزار کند.

او افزود: این جشنواره در بخش‌های ادبیات داستانی بزرگسال، ادبیات کودک و نوجوان و تاریخ شفاهی برگزار می‌شود. این جشنواره قطعا موازی‌کاری نیست و قطعا دنبال ارزیابی کتاب‌های حوزه ایثار و شهادت است. یکی از مسائل حائز اهمیت، حمایت از نویسندگان نوقلم است. ما مرحوم گودرزیانی را از دست داده‌ایم و اما نسل نویی جای او تربیت کرده‌ایم؟ و این ضروری است که نویسندگانی مجرب داشته باشیم.

30 دی ماه پایان ارسال اثر به جشنواره «سرخ‌نگاران»
آذر خزاعی، مسئول دبیرخانه جشنواره «سرخ‌نگاران» هم در این نشست درباره آثاری که در این جشنواره داوری خواهد شد، گفت: ناشران و نویسندگان تا 30 دی فرصت دارند که با ثبت نام الکترونیک در وبگاه این جشنواره به نشانی navideshahed.com  و ارسال اثر به دبیرخانه جشنواره واقع در معاونت فرهنگی بنیاد شهید و امور ایثارگران به نشانی خیابان آیت‌الله طالقانی، جنب هتل انقلاب در نخستین جشنواره بین‌المللی کتاب ایثار و شهادت شرکت کنند.

14 حامی در نخستین جشنواره «سرخ‌نگاران»
زهرا شیرکوند، رئیس اداره تألیف و نشر در این نشست گفت: از 14 حامی به عنوان مشارکت‌کننده کمک گرفته شده است. ضمن انتخاب نویسندگان برتر، در برنامه‌های جنبی از ناشر و نویسندگان نوقلم تقدیر به عمل خواهد آمد.