به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، مرتضی سرهنگی، نویسنده و پیشکسوت ادبیات دفاع مقدس به عنوان اولین سخنران این نشست، ظهور ادبیات جنگ را از بازتاب‌های این رخداد در جوامع مختلفی همچون آلمان، فرانسه، روسیه و ایران عنوان کرد و گفت: همه جنگ‌ها در یک روز و ساعت معینی شروع و تمام می­‌شوند، اما دامنه مطالعاتی آنها تا قرن‌ها کشیده می‌شود. سربازان به خانه‌­ها برمی­‌گردند و از خاطرات­شان می­‌گویند. بعد از مدتی از پایان جنگ­‌ها، تحقیقات در زمینه­‌های مختلف جنگ شروع می­‌شود.

وی ادامه داد: در جنگ‌­های دفاعی از آنجا که مردم عادی هستند که با عشق از وطن خود دفاع می‌­کنند، خودبه‌خود این جنگ­‌ها به یک پدیده اجتماعی تبدیل می‌­شوند. آن چنان که روحیه مقاومت و دفاع مردم ایران در نقاشی، هنرهای تجسمی و ادبیات بازتاب پیدا کرده است و هنرمندان نیز با این روش در جریان دفاع مقدس به مردم پیوستند.
 
حبیب­الله صادقی، از بنیان­‌گذاران و پیش­کسوتان نقاشی انقلاب و هنرمندان دفاع مقدس و مقاومت، نیز در ادامه این نشست، با اشاره به حوادث و جنگ‌­های مختلفی که ایرانی­‌ها در طول تاریخ با آن مواجه بوده‌اند، گفت: ‌ایرانی­‌ها هیچ­‌گاه جنگ­‌افروز نبودند و همیشه برای دفاع از میهن وارد جنگ شدند. در بین مدافعان همیشه روایانی بوده‌­اند که دل در گروی معرفت مردم داشتند و وفادارانه و فداکارانه، مشاهدات خود از جنگ و دفاع مقدس را با هنرشان به ثبت رسانده‌­اند.

وی ضمن تقدیر از بانیان دفتر هنر و ادبیات مقاومت حوزه هنری، مرتضی سرهنگی و هدایت­‌الله بهبودی، تأکید کرد: موضوع هنر دوران انقلاب اسلامی، فرایندی است که در بخش‌­های تجسمی، گفتاری و نوشتاری در یک پیوند و پیوستگی قرار دارد و نمی‌­توان آنها را از یکدیگر جدا کرد و این حاصل زحمات همه دست‌­اندرکاران این عرصه است.
 
بهنام زنگی، گرافیست و مدرس دانشگاه سخنران دیگر نشست رونمایی از کتاب «از جنگ تا دفاع مقدس، متن و حواشی» درباره اهمیت کتاب‌­های دفاع مقدس از نگاه یک ناشر خصوصی گفت: یکی از اصلی­‌ترین مسایلی که باعث شده که هنر جنگ در کشورما از بدنه جامعه فاصله پیدا کند، غیرمردمی بودن آن است. ما سعی کردیم که از هنر جنگ حمایت کنیم، اما ذات این حمایت­‌ها، ما را به سمت دولتی شدن هدایت کرده و متاسفانه این مساله، آفت هنر و ادبیات جنگ شده است.

 وی تأکید کرد: وقتی با نمونه‌های موفق جنگ در دنیا مواجه می‌شویم که بیش از نیم قرن از اتمام آنها گذشته است اما مردم هنوز به قربانیانشان با احترام نگاه می‌کنند و حتی نسل‌های بعد به آنها تعلق خاطر دارند. اما متاسفانه در کشور ما این ارتباط مردمی گسسته شده است.

زنگی مردمی بودن هنر جنگ را با توجه و اهمیت دادن به مطالعات و پژوهش­‌ها در این زمینه مهم و مرتبط دانست و گفت: کتاب دکتر خانی گونه‌­ای از سبک تاریخ شفاهی جنگ است و جای خالی این گونه کتاب‌­ها در فرهنگ و ادبیات جنگ ما خالی است. این حق ماست که روایت‌­های مختلف درباره دفاع مقدس بشنویم و بدانیم بیان و ثبت وقایع جنگ و دفاع مقدس یک وظیفه فرهنگی و علمی مهم است تا در اختیار نسل­‌های بعد قرار بگیرند. تاریخ شفاهی، وقتی صادقانه، درست و بدون قضاوت فردی و شخصی باشد، می­‌تواند روایتی قابل اعتماد و استناد میان نسل­‌های حال و آینده شود.

وی ادامه داد: کتاب «از جنگ تا دفاع مقدس، متن و حواشی» حاوی گفت‌­وگوهای مفصلی است که مینو خانی برای انجام و تدوین رساله دکتری خود با عنوان «بازتاب‌­های جنگ در نقاشی ایرانی» آن را آماده کرده است. در این کتاب بیست نفر از مسوولان، متخصصان، محققان، نویسندگان، شعرا، فیملسازان، جنگ را ازمنظر خود روایت کرده­ و به دو پرسش اساسی و محوری پاسخ گفته ­است. نخست، چرا جنگ در ایران به پدیده اجتماعی تبدیل شده است؟ و دوم، چرا هنرمندان ایرانی علاقه‌مندند این جنگ را در آثار خود بازنمایی کنند؟

این مدرس دانشگاه درباره پاسخ این پرسش در جمع میهمانان حاضر در این نشست گفت: هنرمند وقتی در بستر جنگ قرار می‌­گیرد، گویا همه سوژ‌‌ه‌­های ممکن برای خلق اثر در دسترس اوست اما این لایه رویی واکنش هنرمند به جنگ می‌تواند باشد. هنرمندان و نویسندگانی که من با آنها صحبت کرده­‌ام، جنگ بخشی از زیست اجتماعی آنها بود. خیلی از آنها رفتند بجنگند اما نتوانستند و به جای آن سلاحی که می­‌توانستند با آن کار کنند را در اختیار گرفتند. همان گونه که آقای حاتمی­‌کیا دوربینش را، مرتضی سرهنگی و دکتر صادقی قلم‌­شان در جنگ مشارکت کردند.

این گرافیست ادامه داد: اتفاق چند سو و قابل توجه در این واکنش‌های هنرمندانه، این است که هنرمندان حلقه واسطی شدند میان وقایع جنگ و مردمی که در شهرها و دور از فضای جنگ بودند. هنرمندان با تاثیرپذیری از جنگ، آثار هنری و ادبی خلق کردند که بستر اتصال مردم با جنگ را فراهم کرد؛ تا تعهد و مسوولیتی که باید با کارهای پژوهشی شناخته و به مردم شناسانده شود.