به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، فاضل نظری در اختتامیه نخستین همایش ملی ادبیات کودک و نوجوان دانشگاه شهید بهشتی با موضوع «فرصت‌ها و چالش‌های ادبیات داستانی کودک و نوجوان» با بیان اینکه وقتی در محیط آکادمیک همایشی علمی برگزار می‌شود دستاوردها، یافته‌ها و نگاه‌ها به موضوع موردنظر را برجسته می‌کند به لزوم توجه به فرهنگ ایرانی اشاره کرد و گفت: وقتی می‌بینیم در کشوری زندگی می‌کنیم که خودرو و سایر تجهیزات برقی به کشور وارد می‌شود خیلی ناراحت نمی‌شویم اما وقتی بفهمیم نفت و گاز وارد می‌شود برایمان جانکاه است و وقتی به حوزه فرهنگ می‌رسیم که به «ما بودن» ما گره خورده است، این مسأله اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. ادبیات نقش محسوسی در حوزه فرهنگ دارد و ما بودن ما را همین کلماتی می‌سازند که ما به کار می‌بریم و مرز خیال بچه‌ها با همین واژه‌های اندک شکل می‌گیرد.

دانشگاهیان با مسیر خلق ادبی آشنا شوند و در محیط انتزاعی رشد نکنند 
مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، در ادامه بیان کرد: امروزه قهرمان‌های بچه‌های ما افرادی هستند که در انیمیشن‌های خارجی به آنها عرضه می‌شود. وقتی ادبیات را به شکلی یکسویه وارد می‌کنیم جای نگرانی دارد البته قطعا نقش ترجمه در داد و ستد فرهنگی برجسته است اما هرچه که وارد می‌شود باید به عنوان جایگزین آن چیزی هم از کشور خارج شود اما می‌بینیم از 20 عنوان کتاب کودک و نوجوان 18 عنوان خارجی است و در مقابل آثار تالیفی زیادی از ما به خارج از کشور نمی‌رود. این در حالی است که ما فرهنگ غنی و اسطوره‌های ارزشمندی داریم.
 
این شاعر گفت: وقتی با این نگاه که جنس خارجی بهتر است به دنبال قطار پر سروصدای ادبیات خارج از مرزها می‌دویم نسل کودک و نوجوان ما با دوگانگی بیشتری روبه‌رو می‌شود و پرسش‌های بیشتری در چگونگی برقرار کردن پیوند بین غرب و شرق در ذهنش شکل می‌گیرد.
 
وی در ادامه بیان کرد: اگر موانع در زمینه نگرش در حوزه کودک و نوجوان برداشته شود روزهای بهتری را می‌توانیم تجربه کنیم، همچنین اگر دانشگاهیان در محیط انتزاعی رشد نکنند و با مسیر خلق ادبی آشنا شوند پیشرفت‌های بهتری خواهیم داشت.

 
بچه‌ها شعر روایی و داستان روایت‌گونه دوست دارند
مصطفی رحماندوست نیز در این همایش به ارایه توضیحاتی درباره ادبیات کودک پرداخت و گفت: درواقع ما مراحل مختلفی را طی کردیم تا به این مرحله رسیدیم که اکنون هستیم. واقعیت این است که کودکان در بخشی از تاریخ ما اصلا دیده نمی‌‌شدند و ادبیاتی جز این نداشتیم که پدران خاطرات موفقیت‌هایشان را برای فرزندانشان تعریف کنند. نمی‌توانیم بگوییم کودکان در هر زمانی ادبیات ویژه‌ای برای خودشان داشته‌اند که در آن به زبان کودکان صحبت می‌شده است. مرحله‌ای گذشت و به این مرحله رسیدیم که کودک نصیحت‌پذیر است و آثاری که در زمینه ادبیات کودک و نوجوان تولید می‌شد، بیشتر شامل نصایح و اندرزهای بزرگترها به بچه‌ها بود.
 
این شاعر و نویسنده افزود: بعد از اینکه نصایح پدر و مادرها  به فرزاندان در ادبیات کودک مطرح شد تصمیم گرفته شد این نصیحت‌ها از زبان بچه‌ها بیان شود یعنی حرف‌های بزرگسالانه از زبان بچه‌ها در کتاب‌ها نقل می‌شد. بعد از این دوره نگاه بزرگسالانه به زمانی رسیدیم که نگاه به پدیده‌ها و تفسیر پدیده‌ها از زبان بچه‌ها بود اما بازهم تفسیرها کاملا بزرگسالانه بود نه بچه‌گانه. بعد از این دوره کم‌کم لذت بردن از ادبیات و شعر کودکان آغاز شد و به این نقطه رسیدند که می‌توان شعری گفت که برای بچه‌ها لذت بیافریند.
 
خالق «صددانه یاقوت» بیان کرد: باید توجه داشت وقتی از دوره‌های ادبی سخن می‌گوییم به این معنی نیست که وقتی آن دوره می‌گذرد دیگر شیوه به کار برده شده در آن دوره هم پایان می‌باید. ممکن است هنوز هم شاعرانی باشند که به سبک دوره‌های پیشین شعر بگویند. بچه‌ها شعر روایی و داستان روایت‌گونه را دوست دارند، اگر می‌خواهیم حرفی به بچه‌ها بزنیم بهتر است حالت روایت‌گونه داشته باشد. خوشبختانه الان به نقطه‌ای رسیده‌ایم که مشغول تولید شعر برای کودکان هنوز به‌دنیا نیامده هستیم تا مادران برای کودکان‌شان که هنوز به دنیا نیامده‌اند شعر بخوانند و همچنین شعرهایی برای کودکان صفر تا یک‌ساله، یک تا دو ساله و ....
 
وی در ادامه به دانشگاهیان و دست‌اندرکاران ادبیات کودک توصیه کرد: در میان واحدهای تئوری، واحدهای عملی نیز گنجانده شود تا ارتباط بین پدیدآورندگان ادبیات کودک و دانشگاهیان شکل بگیرد و گفت: نویسندگان و شاعران وقت زیادی می‌گذارند تا شعر بگویند و داستان بگویند و یک دانشجو یا استاد دانشگاه براساس نظریه‌های اندیشمندان خارجی آن را نقد می‌کند راه درست این است که کارگاهی درست شوند برای افرادی که به این حوزه علاقه دارند و از نظر علمی به مباحث مربوط به ادبیات کودک و نوجوان بپردازند. 

 
رمان تاریخی از مهم‌ترین محتواهای خواندن برای نوجوانان است
حمیدرضا شاه‌آبادی، مدیر انتشارات مدرسه نیز در این مراسم به ارایه توضیحاتی درباره رمان تاریخی پرداخت و گفت: آنچه سبب شد که توجه من به رمان تاریخی جلب شود شباهت‌های زیاد بین تاریخ و ادبیات است. ادبیات چیزی جز انتقال چکیده تجربه‌ها نیست و لذتی که ما در خواندن ادبیات می‌بریم چیزی جز لذت کشف کردن و رسیدن به مفاهیم جدی و پیدا کردن اطلاعات نیست. تاریخ هم گزارشی است که از آنچه در گذشته اتفاق افتاده، گزارشی از آنچه پشت سر گذاشته‌ایم. بنابراین در تاریخ هم در پی انتقال تجربیات بشر هستیم.
 
این نویسنده و پژوهشگر در ادامه بیان کرد: در حوزه تاریخ مورخان به واقع یا متظاهرانه مدعی هستند که واقعیت را بیان می‌کنند در حالیکه نویسندگان مدعی هستند حتی اگر در حوزه تاریخ می‌نویسند حاصل تخیل و برداشت خودشان است. اما آیا دستیابی به واقعیت تاریخی ممکن است و می‌توانیم ادعا کنیم همه واقعیت‌ها را عیناً در کتاب‌های تاریخ می‌خوانیم یا اینها روایت‌های مورخان از تاریخ است. در هرصورت هر دو قالب در حال انتقال تجربه بشری هستند که یکی می‌گوید عین تجربه است و دیگری برداشتش از تجربه.
 
وی افزود: ویژگی دیگری که در هر دوی روایت‌ها یعنی روایت تاریخی و داستانی وجود دارد این است که ما براساس رابطه علی و معلولی و سلسله زمانی روایت داستانی را به مخاطب منتقل می‌کنیم و در تاریخ هم همین اتفاق می‌افتد و با قالب روایت داستانی همسان است.
 
نویسنده «کافه خیابان گوته» مسأله بعدی را متاثر بودن تک‌تک ما از گذشته عنوان کرد و گفت: با نگاهی به تاریخ می‌توانیم به تأثیر و اهمیت گذشته پی ببریم وقتی از حال حرف می‌زنیم خواه ناخواه تحت تاثیر گذشته هستیم و این ارتباط دیگری بین تاریخ و داستان است. شباهت دیگر این دو سؤال‌مند بودن آن‌هاست. در رمان طرح سوال‌هایی درباره هستی داریم و تاریخ هم مجموعه‌ای از سوال‌هاست. از سویی در مقابل این قالب‌ها با مخاطبی به‌نام نوجوان مواجهیم که در سن تفکر فلسفی قرار دارد و به این نتیجه می‌رسیم که رمان و در ادامه رمان تاریخی از مهم‌ترین محتواهای خواندن برای نوجوانان است.
 
شاه‌آبادی در پایان گفت: نظام آموزشی با شیوه غلط آموزش تاریخ به بچه‌ها آن‌ها را از تاریخ زده کرده و ما می‌توانیم با شیوه‌های مناسب، مطالب تاریخی را به نوجوانان منتقل کنیم تا از آن استقبال کنند.
 
اختتامیه نخستین همایش ملی ادبیات کودک و نوجوان دانشگاه شهید بهشتی با موضوع «فرصت‌ها و چالش‌های ادبیات داستانی کودک و نوجوان» با حضور جمعی از نویسندگان، محققان، مترجمان، تصویرگران، پژوهشگران، کتابداران، دانشجویان، اعضای شورای کتاب کودک، اعضای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، خانه‌کتابدار، انجمن نویسندگان کودک و نوجوان و اساتید و اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها (4 آذرماه) در دانشکده ادبیات دانشکده شهید بهشتی برگزار شد.