حجت‌الاسلام والمسلمین سعید فخرزاده، عضو انجمن تاریخ شفاهی و مدیر دفتر تاریخ شفاهی حوزه هنری در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره جایگاه تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی و دفاع مقدس تصریح کرد: حدود چهاردهه است که محققان و پژوهشگران در حوزه تاریخ انقلاب اسلامی تلاش می‌کنند که کتاب‌هایی را تدوین و منتشر کنند. تقریبا پس از پیروزی انقلاب دو گروه برای تاریخ‌نگاری انقلاب شکل گرفت؛ نخست بنیاد انقلاب اسلامی که حوادث و وقایع را ثبت می‌کند و دوم مرکز اسناد انقلاب اسلامی. اما یک سال پس از پیروزی انقلاب جنگ سبب شد تمام حوادث تاریخی درباره دفاع مقدس شکل بگیرد و تاریخ انقلاب اسلامی به فراموشی سپرده شود.

او ادامه داد: تقریبا از اوسط دهه هفتاد مراکز نگارش تاریخ انقلاب اسلامی را آغاز کردند و چیزی حدود یازده هزار عنوان کتاب درباره انقلاب با موضوعات مختلف منتشر شد که به نسبت حجم حوادث و وقایع انقلاب این تعداد بسیار کم است.

به گفته این پژوهشگر، هم‌اکنون تاریخ‌نگاری معاصر ما دچار مشکل است و بخش مهمی از پژوهشگران ما معطوف به موضوعات دفاع مقدس هستند و لازم است که بخش باقی‌مانده  به موضوع انقلاب بپردازند.

او در این باره افزود: ما چون از حادثه انقلاب دورتر هستیم تاریخ‌نگاری آن سخت‌تر می‌شود. ضمن اینکه منابع گوناگون در حوزه انقلاب و دفاع مقدس متفاوت است. در نشریاتی که در زمینه انقلاب داریم سانسور زیاد است و اسناد هم در اختیار پژوهشگران قرار داده نشده است و برای همین ما با موانع ساختاری مواجه هستیم. کسانی که صاحب اسناد هستند باید آن اسناد را در اختیار پژوهشگران قرار دهند و دوم اعتباری برای این کار در اختیار سازمان‌ها قرار دهیم که بتوانند دفاتر استانی خود را فعال کنند.

برخی کتاب‌های دفاع مقدس کیفیت یک بار دیدن را هم ندارند
او درباره مشکلاتی که بر سر راه تاریخ شفاهی دفاع مقدس است، بیان کرد: در حوزه تولید کتاب معیار توانمندی سازمان‌ها خروجی کتاب است. درست است که جوایزی برای کتاب‌هایی با کیفیت بالا گذاشته‌اند، اما آنهایی که کتاب نامرغوب تولید می‌کنند مورد شماتت قرار نمی‌گیرند. تاکنون حدود 17 هزار و پانصد جلد کتاب در حوزه دفاع مقدس منتشر شده و از این تعداد کتاب 60 درصد در کتابخانه‌های ما تاکنون استفاده نشده است؛ یعنی کیفیت یک بار دیدن را هم نداشته‌اند. باید تولیدات سازمانی تغییر کند لذا با این نگاه، همین مقدار هم که تولید می‌شود تأثیرگذار نیست.

فخرزاده در پاسخ به این پرسش که برای افزایش کتابخوانی در کشور چه باید کرد؟ گفت: ساختار جامعه ما شفاهی است و در سیستم آموزش و پرورش برای افزایش سطح کتابخوانی ضعف‌هایی داریم. اگر روش آموزش را تغییر دهیم نسل جدیدی پدید می‌آید که علاقه پیدا می‌کند که نیازهای خود را فراهم کند و منافع خود را در گرو خواندن کتاب می‌داند اما  این موضوع هم‌اکنون در جامعه ما دیده نمی‌شود.  

 عضو انجمن تاریخ شفاهی درباره اینکه سلسله نشست‌هایی که با موضوع کتاب اتفاق می‌افتد آیا مفید است یا خیر؟ گفت: بخشی از جامعه ما علاقه‌مند به کتاب هستند. طبق آماری که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام کرده 50 میلیون جمعیت ما کتاب نمی‌خوانند. یعنی بخش کوچکی از جامعه ما کتاب می‌خوانند و به همین دلیل نیاز است که برای همین بخش کوچک محمل‌هایی ایجاد شود و نظریه در قالب فکر عرضه می‌شود.