به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) کتاب «نظریه سنجش در علوم اجتماعی: ارزیابی پایایی و اعتبار» نوشته ادوارد کارمینز و ریچارد زلر، مقدمه‌ای ساده و سلیس بر نظریه سنجش در علوم اجتماعی است. کارمینز و زلر اعتبار و پایایی را تعریف می‌کنند و به سه نوع اصلی اعتبار، یعنی اعتبار وابسته به معیار و اعتبار محتوا و اعتبار سازه، می‌پردازند.

نویسندگان شرح موجزی از نظریه آزمون کلاسیک با تاکید بر سنجه‌های هم‌ارز ارائه می‌کنند و چهار روش ارزیابی پایایی، یعنی روش آزمون و آزمون مجدد و روش فرم جایگزین و روش تنصیف و روش همخوانی را به روشنی تشریح می‌کنند. آن‌ها با استفاده از ارزیابی پایایی به تصحیح تقلیل همبستگی دومتغیره ناشی از خطای تصادفی سنجش می‌پردازند و در پایان، کاربرد تحلیل عامل در ارزیابی اعتبار و پایایی مجموعه‌ای از سنجه‌ها را بررسی می‌کنند.

همه این مطالب هم گونه‌ای ارائه شده‌اند که فهم آن‌ها تنها مستلزم آشنایی خواننده با تحلیل همبستگی ساده است و نویسندگان از پس ارائه مطالب با زبان ساده و سلیس برآمده‌اند. کارمینز و زلر البته ضمیمه‌ای هم برای خوانندگان پیشرفته ارائه کرده‌اند که درباره استفاده از تحلیل عامل در ارزیابی اعتبار و پایایی است. هرچند خواننده برای پیگیری کامل‌تر این بحث باید به کتاب کیم و مولر تحلیل عامل مراجعه کند. در این ضمیمه هم تتا و هم امگای ارزیابی پایایی مطرح می‌شود و سپس با هم و با ضریب آلفا مقایسه می‌شود که رایج‌ترین روش همخوانی درونی برآورد پایایی است.

در مورد نقش تحلیل عامل در ارزیابی اعتبار مجموعه‌ای از سنجه‌ها؛ کارمینز و زلر توصیه می‌کنند برای تعیین اعتبار مجموعه‌ای از سنجه‌ها تحلیل عامل همراه با روش اعتبار سازه استفاده شود.

گو اینکه محققان تعلیم و تربیت و روان‌شناسی به‌طور سنتی توجه درخوری به نظریه سنجش معطوف کرده‌اند. این امر فقط به‌تازگی مورد توجه جامعه‌شناسان و دانشمندان علوم سیاسی و روزنامه‌نگاری و اقتصاددانان و انسان‌شناسان قرار گرفته است. حال شاهد متون رو به رشدی در این رشته‌ها هستیم که بر اساس مسائل اعتبار و پایایی عمدتا در پی باطل کدن شماری از نتیجه‌گیری‌های پذیرفته‌شده هستند. 

برای مثال بسیاری از نتیجه‌گیری‌ها در متون علوم‌سیاسی دو دهه گذشته با این استدلال که تحقیقات اولیه بر سنجش نامعتبر و ناپایا استوار بوده سخت به چالش کشیده شده است و پیشرفت‌های اخیر در تحلیل آماری به‌ویژه پیشرفت در استفاده از تحلیل عامل ماکزیمم لاکلیهود فزاینده‌ای را به این مسائل ناخوشایند سنجش جلب کرده است. واقعیت این است که ارزیابی و اعتبار اولین گام برای درک مسائل پیچیده سنجش در مطالعات نظری و تحقیقات کاربردی است.

به گفته جان ال سالیوان (سردبیر مجموعه کاربرد کمی در علوم اجتماعی انتشارات سیج)، کتاب مذکور درواقع نقطه شروع خوبی برای محققان رشته‌های مذکور است که خواهان آشنایی با بحث‌های کنونی در مورد طرح‌ها و استراتژی‌های سنجش مناسب هستند.

این کتاب علی‌الخصوص برای محققان و دانشجویان این حوزه‌ها سنگ‌بنای محکمی است: روان‌شناسان اجتماعی که شخصیت و نگرش‌ها و افکار را تحلیل می‌کنند. روان‌شناسان و مربیان که آزمون استعداد و پیشرفت تحصیلی طراحی و اجرا می‌کنند، جامعه‌شناسان که نگرش‌های افراد و همچنین جمع‌‌هایی چون سازمان‌ها و فرهنگ‌ها را مطالعه می‌کنند، دانشمندان علوم سیاسی که رفتار سیاسی و روان‌شناسان سیاسی و افکار عمومی را مطالعه می‌کنند، روزنامه‌نگاران و محقققان رسانه‌های جمعی که نظرسنجی‌ها و تاثیر رسانه‌های جمعی را مطالعه می‌کنند، متخصصان تبلیغات و محققان روابط‌عمومی که ساختارهای شناختی و ترجیحات بازار را مطالعه می‌کنند، انسان‌شناسان که تفاوت و شباهت‌های فرهنگی جمع‌های گوناگون مانند دولت ـ‌ ملت را مطالعه می‌کنند و محققانی که توجه خاصی به اعتبار میان‌فرهنگی روش‌های سنجش دارند و اقتصاددانانی که رفتار مصرف‌کنندگان را مطالعه می‌کنند یا در پی گنجانددن نظریه سنجش در مدل‌های اقتصادی‌اند.

سرفصل‌های کتاب نیز عبارتند از: کلیات شامل تعارف سنجش، پایایی و اعتبار، خطای تصادفی و غیرتصادفی سنجش، اعتبار، آزمون کلاسیک و ارزیابی پایایی. به همراه ضمیمه‌ای به نام جایگاه تحلیل عامل در ارزیابی پایایی و اعتبار.
 
کتاب «نظریه سنجش در علوم اجتماعی: ارزیابی پایایی و اعتبار» نوشته ادوارد کارمینز و ریچارد زلر با ترجمه هوشنگ نایبی، در ۱۰۰ صفحه و شمارگان ۱۱۰۰ نسخه و به قیمت ۱۶۰۰۰ تومان از سوی نشر نی منتشر شده است.