طبق مطالعات انجام شده، چشم‌انداز رشد صنعت زیستی در صنایع خمیر و کاغذ به ترتیب ایالات متحده، کانادا، آلمان، پرتغال، فرانسه، ایتالیا، اسپانیا، روسیه، نروژ، فنلاند، سوئد، چین، هند، ژاپن، کره جنوبی، تایلند، تایوان، استرالیا، ویتنام، اندونزی، برزیل، مکزیک، آرژانتین، شیلی، کلمبیا، اروگوئه، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، مصر، ایران، اسرائیل، اردن و آفریقای جنوبی است.
کتاب «فناوری زیستی در تولید کاغذ» تألیف معصومه مرادی، حسین کرمانیان و سعید مهدوی، روایتی از صنعت تولید خمیر کاغذ به روش‌های قدیمی‌تر تا استفاده از فناوری زیستی را به تصویر می‌کشد. در این کتاب با نگاهی اجمالی به جایگاه آنزیم‌ها در صنعت خمیر کاغذهای بکر و بازیافتی و همچنین کمبود روزافزون منابع چوبی برای تولید الیاف مصرفی، راهکارهای نوین از جمله استفاده از فناوری زیستی برای تولید مجدد الیاف بازیافتی و حل بسیاری از مشکلات صنعت بازیافت کاغذ، بیان می‌شود.
فناوری زیستی، راهکاری استراتژیک برای آینده
«با توجه به نیاز بشر به صنایع سلولزی ازجمله کاغذ و مصرف روزافزون آن در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه و مسائل مربوط به تولید و مصرف آن در بخش‌های مختلف صنعتی، اداری، خانگی و استفاده از الیاف دست‌دوم (بازیافتی) در تمام دنیا و تثبیت واحدهای تولیدی داخلی، بررسی این موضوع بسیار جدی می‌باشد. دوران دشواری برای صنایع خمیر و کاغذ در مقیاس جهانی فرا رسیده است، استاندارد مصرف‌کننده بالا بوده و تولید با رقابتی شدید همراه است. از طرف دیگر، سرانه کاغذ در جهان و به تبع آن در کشور ایران رو به افزایش است. تأمین این نیاز مستلزم پیدا کردن روش‌های جدیدی برای استفاده پایدار از منابع لیگنوسلولزی با کارایی بیشتر و پیامدهای زیست‌محیطی است. توسعه صنایع شیمیایی برمبنای استفاده پایدار از منابع لیگنوسلولزی کشور، اقدام به نوسازی صنایع خمیر و کاغذ موجود و استفاده از فناوری زیستی را به‌عنوان راهکاری استراتژیک در آینده میان‌مدت و بلندمدت توجیه می‌کند.»
عملکرد خاص آنزیم لاکاز روی الیاف خمیر کاغذ
«آنزیم‌های لاکاز در سال‌های اخیر توجه بسیاری را به خود جلب کرده‌اند، به‌طوری‌که در کاهش عدد کاپا و رنگبری خمیر کرافت موثر می‌باشند. به‌خصوص زمانی که در حضور واسطه‌گر و اکسیژن استفاده می‌شوند. سیستم لاکاز - واسطه‌گر، ممکن است گزینش‌پذیری بالایی داشته باشد و لیگنین‌زدایی خمیر کاغذ را با کمی آسیب به کربوهیدرات‌ها توأم سازد. این ویژگی لیگنین‌زدایی انتخابی ممکن است خصوصیات فیزیکی پالایش و کاغذسازی را افزایش دهد. مثلا چوب کاج رادیاتا بسیار سخت می‌باشد و پالایش آن چندان به‌صرفه نیست، اما مصرف این سیستم آنزیمی ممکن است در این راستا موثر باشد...اخیرا از لاکازها به‌عنوان حسگرهای زیستی و سلول‌های زیستی سوختی استفاده شده است. قابلیت اکسید کردن ترکیبات فنلی و غیرفنلی لیگنین و آلودگی‌های زیست‌محیطی سرسخت به‌وسیله لاکاز باعث می‌شود کاربرد این ترکیبات در برخی از فرایندهای فناوری زیستی مانند کاربردشان در سم‌زدایی پساب‌های صنعتی، خمیر کاغذ،منسوجات و صنایع پتروشیمی بسیار مفید باشد.»
ناکارایی آنزیم لاکاز در صنعت کاغذ ایران!
«برای تأثیر آنزیم لاکاز بر روی مقاومت‌ها، شرایط واکنش باید عاری از هرگونه آینده‌گی و عوامل بازدارنده باشد. از آن‌جایی که خمیر بازیافتی دارای ناخالصی‌های بسیار می‌باشد و شرایط واحدهای بازیافتی در داخل کشور در سطح ابتدایی و کاملا ساده است، مصرف این آنزیم به‌صرفه نمی‌باشد و مستلزم هزینه‌های کلان جهت ایجاد تجهیزات جدید برای انجام تیمارهای آنزیمی می‌باشد. از طرفی عمل تمیزسازی کارتن‌های کهنه و جدا کردن تمام آلاینده‌های داخل کارتن‌ها وقت‌گیر و هزینه‌بر می‌باشد. عوامل دیگر مانند انواع جوهرهای چاپ و انواع رنگ‌های به‌کار رفته در انواع کارتن‌ها، همه و همه دست به دست هم داده‌اند تا شرایط نامطلوبی را برای عملکرد آنزیم لاکاز به‌وجود آورند و برای رفع تمام این عوامل و کنترل محیط واکنش آنزیم لاکاز، هزینه و وقت زیادی را باید صرف کرد، درحالی‌که هدف از بازیافت، کاهش هزینه و انرژی مصرفی می‌باشد.»
نخستین چاپ کتاب «فناوری زیستی در تولید کاغذ» در 106 صفحه با شمارگان یک‌هزار نسخه به بهای 30 هزار تومان راهی بازار نشر شده است.
نظر شما