هابز یکی از بنیان‌گذاران اندیشه مدرن و از پر اهمیت‌ترین و تاثیرگذارترین فیلسوفان قرن هفدهم است. با وجود این، امروزه او را غالبا با فلسفه سیاسی‌اش و به‌خصوص کتاب لویاتان می‌شناسند. کتاب حاضر نیز درواقع شرحی مقدماتی، روان و دقیق از کلیت فلسفه هابز است و واجد این مزیت بسیار مهم که با ارجاع مکرر به آثار او، صدای فیلسوف را در پس انبوه تفاسیر و حاشیه‌ها خفه نمی‌کند و به او نیز مجال سخن گفتن می‌دهد.
مسعود آذرفام مترجم کتاب در پیشگفتار درباره اهمیت خوانش اندیشه و نظرات هابز برای دنیای امروز می‌نویسد: «امروزه ضرورت پرداختن به بنیان‌های فلسفه غرب برای فهم اکنونیت تاریخی‌مان و دریافت امکان علاج بحران‌هایمان در بین اهل فکر کمابیش به رسمیت شناخته شده است. دهه‌ها بدفهمی و بدتر از آن بدعملی به آنانی که درباره وضعیت ایران می‌اندیشند آموخته که حصول فهمی درخور از غرب و به میانجی آن از خودمان جز با رجوع به شالوده تمدنی غرب، یعنی فلسفه میسر نیست. اما در گیرو دار مواجهه با اندیشه غرب، ذهن پرسشگر ایرانی از سوء‌فهم بزرگی نیز رنج می‌برد و مسائل بسیاری هستند که به این سوء‌فهم دامن می‌زنند.»
او تاکید دارد اینکه عده‌ای متاثر از ایده پیشرفت و مد روز گمان می‌کنند هرچقدر به زمان متاخر نزدیک‌تر می‌شویم آرا و نظریات فلسفی نیز همچون اسباب و ادوات تکنولوژیکی روندی پیش‌رونده می‌یابند و هر فهم و بینش فلسفی به فهم و بینش پیش از خود برتری دارد. غافل از اینکه فیلسوفان امروز بر شانه‌های غول‌ها ایستاده‌اند. هابز نیز یکی از بنیان‌های فلسفه غرب مدرن است و هدف از توجه کردن به او چیزی جز بازگشت به بنیان‌ها نیست.
همچنین جورج مک دانلد راس در مقدمه‌اش متذکر شده که در طرح ذهنی هابز از کل فلسفه‌اش، این فلسفه نظامی بود که بر اساس منطق سامان یافته بود. قرار بود این نظام مشتمل بر سه جلد مجزا باشد: در باب جسم، در باب انسان و در باب شهروند. اتفاقا او نخست در باب شهروند را نوشت و دو مجلد دیگر را بسیار دیرتر به اتمام رساند.
نویسنده در کتاب کمابیش به فلسفه هابز به ترتیب مدنظر خود او پرداخته است. فصل اول کتاب درباره زندگی و فلسفه هابز است که با نظریه شناخت به عنوان شالوده کل نظام فلسفی او آغاز می‌شود. در ادامه دانلد راس به ماده‌باوری هابز می‌پردازد که می‌توان گفت موضوع اصلی در باب جسم است. هابز پس از آنکه به نظر خودش با موفقیت اثبات می‌کند که تنها چیزی که وجود دارد اشیای مادی است، به ارائه شرحی ماده‌باورانه از روان‌شناسی انسان می‌پردازد. نویسنده نهایتا در این فصل تبیین هابز از این مسئله که چگونه انسان‌های خودخواه اما آسیب‌پذیر گرد هم می‌آیند تا جامعه مدنی را شکل دهند را مطرح می‌کند. همچنین در فصلی جداگانه نظر هابز درباره دین که تقریبا در کل آثار او نمود می‌یابد، روایت شده است. در فصل آخر نیز نویسنده تاثیر اندیشه‌های او را بررسی کرده است.
در نگاه جورج مک دانلد راس هابز در خلاء نمی‌نوشت، بلکه با معاصران خویش در مباحثه بود. او در یکی از مهیج‌ترین دوره‌های تفکر غرب می‌زیست که شاهد گذار از جهان‌بینی اساسا قرون‌وسطایی در فلسفه و علم به جهان‌بینی‌ای مدرن بود. او یکی از پیشروان انقلاب مدرن به حساب می‌آید و از همین رو در فصول اولیه کتاب نیز نظریات و مفاهیم او با نظریات و مفاهیم فلسفه باستانی و قرون وسطایی مقایسه شده است.
سرفصل‌های کتاب نیز عبارتند از: زندگی و آثار، نظریه شناخت، ماده‌باوری، انسان، جامعه، دین و تاثیر هابز.
کتاب «هابز» نوشته جورج مک دانلد راس با ترجمه سیدمسعود آذرفام در ۲۵۴ صفحه، شمارگان ۱۱۰۰ نسخه و به قیمت ۲۸۰۰۰ تومان از سوی انتشارات ققنوس منتشر شده است.
نظر شما