بسیاری از ما معتقدیم که ژنها، ما را به اختلالاتی محکوم کردهاند که در خانوادهمان همچون تقدیری غیرقابل تغییر در جریان است. اما دکتر لینچ بر این باور است که ما با توجه به کُد ژنتیکی منحصربهفردمان میتوانیم با تشخیص انواع ژنهای کثیف و اتخاذ تصمیمات هدفمندی که متضمن تغذیه سالم، خواب خوب و کافی، تحرک و وزن متناسب، پرهیز از تنش و اضطراب، سمزدایی از محیط زندگی و استفاده از داروهای مکمل است، ژنهای کثیف خود را پاکسازی کنیم. ما قادریم با روشهای طبیعی، سرنوشت وراثتی خود را بازنویسی کرده و تا واپسین دم حیات، با سرزندگی اوقات خود را سپری کرده و از زندگی لذت ببریم.
این کتاب با مبنای اپیژنتیک (ورای ژنتیک) در سه فصل ضمن پاسخ به این پرسش که «آیا میتوان ژنهای خود را کنترل کرد؟»، به دو موضوع محوری درباره آشنایی با ژنهای کثیف و برنامه پاکسازی ژنها میپردازد.
میتوان «ژنهای کثیف» را خاموش کرد
«سال 2007 در یک روز خیلی معمولی که فقط نیم ساعت وقت استراحت داشتم، تصمیم گرفتم برنامهای در شبکه تلویزیونی PBS تحت عنوان Nova را تماشا کنم که «داستان دو موش» بود. برنامه راجع به دو تا موش بود که از نظر ژنتیکی یکسان بودند، اما بهنظر کاملا متفاوت میرسیدند. هر دو از نژادی بودند که ژن خوبی داشتند و میتوانستند بهطرز بیمارگونهای چاق بشوند، یعنی استعداد چاقی داشتند. همچنین مستعد دچار شدن به بیماریهای قلبی - عروقی و سرطان بودند. درحالیکه یکی از موشها سالم و سرحال لم داده بود، دیگری بهطرز وحشتناکی چاق بود و دستخوش ابتلا به بیماری بهنظر میرسید. هرچند که هر دو موش استعداد ژنتیکی یکسانی برای ابتلا به بیماریهای مهم و اضافه وزن داشتند، ولی فقط یک از آنها عملا ناسالم بود. درحالیکه با توجه خاصی برنامه را تماشا میکردم، کارشناس مدعوی هم در حال توضیح در مورد عامل «X» بود. عامل «X» دلیل مهم توانایی ما برای دستورزی و اصطلاح ژنهای به ارث رسیده (از خانواده) و عاملی است که میتواند در بدن ما بهجای بیماری، موجب سلامتی شود.
راز این کار، «متیلاسیون» است. متیلاسیون، یک فرایند بیوشیمیایی است که در بدن ما اتفاق میافتد. با انجام متیلاسیون بر روی ژنهای خاصی، میتوانیم تمایل ژنتیکی بدن خود را به بروز بعضی از بیماریها از جمله چاقی، خاموش کنیم. آن برنامه با وجود موشها، یک شاهکار بود. در آن آزمایش، دو دسته موش مادر را درنظر گرفته بودند و آزمایش فقط براساس تغییر رژیم غذایی بود. به یک دسته از موشهای مادر بهعنوان گروه کنترل، هیچ ماده غذایی خاصی داده نشده بود. به دسته دیگر موشهای مادر، موادی خورانده بودند که در بدن مادرها «متیل» آزاد میکرد. این مواد غذایی، موادی هستند که باعث فرایند متیلاسیون در بدن میشوند. رژیم غذایی صحیح، «ژنهای کثیف» موشها را خاموش کرده و سرنوشت ژنتیکی آنها را از نو رقم زده بود. این فرایند خاموش و روشن کردن ژنها، «اپیژنتیک» نام دارد. آنچه که از آن روزِ بهخصوص در سال 2007 آموختم، این بود که میتوانیم سرنوشت ژنتیکی خود را با ترکیبی از رعایت رژیم غذایی، داروهای تقویتی مکمل، خواب مناسب، دوری از تنش و تماس کمتر با آلودگیهای محیطی تغییر دهیم.»
بگذارید خوراکتان، داروی شما باشد
«مطابق گفته هوشمندانه بقراط: «بگذارید خوراکتان، داروی شما باشد.» اما نکتهای در این گفته نهفته است. همانطور که ممکن است هریک از ما به انواع گوناگون داروها احتیاج داشته باشیم، به غذاهای متفاوتی نیز احتیاج داریم. ما همگی واقفیم که همانطور که امکان دارد که یک داروی خاصی برای شخصی مفید و کمککننده باشد، برای شخص دیگری باعث بروز علایم و عوارض جانبی بشود. دقیقا همین مسأله در مورد غذاها هم صدق میکند. مثلا درحالیکه خوراکیهای تخمیرشده (فرمانته) ممکن است برای من عالی باشد، میکروبهای طبیعی از بین رفته بدن مرا جایگزین کرده و روده نشتدار مرا درمان کند، در عین حال آن نوع غذاهای فرمانته، ممکن است برای شما به علت داشتن یک DAO کثیف، قادر به مهار باکتریهای اضافی نباشد. یا شما ممکن است بتوانید مقادیر کم گلوتن را تحمل کنید، یعنی بتوانید آنرا بخورید، ولی من نتوانم...
ما انسانها همگی با یکدیگر متفاوتیم و واکنش متفاوتمان نسبت به مواد غذایی مختلف، این مسأله را منعکس میکند. در ضمن ما همیشه در حال تغییر هستیم. غذایی که سال گذشته به شما میساخته است، ممکن است امسال اصلا به شما نساخته و به شدت مریضتان کند یا شاید اصلا طور دیگری باشد (یعنی علائم حساسیتیتان به یک غذای واحد هم در زمانهای مختلف فرق کند). ژنها مرتب کثیف و تمیز میشوند، از آنجایی که همیشه همه ژنها در حال صحبت کردن و ارتباط با همدیگر هستند، در پاسخ به آن، تمام بیوشیمی شما بهطور دائم در حال تغییر است. این موضوع دلیل آن است که شما در زندگی خود با انتخاب پروتکل ژنهای تمیز و زندگی بر طبق روال آن، مرتبا احساستان عوض میشود.»
نخستین چاپ کتاب «ژنهای کثیف» با ترجمه هایده صدفی در 406 صفحه با شمارگان 300 نسخه به بهای 80 هزار تومان از سوی انتشارات رویانپژوه راهی بازار نشر شده است.
نظر شما