سومین دفتر فصلنامه تخصصی زبان و ادبیات فارسی «بهیننامه» به دبیری تحریریه فرح نیازکار و کوروش کمالی سروستانی در 6 بخش به معرفی محمد بهمنبیگی و نقد و بررسی آثار وی پرداخته است.
در شماره جدید، یک گفتوگوی منتشرنشده با محمد بهمنبیگی و همچنین مقالات، یادداشتها و گفتوگوهایی از بزرگان ادبیات، ایل و فرهنگ مردم درباره این معلم ایل منتشر شده است.
فرح نیازکار صاحبامتیاز و مدیرمسئول نشریه در تبیین چرایی تدوین این ویژهنامه آورده است: پدیداری این دفتر از بهیننامه ادای دینی است به ساحت بلند او که ما همگان را آموخت الفبای آزادگی را در تختهسیاه و گچ! در ادامه و در بخش «درآمد» به «گاهشمار زندگی محمد بهمنبیگی» و «بهمنبیگی به روایت دیگر آثار» پرداخته شده است.
بخش «در گفتگو با» به مصاحبه منتشرنشدهای از محمد بهمنبیگی با کوروش کمالی سروستانی و سیروس رومی در سال 1376 اختصاص یافته که در آن، مبانی نظری و اندیشگانی محمد بهمنبیگی و خاطرات فرهنگی، ادبی و سیاسی وی موردبحث و تحلیل قرار گرفته است.
«به روایت سکینه کیانی» عنوان گفتمانی با اوست در همراهی 45 ساله با مردی که تاریخ ایل را تحولی ماندگار بخشید. «به روایت گلستان» نیز گفتوگویی است متفاوت برای واکاوی جنبههای ادبی آثار بهمنبیگی.
در بخش سوم «در بازتاب» با مقالاتی درباره محمد بهمنبیگی و آثارش روبهروییم؛ «ایلیاتی اسطورهساز» از کوروش کمالی سروستانی، «بهمنبیگی در قاب زندگی» از حسن میرعابدینی، «و او که بزرگ بود» از ابوتراب خسروی، «درخت دانش» از ابراهیم حقیقی، «در کشاکش کوچهای بیپایان» از سیروس پرهام، «زمینهها و نمودهای رمانتیسم در بخارای من ایل من» از علیرضا شعبانلو، «غیاب روح بزرگ ایل» از کیوان نریمانی، «شیرینسخن نادره گفتار» از زهره زنهاری، «خوانش فرهنگی با تکیه بر بزرگان اجتماعی ایل قشقایی در متون ادبی بهمنبیگی» از انیس سعادت، «معلم ایل؛ راوی راستین ایران پسااستعماری» از احسان نعمتاللهی، «آینهگردان آموزههای ایل» از مجتبی فیلی، «دختران آل» از امرالله یوسفی، «راهاندازی مدارس عشایری و نقش بهمنبیگی در آن» از نوروز درداری، «بهمنبیگی»، از تهمینه رزمجویی، «چگونه بهمنبیگی را بشناسیم» از مراد حاصل نادری درهشوری، «بهمنبیگی را در یورد جا گذاشتیم» از احمد ملکپور و حمید نشاط، «عوامل موفقیت و مدل تفکر ذهنی محمد بهمنبیگی در تعلیمات عشایری» از اسحاق رزاقی و «بهمنبیگی کنشگری پویا» از علیرضا مسعودی.
در سه بخش پایانی نشریه نیز «به روایت کتاب» به معرفی آثار محمد بهمنبیگی و در «به روایت فیلم» به معرفی آثار مستند درباره بهمنبیگی از رامین خویدی و در «به روایت تصویر» به تاریخچهای تصویری از کودکی تاکنون وی پرداخته شده است.
همچنین فرح نیازکار در نوشتار آغازین بهیننامه شماره سوم نوشته است:
«ایلزاده بود و نژاده! با جانی آزاده و اندیشهای رها! از افق ییلاق تا شرق قشلاق در هر کورهراه کوچ؛ آبوخاک و هوا، تبارشناختی زیستش را معنا میبخشید. با گوشت و پوستواستخوان، اسطورهی ایل را، برخاسته از تاریخی کهن، به قدمت هُشیواری مکتوب زمان دریافته بود؛ سیاهچادر را، آواز لالایی رفته در دور کوههای بلند و چکادهای پربرف را، نجابت اسبان هِیشده در قلب صخرهها و فراخی دشتها را میشناخت؛ افسانه رنج ایل را؛ در نگاه کودکانی با فردایی نامعلوم، در رؤیای آلزده زنان ایل؛ سفرههای خالی و آوازهای یلهشده در نور ماه، در نفسهای بهشمارهافتاده ایلیاتیها میدانست. بافه رنج را در تکاپوی نگاهشان میشناخت و در پی کارزاری سترگ؛ حماسهای را میجست که مرهمی باشد بر زخمهای تنهایی، دلتنگی و غربت ایلیاتیهایی که میدانست دیری است اشتیاقهای پر تبوتاب، در گوشه سینههایشان رنگ باخته است؛ آنگونه که در حسرتی مدام؛ در خلوتشان دریغ میخوردند که روزگار آن آدمها، آن سواران اسطورهای عشایر، آن مادیان خوش یال و دم، آن تفنگها... سپری شده و ناگزیر تن به فراموشی باید سپرد! جانِ آگاهش دانسته بود که تحویل ظلمهای رفته اربابان جور؛ به کارزار سلاح نه؛ که به قیام تختهسیاه و گچ، به دانش و علم بسته است؛ و بدینسان علمدار درسگاههایی گردید که بروندادش، دانایان ارزندهای است که امروز در گوشه و کنار این سرزمین، افتخار آفریدهاند!»
نظر شما