جمعه ۱ شهریور ۱۳۹۸ - ۱۲:۴۱
تخلص «پروین» را ادیب نیشابوری برای پدربزرگم انتخاب کرده بود

بهرام پروین‌گنابادی می‌گوید: کلمه «پروین» که نام خانوادگی ماست، در واقع تخلص شعری پدربزرگم است، که زنده‌یاد ادیب نیشابوری برای ایشان انتخاب کرده‌ بود.

اول شهریورماه سالروز درگذشت ادیب و زبانشناس و محقق معاصر، محمد پروین‌گنابادی است. بهرام پروین‌گنابادی، نوه ایشان در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، درباره سال‌های زندگی با او گفت: من ده سالم بود که ایشان مرحوم شدند. بخش عمده‌ای از خاطرات کودکیم با پدربزرگم گره خورده است. ما در منزل پدربزرگ زندگی می‌کردیم، طبقه پایین ما بودیم و بالا پدربزرگ. اتاق پدربزرگ مأمن من و مرحوم برادرم بود، یعنی هر شیطنتی که می‌کردیم، برای فرار از سرزنش، به این اتاق پناه می‌بردیم؛ گویی حرمی امن بود و هر ساعتی که می‌رفتیم، با روی گشاده و مهربانش رو به رو می‌شدیم.
 
او ادامه داد: خاطرم هست، اوایل تابستان ۵۷ بود که کارنامه‌ام را گرفتم و جایزه شاگرد اولی این بود که بتوانم تنهایی به مشهد بروم. مادر بلیطی از ایران توریست در خیابان ناصرخسرو برایم گرفت و شب قبلش برای خداحافظی به نزد استاد رفتم. کلی تشویقم کرد که «ماشاالله مرد شده‌ای و...» رفتم سفر و برگشتم، که با روزهای اوج بیماریشان مصادف شد و بعد هم اول شهریور ایشان مرحوم شد. سال‌ها بعد مرحوم پدرم پاکتی را به من داد، که بله! آن روز که رفتی به مشهد، استاد این شعر را برایت سروده‌اند که:
«آرزو دارم ای نواده من / که کنی حفظ کیش و آیینم
دانش و مردمی بیاموزی / تا که یاران کنند تحسینم
گویمت دین خود در این گیتی / پیروی کن همیشه از دینم
دوستدار عدالت و حقم / از جفا پیشه سخت پرکینم
زیوری از هنر نکوتر نیست /  هنر و دانش است آذینم»
 

بهرام پروین‌گنابادی و برادر مرحومش به همراه استاد گنابادی
این پژوهشگر و منتقد ادبی درباره تاثیر مرحوم پروین‌گنابادی به عنوان پدربزرگ او در انتخاب ادبیات و ورود به این حوزه، عنوان کرد: «هانری برگسون» جمله معروفی دارد که : «انسان چیزی نیست جز خاطراتش». در خاطرات انسان، بخش کودکی تاثیری عمیق بر زندگی و کنش افراد دارد. وقتی از کودکی در کتابخانه بزرگ شوی و با بوی کتاب انس بگیری و بزرگان ادب و فرهنگ سرزمینت را در خانه ببینی و ... طبعا در سال‌های بعد، این‌ها خط مشی زندگیت را مشخص می‌کند.
 
وی در ادامه گفت مرحوم گنابادی نه تنها بر زندگی من به عنوان نوه ایشان، که بر زندگی دیگر نزدیکانشان هم تاثیر داشت؛ البته رفتار انسانی، خلیق بودن، صبوری و... بیشتر تاثیرگذار است، تا مسائل علمی و ادبی.
 
گنابادی در ادامه درباره شعر مرحوم محمد پروین‌گنابادی که خود ایشان خیلی بر آن تاکیدی نداشت و با وجود شعرهای خوب و فراوانی که سروده بود، خود را شاعر نمی‌دانست؛ گفت: ایشان اشعار بهنجار و محکمی در قالب‌های قدمایی و حتی نیمایی سروده، اما هیچگاه علاقه‌ای به اشتهار به شاعری نداشته‌اند. در دوره‌ای که فعالیت سیاسی می‌کرد، اشعار کارگری ایشان، خصوصا رباعیاتش معروف بود. در کتاب «صد سال شعر خراسان»، تالیف استاد «گلشن آزادی» از شعر ایشان سخن رفته است و در نخستین کنگره نویسندگان ایران در تیرماه ۱۳۲۵ نیز شعر ایشان به عنوان شاخص شعر کارگری، معرفی شده‌ است. کلمه «پروین» که نام خانوادگی ماست، در واقع تخلص شعری ایشان است، که زنده‌یاد ادیب نیشابوری برای ایشان انتخاب کرده‌ بود.
 

بهرام پروین‌گنابادی
وی در پایان گفت: در سال ۱۳۵۵ مرحوم محسن ابوالقاسمی و محمد روشن، جشن‌نامه‌ای را برای استاد منتشر کردند، در مقدمه آن نوشتند که :«آنچه پروین را در بین سردمداران ادب امروز متمایز می‌کند دانش، ادب و فروتنی اوست». زندگی ایشان نمونه بارز «زیست اخلاقی»بود. همیشه خود را وامدار استادانش از جمله « ادیب نیشابوری» می‌دانست و ایمان عجیبی به دهخدا داشت و با عشق و علاقه‌ای عجیب به کار تألیف لغتنامه می‌پرداخت.

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 5
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • رهگدر ۱۰:۴۸ - ۱۳۹۸/۰۶/۰۲
    از استاد محمدپروین گنابادی تالیفها و ترجمه های پرمایه ای به یادگار مانده و همچنان مورد استفاده اهل ادب و فرهنگ است اما از نوه محترمشان جناب بهرام پروین گنابادی تالیف و ترجمه ای خاص مشاهده نشده که امیداست اکنون پس از گذشتن از مرز پنجاهمین سال زندگی این امر به ظهور و وقوع بپیوندد و روح پدربزرگ دانشمندشان از ایشان شاد شوند.
  • F.M ۱۲:۲۶ - ۱۳۹۸/۰۶/۰۳
    نام انسانهای بزرگ بیش از آنکه با فضایل علمیشان ماندگار شود با اخلاقیات و ارزشهای والای انسانی ثبت و ماندگار میگردد . از استاد محمد پروین گنابادی بسیار خوانده ایم و شنیده ایم ولی آنچه که ایشان را از سایر ادیبان معاصر متمایز میکند برخورداری ایشان از خصایص زیبایی همچون حسن خلق ، آزادگی ، سخت کوشی ، تواضع ، آزاداندیشی ، مردم داری ، گشاده رویی و مهربانی وافر اوست . اگر چه سعادت و افتخار نصیبمان نشد که چنین آفتاب گرم و حیات بخشی در عصر حیات ما نیز متلألی باشد لیکن نوه بزرگوار ایشان ؛ استاد بهرام پروین گنابادی سعادتی ابدی و افتخاری بزرگ برای تمامی عاشقان و دوستداران زبان و ادب فارسی ایران زمین به شمار می آیند . ایشان تمامی خلقیات زیبای پدر بزرگ را عینا به ارث برده اند و آمیختگی این میراث ارزشمند با روح بزرگ و قلب پاک و رئوف خود استاد بهرام ، از ایشان شخصیتی خاص و بی مانند ساخته که همواره در خور عشق و احترام خالصانه است و خواهد بود .
  • منیژه رضوانی ۱۱:۴۶ - ۱۳۹۸/۰۶/۰۹
    سال 95 در شب اخوان ثالث دکتر پروین گنابادی سخنرانی داشت. من قبلا یک مقاله درباره یک داستان نویس سیال ذهنی عرب از ایشان خوانده بودم.ایشان سخنرانی بسیار شیوایی داشت .بعد از آن شب در 3 شب دیگر بخارا شرکت کردم .سخنرانی های ایشان بسیار علمی دقیق و در عین حال ساده و صمیمی است. در شب ادوارد سعید ایشان ثابت کردند که در سخنوری و بیان مسایل علمی تبحر خاصی دارند.
    • ایکس ۱۰:۰۸ - ۱۳۹۸/۰۶/۱۰
      سرکار خانم رضوانی توجه داشته باشید که سخنوری با نگارش و تالیف کاملا قرق دارد و اشاره آقا یا خانم رهگذر به روش اخیر بود.ممکن است شخصی سخنور خوبی باشد اما مولف خوبی نباشد و بالعکس.به هرحال بهتر است استاد بهرام پروین به پدربزرگ ارجمندشان تاسی نموده و به جای سخنوری به تالیف و ترجمه بپردازند.هنرشان آنجا معلوم خواهد شد.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها