مسعود پایدار، مدیر نشر کتاب دانشگاهی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، گفت: در فرهنگ اهل کتاب و نشر ایران، برخی اصطلاحات و ترکیب‌های همراه کتاب، معانی زیبا و مثبتی دارند؛ مانند «کتاب‌پردازی» یا «کتاب‌آرایی».
وی افزود: اما ترکیبی از «کتاب» و «ساختن» یعنی «کتاب سازی» هست که بر خلاف دو مورد قبلی، مفهومی ناخوشایند به ذهن اغلب ناشران و پدیدآورندگان اصیل متبادر می‌سازد.
پایدار با بیان اینکه ساختن، عموما تصویری از فعالیتی مثبت به دست می‌دهد، عنوان کرد: مانند «ساختمان‌سازی»؛ اما «کتابسازی» مترادف «بدل از اصل» و تظاهر به فعالیت کتاب و نشر است و کتابسازی برای جذب منابع و منافع مالی غیرمعقول در بازار نشر رانتی و غیررقابتی رخ می‌دهد.
وی تاکید کرد: کتابسازی رایج در نشر ایران ناشی از دخالت دولت در صنعت نشر از طریق سیاست‌گذاری‌هایی متکی بر اختصاص انواع یارانه‌های مستقیم و غیر هدفمند از یک سو و برخی موانع و ممیزی‌ها در تولید محتوا از سوی دیگر است.
مدیر نشر کتاب دانشگاهی گفت: کتابسازی با اختصاص انواع یارانه مستقیم نشر کتاب همزاد است؛ از یارانه مواد و ملزومات این صنعت مانند کاغذ و زینک گرفته تا پذیرش هزینه‌های چندبرابری برگزاری نمایشگاه‌های کتاب داخل و خارج کشور از جیب منافع ملی به سود گروهی خاص از ملت.
پایدار یادآور شد: می‌دانیم که در بسیاری از کشورهای رشدیافته نیز حمایت‌های هدفمند محدودی از برخی فعالیت‌های تولیدیِ فرهنگی_اقتصادی صورت می‌گیرد که مقرر است اقشار و گروه‌های حمایت‌شونده پس از یک بازه زمانی معین از حمایت بی‌نیاز می‌شوند و در همین حال مسیرهای سوءاستفاده نیز بسته می‌شوند.
وی با اشاره به نادرست بودن سیاست‌گذاری یارانه‌ای در صنعت نشر کشور، توضیح داد: بیش از سه دهه یارانه مستقیم به حوزه کتاب و نشر در ایران این تصور اشتباه را در برخی مسئولان و ناشران ما ایجاد کرده است که با قطع حمایت‌های مستقیم یارانه‌ای، صنعت نشر از نفس بازمی‌ایستد؛ در حالی که سیاست‌گذاری‌های ناصحیح اختصاص یارانه، توقعی در افراد و سازمان‌ها و نهادها از دولت ایجاد کرده است که اگر دولت پول بدهد، می‌توان کار کرد یا می‌توان کتاب ساخت.
وی در ادامه صحبت‌های خود افزود: اگر نتیجه حمایت‌های یارانه‌ای مستقیم این است که مقام عالی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارشاد در هفته کتاب سال 1394 فرمود: «سهم تولید کتاب از درآمد ناخالص ملی از 24صدم درصد در سال 1380 به 12صدم درصد در سال 1393 رسیده است» یعنی نصف شده و قطعاٌ پس از آن نیز تنزل یافته است، آیا نباید پرسید که زمان پایان یافتن این نوع حمایت‌ها کِی فرا می‌رسد تا بازار کتاب، واقعی و کتابسازی متوقف یا حداقل محدود شود؟
پایدار در این زمینه گفت: می‌گویند چنانچه در تشخیص علل بیماری خطا کنیم، در درمان آن نیز به بیراهه خواهیم رفت. تغییر نگاه مسئولان و متولیان دولتی و خصوصی کتاب و نشر در رویگردانی از حمایت‌های مستقیم یارانه‌ای و توجه به حمایت‌های بنیادین از صنعت نشر در کاهش آلام این حوزه و توقف کتابسازی، نقشی تعیین‌کننده خواهد داشت.
وی همچنین درباره اهمیت نقش تشکل‌ها و نهادهای مختلف در هدایت صنعت نشر یادآور شد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اتحادیۀ صنفی و تشکل‌های فرهنگی نشر، نهادهای نقش‌آفرین حوزه نشر هستند. ضروری است هر یک از ایشان نقش شایسته و بایسته خود را ایفا کنند و همزمان با قطع یارانه‌های مستقیم، فعالیت خود را به اجرایی شدن برنامه ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران به‌ویژه ماده 95 آن معطوف سازند.
شنبه ۱۲ مرداد ۱۳۹۸ - ۰۹:۳۸
نظر شما