خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)؛ چهارمین دوره جام باشگاه‌های کتابخوانی در حال برگزاری است و امسال نسبت به دوره‌های پیشین تعداد بیشتری از شهرستان‌ها در این پروژه شرکت کرده‌اند. تعداد بالای افرادی که برای آموزش در کارگاه‌های مخصوص آموزش تسهیلگری شرکت کرده‌اند و تعداد افرادی که به کمک آن‌ها در باشگاه‌های کتابخوانی شرکت خواهند کرد، موضوعی بود که ایبنا درباره آن با ابراهیم حیدری، رئیس دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به گفت‌وگو پرداخت.
در هر دوره از جام باشگاه‌های کتابخوانی تعداد بالایی از افراد در دوره‌ها شرکت می‌کنند. چطور برای مدیریت این تعداد بالا تسهیلگر، برنامه‌ریزی می‌کنید؟
برگزاری جام باشگاه کودک و نوجوان به صورت ساختارمند و هم‌راستا با دبیرخانه در تهران و مرکز استان و دبیرخانه‌ای در شهرستان برگزار می‌شود. در سه سطح آموزش داریم: آموزش اساتید درتهران، نویسندگان حوزه کودک که در حوزه کودک کار کرده‌اند و مروج‌های کتابخوانی برجسته که در تهران، 16 ساعت آموزش دیده‌اند.
در مکاتباتی که با استان‌ها داشتیم، قرار شد که هر استان که راغب به شرکت در این دوره‌ها است به ما اعلام آمادگی کند تا بتوانیم تعداد شهرها و جدول زمانبندی را تهیه کنیم. آن‌ها به ما اعلام کردند که می‌خواهند کارگاه برای تسهیل‌گران‌شان در کدام تاریخ‌ها برگزار شود. تقریبا 33 استان و دو منطقه آزاد، اعلام آمادگی کردند و برای همه استان‌ها، جدول زمانبندی تنظیم کردیم. طبق برنامه آموزش‌های ما باید تا 20 مردادماه تمام شود. تا به امروز آموزش نزدیک 30 استان تمام شده است و برای آموزش، به 45 مرکز استاد فرستاده‌ایم. این مربیان پس از فراخوان اعلام می‌کنند که آیا در شهرستان خود تمایل به برپایی باشگاه کتابخوانی دارند. هرکس مانند مربیان، مسئولان مساجد و مهدکودک و ... که علاقه‌مند به تشکیل باشگاه‌های کتابخوانی باشد، می‌تواند برای برگزاری این باشگاه با تعداد 12 تا 15 عضو اقدام کند. اعضای باشگاه ما در سایت شبکه ترویج کتابخوانی ایران با کدملی ثبت‌نام می‌کنند. این فرایند آموزشی ما در شهرستان و روستایی است که به صورت زنجیری در هر روستا، آبادی و خیابان زنجیری و شاخه‌وار در همه نقاط کشور تشکیل و با کتابفروشیها هماهنگ می‌شوند. کتابفروشی‌های علاقه‌مند به این همکاری هم در سایت خانه کتاب اعلام آمادگی می‌کنند.
ما در تهران طی فراخوانی اعلام کردیم که به تسهیلگر برای ثبت باشگاه آموزش می‌دهیم تا به تسهیلگران در باشگاه‌های دیگر استان‌ها آموزش دهند. تا به امروز آموزش تقریبا دو هزار شهر و روستا تمام شده و فقط سه یا چهار شهر و روستا باقی مانده است که به آن‌ها هم آموزش ارائه خواهد شد.
با این روند تعداد افراد آموزش دیده و افرادی که خواستار کتاب با تخفیف هستند، خیلی زیاد خواهد شد. آیا با کمبود بودجه مواجه نشدید؟
باشگاه‌های کتابخوانی اصلا به بودجه نیاز ندارند. به جز معلمانی که برای تدریس به تسهیلگران می‌آوریم، هیچ چیز نیاز به بودجه نداریم. معاونت فرهنگی یارانه 50 درصدی ارائه می‌دهد و هر کدام از اعضا تا سقف 60 هزار تومان می‌توانند خرید کنند؛ یعنی 30 هزار تومان را معاونت فرهنگی و 30 هزار تومان را شهرداری پرداخت می‌کند. بخشی از مخاطبان باشگاه کتابخوانی از این بودجه استفاده می‌کنند و بخشی هرگز برای استفاده از آن مراجعه نکرده‌اند. آموزش و اقدام‌های دیگر، هیچ کدام هزینه‌ای برای ما ندارد به جز مربیانی که از تهران می‌فرستیم، این کار کلا داوطلبانه و مردمی است.
بخش بزرگی از کار مردمی است، اما بخشی هم که مرتبط با تهیه کتاب است. آیاهیچ گاه با کمبود بودجه مواجه نبوده‌اید؟ آیا تا به حال نشده که شهر یا استانی با کمبود کتاب مواجه شود؟
در کتابفروشیها گاه چنین مشکلی پیش می‌آید زیرا برخی از کتابفروشیها عضو این طرح نشده‌اند. در بعضی از شهرستان‌ها کتاب کم است. از شرکت کنندگان در جام باشگاهکتابخوانی این شهرستان‌ها خواستیم تا کتاب‌های مورد علاقه خود را از کتابفرشی‌های استان‌های همجوار پیدا کنند. برخی هم برای تامین کتاب به تهران سفر می‌کنند. به همین دلیل در برخی از شهرستان‌ها برای تامین کتاب مشکل‌هایی داشتیم اما در مجموع این روند برای اعضا رضایت‌بخش بوده است. روشی که برخی از گروه‌ها برای مواجهه با کمبود کتاب پیدا کردند این بود که برای یک گروه که 35 نفر عضو دارد،چند نفری کتاب تهیه می‌کنند و میان اعضا تبادل کتابی وجود دارد. بعضی از این کتابخانه‌های عمومی در استان‌ها واقع است و یا در کانون پروش فکری. در این حوزه با سازمان‌ها و نهادها همکاری داریم، به‌صورتی که اعضای باشگاه‌های کتابخوانی می‌توانند کتاب مورد نظر خود را از کتابخانه امانت بگیرند.
در هر کدام از کلاس‌هایی که برای تسهیلگران برگزار می‌شود، بالای 30 نفر شرکت می‌کند، تعداد زیادی شهرستان در این حوزه فعالیت می‌کنند، که در نتیجه همه این‌ها تعداد بالایی باشگاه کتابخوانی، تسهیلگر و اعضا خواهد بود. آیا پرونده این تسهیلگران را دارید؟ آیا سال قبلی‌ها می‌توانند بدون گذراندن دوره آموزشی مجدد باشگاه کتابخوانی برگزار کنند؟
اسامی تمام این تسهیلگران در سایت خانه کتاب نوشته شده است. ما حدود 20 هزار باشگاه با 15 هزار مربی داریم که همه این‌ها در سایت خانه کتاب با عنوان مرجوان کتاب و کتابخوانی درج شده‌اند. این اطلاعات در سایت شبکه ترویج کتابخوانی ایران هم موجود است. اطلاعات و عکس فعالیت آن‌ها به صورت مرتب در سایت بارگذاری می‌شود. کارگاه‌ها و گزارش عملکردشان در سایت شبکه ترویج کتابخوانی درج می‌شود.
آیا تسهیلگرانی که برای مثال دو سال پیش آموزش دیده‌اند، می‌توانند به کار خود ادامه دهند یا آموزش مجدد می‌بینند؟
دانش این افراد مرور می‌شود؛ یعنی اگر شیوه جدیدی پیدا شود ما فراخوان می‌دهیم و دوستان مروری بر اطلاعات خود خواهندداشت، اما فردی که پارسال باشگاهی تشکیل داده است دیگر نیازی به آموزش ندارد. آن‌ها می‌توانند کارگاه‌های خود را برگزار کنند.
آیا در برنامه‌ها راهی برای کسب درآمد باشگاه‌ها دیده شده تا بتوانند با بودجه بیشتر فعالیت و برای مثال تعداد کتاب بیشتری تهیه کنند؟
آن‌هایی که مدرک باشگاه کتابخوانی می‌گیرند، می‌توانند با استفاده از مدرک خود کارگاه کتابخوانی برگزار کنند. کارگاه‌های ما همه رایگان است، در صورتی که آن‌ها می‌توانند برای جمعیت چند میلیونی کودکان کشور، کارگاه کتابخوانی برگزار کنند. کارگاه آموزشی جام باشگاه کتابخوانی به عنوان زیرساخت است.
یکشنبه ۶ مرداد ۱۳۹۸ - ۰۹:۵۰
نظر شما