وی افزود: از دیگر معیارهای مهم در این زمینه تلاطم جوی است؛ برای مثال کشور شیلی که چندی پیش هم رصدگران در آن شاهد یک کسوف بزرگ بودند، از شرایط رصدی بسیار مطلوبی برخوردار است که این به موقعیت طبیعی شیلی برمی‌گردد؛ چراکه این کشور دارای فلاتی به ارتفاع 5هزار متری است و به همین دلیل هرچقدر سطح ارتفاعی یک رصدخانه بیشتر باشد، تلاطم‌های جوی کمتری را می‌توان شاهد بود و این شرایط را برای داشتن آسمانی صاف و شفاف فراهم می‌کند. در نتیجه نور ستارگان با وضوح بیشتری قابل مشاهده و تفکیک اجرام برای رصدگران راحت‌تر خواهد بود.
میرزاخلیل با اشاره به این موضوع که آلودگی نوری جزو معیارهای تاسیس و تعیین یک رصدخانه پیشرفته نیست، گفت: تمام معیارهای گفته شده جزو ویژگی‌هایی هستند که انسان نمی‌تواند در آن دخالت داشته باشد، اما آلودگی نوری پارامتری است که ساخته دست انسان است و به مراتب انسان کنترل بیشتری در آن نسبت به دیگر معیارها دارد.
وی افزود: بنابراین یافتن یک مکان که بتواند با معیارهای طبیعی همساز باشد اهمیت بیشتری دارد و در صورت وجود آلودگی نوری می‌توان آن را کنترل کرد یا با شیوه‌هایی از شدت آن کاست. به عنوان مثال رصدخانه ملی ایران که در میان کاشان و روستای کامو و چوگان قرار دارد؛ در شعاع 3، 5 و 10 کیلومتری آن آلودگی‌های نوری زیادی وجود دارد که چون فعلا در حال ساخت است برای رفع این نوع آلودگی هنوز اقداماتی برای رفع آن تدارک دیده نشده است.
میرزاخلیل درباره راهکارهای کاهش آلودگی نوری در شهرها گفت: یکی از راهکارهای کاهش آلودگی نور این است که به جای استفاده از لامپ‌های جیوه‌ای به رنگ سفید یا سدیمی پرفشار، از بخارسدیمی کم‌فشار که به رنگ زرد است بهره بگیرند. فرق لامپ‌های بخار سدیمی کم‌فشار این است که این لامپ ها رنگ زردتری دارد و طیف‌های دیگر نور در این لاپ‌ها وجود ندارد. در نتیجه نور از این لامپ‌ها کمتر به آسمان انعکاس پیدا می‌کند. از طرفی هم نور شهری کاهش نمی‌یابد و زندگی شهری مردم با اخلال مواجه نمی‌شود و شرایط امنیت هم برای عبور و مرور برقرار است.
وی ادامه داد: در برخی شهرها که رصدخانه‌های مهم در اطراف آن دایر است، نورپردازی برج ها و ساختمان‌ها تا یک ساعتی از شب مجاز است یا حتی در برخی مواقع این نوع نورپردازی‌ها ممنوع است. یک نورپردازی دیگری که باعث تشدید آلودگی نوری می‌شود المان‌ها و بیلبوردهای شهری است که آن هم بستگی به محدودیت‌های شهرها دارد و در صورت الزام ممنوع یا ساعت معینی را برای روشنایی به آن‌ها اختصاص می‌دهند.
وی در پاسخ به این پرسش که به چه چیزی آلودگی نوری می‌توان گفت، افزود: این موضوع امری نسبی است امکان دارد در برخی موارد چراغی که نور سفیدرنگی دارد به اندازه یک پروژکتور برای رصدگر آزاردهنده باشد. درواقع بستگی به مکانی دارد که فرد نیاز به تاریکی آن دارد. آسمانی که پایین‌تر از قدر 5.5 روشن باشد چندان برای رصد مناسب نیست؛ مگر آنکه جنبه آموزشی داشته باشد و رصدگران بخواهند اجرام بزرگ سماوی مانند ماه یا زحل یا مشتری را رصد کنند.
وی ادامه داد: آسمانی که بالای قدر 5.5 روشنایی داشته باشد برای رصد و عکاسی نجومی مناسب است و می‌توان به عنوان یک مکان مناسب برای رصد از آن نام برد. برای مثال اگر از حاشیه شهر تهران 50 کیلومتر فاصله بگیریم می‌توان از آسمانی باقدر روشنایی مناسب برای این امر بهره بگیریم.
میرزاخلیل درباره موقعیت کشورمان در رصد گفت: خوشبختانه ما جزو کشورهایی هستیم که شرایط خوبی برای رصدگران و رصد آسمان داریم. به‌گونه‌ای که حتی مقصد خوبی هم برای رصدگران اروپایی محسوب می‌شویم. کشور آمریکا به علت موقعیت مناسب کشور شیلی توانسته رصدخانه‌های بزرگ و پیشرفته‌ای را در این کشور دایر کند که سالانه رصدگران فراوانی را به این کشور می‌کشاند. ایران هم می‌تواند با وجود داشتن رصدخانه‌های اینچنینی مقصد مناسبی برای رصدگران اروپایی باشد. چراکه از ابرناکی کمتری نسبت به اروپا برخوردار و همچنین بیابان‌هایی دور از شهرهای بزرگ دارد. این امر می‌تواند زمینه‌های موثری را برای ایجاد فضای گردشگری علمی فراهم سازد و کمک شایانی به اقتصاد توریستی کند. از طرفی آسمان یک موهبت الهی برای تمامی انسان‌هاست و باید شرایط استفاده از آن به همه علاقه‌مندان آن داده شود.
وی گفت: در حال حاضر در دو شاخه رصد آماتوری و حرفهای فعالیت‌های قابل توجهی را در پیش گرفتیم. در عکاسی شب حرفهای زیادی برای گفتن به ویژه در سطح خاورمیانه داریم. اصلی‌ترین اشکال رصدگران ایرانی این است که گزارشات خود را کمتر ثبت می‌کنند در نتیجه در جست‌وجوها کمتر دیده می‌شود.
نظر شما