نیکنام حسینیپور، در نشست هماندیشی تابستانه کتاب 98 با اشاره به تخصیص پیدا نکردن بودجه نشر طی سه ماه نخست سال تاکید کرد: دلیل اصلی اعتقاد بسیاری بر توزیع بهتر یارانه با برگزاری طرحهای حمایتی این است که نوعی عدالت فرهنگی ایجاد شده است.
توجه به کتابفروشیها تقویت شده است
حسینیپور گفت: توجه به کتابفروشان چند سالی است که در دستور کار معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قار داشته و به تبع سایر نهادها در این عرصه حضور فعالانه داشتهاند تا نگاهها به سمت کتابفروشیها سوق پیدا کند. در مقایسه با 20 یا 25 سال پیش معتقدم همچنان نگاهها در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و معاونت امور فرهنگی نگاهها در حوزه سیاستگذاری و توزیع یارانه ناشرمحور است. به کتابفروشان که در ذائقهسازی و همچنین ارتباط مستقیم با مخاطب نقش اساسی دارند اما توجه چندانی به آنها نشده است. با حضور دکتر صالحی در معاونت امور فرهنگی نگاهها به کتابفروشِها سوق پیدا کرد.
وی ادامه داد: کتابفروشان و سایر حلقههای نشر ازجمله ناشر، پدیدآوران که طبقهبندی خاص خود را دارند، موزعان و همچنین مصرفکنندهها باید دیده شوند. در شرایط سخت اقتصادی است که به نقش کتابفروشان توجه میشوند؛ بهعبارت دیگر حلقههای مختلف نشر هستند که با تولید محتوای خلاق فرهنگی و مرجع میتوانند در عبور جامعه از بحران موثر باشند. اصحاب فرهنگ میتوانند مردم را هدایت کنند علاوه براین در افزایش آگاهی و دانش موثر هستند.
طرحهای فصلی بهترین روش توزیع یارانه است
وی افزود: کتابها در مقایسه با سایر کالاهای فرهنگی ازجمله سینما، تئاتر ارزانتر است؛ بنابراین حمایت از کتابفروشان جزء برنامههای ما بوده که در قالب طرحهای فصلی اجرایی شده است.
حسینیپور با تاکید بر اذعان صاحبنظران بر تاثیر طرحهای حمایتی بهعنوان بهترین روش توزیع یارانه افزود: آحاد مردم تصور میکنند که با اجرای طرحهای فصلی یارانه به کتابفروشیها اختصاص پیدا میکند اما در حقیقت این یارانهها به دست مصرفکننده میرسد بهعبارت دیگر با برگزاری طرحهای حمایتی کانال تخصیص یارانه تغییر کرده و از کانال ناشر از طریق کتابفروشیها به دست مخاطب میرسد.
مدیرعامل موسسه خانهکتاب گفت: دلیل اصلی اعتقاد بسیاری بر توزیع بهتر یارانه با برگزاری طرحهای حمایتی این است که نوعی عدالت فرهنگی ایجاد شده است و مصرفکننده با اختیار خود به انتخاب دست میزند؛ علاوه بر این با برگزاری طرحهای حمایتی ذائقه مخاطبان در مناطق مختلف کشور میسر میشود.
ناشران آمارهای طرحهای حمایتی را استفاده کنند
حسینیپور بیان کرد: یکی از مشکلات ما در حوزه استفاده از آمارهای طرحهیا فصلی این است که آمار این طرحها که در بانک اطلاعاتی موسسه خانه کتاب بعد از برگزاری هر طرح به ثبت میرسد از سوی ناشران چندان مورد توجه قرار نمیگیرد؛ بهعبارت دیگر معتقدیم که ناشران میتوانند براساس این آمار سیاستگذاری و برنامهریزیهایی را شکل دهند. تاکید دارم که دوران حبس اطلاعات گذشته است و آمادگی داریم تا اطلاعات طرحهای فصلی را برای تحلیل وضعیت نشر در اختیار ناشران و نهادهای مختلف ارایه کنیم.
وی با اشاره به وجود انحرافهای حداقلی در جریان برگزاری طرحهای حمایتی از سوی برخی کتابفروشیها، ادامه داد: در طرحهای فصلی گاه و البته بهصورت حداقلی شاهد بروز انحرافاتی هستیم؛ البته موسسه خانهکتاب در جریان این انحرافات قرار دارد. از مصادیق انحراف کتابفروشان در جریان طرحهای فصلی، عرضه کتابهایی است که مشمول طرح نیستند و یا فروش اجناسی غیر از کتاب به مشتریان و ثبت کتاب در سامانه طرح به جای آن کالاست.
به کتابفروشان اعتماد داریم
حسینیپور افزود: نظارت بر جریان اجرای طرحهای فصلی را برعهده خود کتابفروشان گذاشتهایم؛ بهعبارت دیگر ما به آنها اعتماد داریم. اگر انحرافها و تخلفات افزایش داشته باشد با ارائه گزارشهای موسسه خانه کتاب به معاونت امور فرهنگی، امکان دارد بر صروری نبودن اجرای ان برسند؛ شاید اگر تابستانه برگزار نشود، کسی پیگیر آن نمیشد. علاوه بر این خواستار این هستیم که اتحادیه ناشران و کتابفروشان بهویژه در تهران از ما و مسئولان مطالبه کند تا یارانه در مسیری سوق داده شود که به مصرفکننده میرسد و کمترین انجراف را دارد.
مدیرعامل موسسه خانه کتاب درباره مطالبات اصلی ناشران و کتابفروشان برای اجرای بهتر طرحهای حمایتی گفت: یکی از مطالبات اصلی کتابفروشان پرداخت بدیهی به آنها در کمترین زمان است. البته یادآوری میکنم در کشوری زندگی میِکنیم که تخصیص اعتبارها با تاخیر انجام میشود،
به گفته وی، طی سه ماه اول سال یارانه حوزه نشر تخصیص پیدا نکرده است, بنابراین تاکید دارم، پرداخت یارانه از سوی فعالان حوزه نشر بهویژه صنف مسئولانهتر و جدیتر از سازمان برنامه و بودجه مطالبه و پیگیری شود که چرا با وجود رکود بازار نشر بعد از برگزاری نمایشگاه تخصیص پیدا نکرده است.
رویکردها در اجرای تابستانه کتاب تغییر نکرده است
حسینیپور درباره رویکردهای موسسه خانهکتاب در اجرای تابستانه کتاب 98 بیان کرد: رویکردهای کلی در اجرای تابستانه تغییر نکرده است. بهعنوان مثال، میزان تخفیف برای کتابهای تالیفی همچنان در مقایسه با کتابهای ترجمه بیشتر است. این موضوع یکی از مطالبات اصلی انجمن داستاننویسان تهران بوده؛ البته براساس بررسیها، تفاوت معناداری در حرید کتاب تالیفی و ترجمهای وجود نداشته است.
وی ادامه داد: تابستانه کتاب امسال طی 10 روز در همه شهرهای کشور و در تهران 8 روزه برگزار میشود. تلاش شده در این طرح به کتابفروشیهای محلی و کوچک توجه شود. زمان آغاز طرح در شهرستانها 25 تیر تا سوم مرداد و در شهر تهران 27 تیر تا سوم مرداد تعیین شده است.
اجرای مشارکتی طرح تابستانه با اختیار کتابفروشان
وی اجرای بخشی از طرح تابستانه با مشارکت کتابفروشان را دیگر رویکرد موسسه خانهکتاب اعلام و بیان کرد: با توجه به محدودیت منابع تلاش کردیم، کتابفروشیهایی که بالای 10 میلیون تومان یارانه در اختیار دارند، بعد از پایان 80 درصد یارانه وارد فاز مشارکتی شوند؛ به همین ترتیب کتابفروشیهایی که بین 5 تا 10 میلیون تومان یارانه با صرف 40 درصد یارانه وارد فاز مشارکتی شوند. کتابفروشِها زیر 5 میلیون از 10 درصد وارد فاز مشارکتی شوند.
حسینیپور گفت: تلاش داریم با مشارکتی برگزار کردن تابستانه منابع را مدیریت و کتابفروشان را برای ماندن تا آخرین روز تشویق کنیم. مشارکت کتابفروشان در اجرای این دوره اختیاری است.
مدیرعامل خانه کتاب ادامه داد: علاوه بر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تلاش کردیم از سایر نهادها برای برگزاری این طرح ازجمله بانکها دعوت کنیم. این تلاشها هنوز به سرانجام نرسیده است. آمادگی داریم تا طرحهای فصلی را در قالب استانی برگزار کنیم و برگزاری این شکل از طرح با حمایت استانداری و شهرداریها ممکن خواهد بود. سال گذشته این تجربه را در کردستان به دست آوردیم.
حسینیپور با تاکید بر اهمیت طرحهای فصلی بر افزایش میزان مطالعه و توجه مخاطبان به کتاب افزود: طرحهای حمایتی موجب میشود کتاب در اولویت رسانههای خبری و رسانه ملی قرار گیرد و کتابفروشیها به این واسطه رونق پیدا کنند.
حسینیپور گفت: با افزایش میزان تخفیف به 200 هزار تومان با وجود محدویت اعتبار، احتمال کاهش تعداد مشتریها را ایجاد میکند.
وی ادامه داد: میزان یارانه تخصیص داده شده به کتابفروشیها در پنل آنها ثبت شده و از سه طرح گذشته قابل دسترسی است؛ علاوه بر این به معبارها برای توزیع عادلانه یارانه توجه کردهایم.
مشارکت 800 کتابفروشی طی 10 دوره طرحهای فصلی/ فروش بیش از 4 میلیارد تومان کتاب
حسینیپور با تاکید بر اهمیت رایزنی بیشتر بین مجری طرحهای فصلی با ناشران و کتابفروشان ادامه داد: براساس آمار، طی 10 دوره برگزاری طرحهای فصلی در هر دوره بهطور متوسط 800 کتابفروشی مشارکت داشتند. تعداد خریداران نیز در مجموع بیش از یک میلیون و 600 هزار نفر بوده؛ بهعبارت دیگر در هر دوره بهطور متوسط آمار 250 هزار نفر خریدار به ثبت رسیده است.
وی افزود: تعداد کتابهای فروخته شده 4 میلیون و 180 هزار 927 جلد، نزدیک به 87 میلیارد تومان که شامل 16 میلیارد و 500 میلیون تومان یارانه است.
مدیرعامل موسسه خانه کتاب بیان کرد: شاید در برخی دورهها اعلام پرفروشها فضای هیجانی ایجاد میکرد؛ بنابراین آمارها بعد از اجرای طرح و با هدف استفاده ناشران و کتابفروشان اطلاعرسانی میشود.
حسینیپور بیان کرد: برای پیشگیری از آسیب انحرافهای احتمالی، کتابفروشان متخلف در طرحهای بعدی مشارکت داده نشدند و یا یارانه آنها قطع شده است. بیتردید با همکاری اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استانها نظارتها تقویت خواهند شد. تاکید داریم این ادارهها در اطلاعرسانی و کمک به برگزاری طرحها مشارکت داشته باشند.
وی افزود: در زمینه اطلاعرسانی نیز مبنای کار ما علاوهبر اطلاعرسانی از طریق خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) بهصورت تخصصی، استفاده از ظرفیت صداو سیما و سایر رسانههاست. با ایجاد موج خبری، مردم برای خرید کتاب هجوم میآورند و البته امیدواریم کتاب خریداری شود و از سوی دیگر با کمبود منابع مواجه هستیم این موضوع را قبول داریم.
فقط به فروش فکر نمیکنیم
مدیرعامل موسسه خانه کتاب ادامه داد: تاکید داریم صرفا بحث فروش کتاب نسیت بلکه برگزاری این نشستها، زمینه طرح دغدغه اهالی نشر را فراهم میکند؛ موضوع اصلی کتاب است که آیا ایران به این میزان تولید کتاب، بیش از 100 هزار عنوان کتاب طی سال نیاز دارد؟ یا اینکه کتاب با کیفیت و بیکیفیت تا چه میزان تولید میشود؟ در موسسه خانه کتاب نیز به این نتیجه رسیدیم، باید به ارائه آمارهای کیفی توجه کنیم. ناشران نیز به این نتیجه رسیدهاند که باید به سمت حرفهای شدن حرکت کنند.
حسینیپور ادامه داد: امادگی داریم بانکهای اطلاعاتی مخاطبان را در اختیار کتابفروشان و ناشران قرار دهیم. هرچند که در آئیننامه مدت زمان بازپردداخت به کتابفروشان 6 ماه تعیین شده اما ظرف 4 ماه و حتی کمتر این بدهی پرداخت شده است.
وی درباره هدایت بخشی از بودجه نمایشگاههای استانی به سمت طرحهای فصلی ادامه داد: این موضوعات حتی در معاونت امور فرهنگی طرح شده و پیشنهاد موسسه خانه کتاب این است که در شهرهای بزرگ ازجمله مشهد، قم، اصفهان، شیراز و یا تبریز که کتابفروشیهای بزرگ فعال هستند، نمایشگاه استانی برگزار نشود و این رویداد به مناطق فاقد کتابفروشی سوق پیدا کند. بهنظر میرسد عملی شدن این پیشنهاد موجب رونق کتابفروشیها در این مناطق خواهد شد و میتوان فلسفه دیگری برای نمایگشاههای استانی تعریف کرد.
حسینیپور درباره تفاوت تخفیف بین تالیف و ترجمه بیان کرد: توجه به اهل قلم و پدیدآورندگان ایرانی، مبنای اصلی تفاوت تخفیف بین تالیف و ترجمه است. میدانیم در حوزه ترجمه نیز مشکلاتی مانند ترجمههای نازل وجو.د دارد. اگر بازخورد این این تفاوت تخفیف، مثبتی نباشد، بیتردید آنرا متوقف و شیوه دیگری را اجرا خواهیم کرد.
وی درباره همکاری با بانکها درباره ارائه خدمات به اهل قلم گفت: بعد از 9 ماه تلاش بیوقفه موفق شدم تا نظر مدیران بانک صادرات را برای ارائه خدمات به اهل قلم جلب کنم. از یکشنبه ارائه تسهیلات به اهل قلم عملیاتی میشود. تلاش میکنیم برای تعدادی از کتابفروشان نیز این تسهیلات را جذب کنیم.
مدیرعامل موسسه خانه کتاب گفت: امادگی داریم برای حضور نویسندگان کودک و نوجوان همزمان با برگزاری طرح زمینههایی را فراهم کنیم.
حسینیپور درباره زمانبندی اجرای طرح بیان کرد: توجه شده تا تعطیلات آخر هفته در وجود داشته باشد که در طرح تابستانه در نظر گرفته شده است.
وی درباره تماس با مولفان و یا خریداران بیان کرد: تماسها با هدف نظارت در اجرای مطلوب طرح است. اگر اشکالی در این ابزار نظارتی وجود دارد از ناشران و کتابفروشان میخواهیم نکات را اطلاعرسانی کنند.
ابراز تمایل هلال احمر برای مشارکت در تابستانه کتاب
حسینیپور درباره طرح ویژه تابستانه برای مناطق سیلزده گفت: هلال احمر برای مشارکت در طرح تابستانه اعلام تمایل کرده است، تا افراد متقاضی بخشی از خرید خود را به مناطق سیلزده اهدا کنند؛ علاوه براین اگر انجمن ناشران آموزشی امادگی دارد، طرح ویژه اهداء کتاب با تخفیف قابلتوجه برای دانشآموزان مناطق سیلزه در مهر ماه را برگزار کنیم.
نظر شما