محمدجواد جزینی، نویسنده ومنتقد ادبیات داستانی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، با اشاره به این نکته که معضلات صنعت چاپ کتاب در ایران بسیار پیچیده است، گفت: مشکل‌های نشر مسائل عمده‌ای دارد که ترویج کتاب‌های سطحی و عامه‌پسند در جامعه، تنها نتیجه بخش کوچکی از آن است.
 
جزینی در بیان مسائلی که موجب شکل‌گیری ابتذال در صنعت نشر شده است، گفت: گمان می‌کنم برخی از معضلات بزرگ نشر ناشی از سیاست‌های دولت در زمینه ممیزی و فقدان حمایت از آثار اصیل ادبی در ایران باشد که باعث شده بخشی از ادبیات عامه‌پسند و برخی کتابسازی‌ها به عنوان جریان اصیل‌تر معرفی شود.
 
این منتقد ادبیات داستانی ادامه داد: به نظر من نبود جریان نقد سالم هم به سیاست‌های دولتی رایج در جامعه باز می‌گردد؛ سیاست‌هایی که مانع تشخیص سره از ناسره و درست از نادرست می‌شود. اینگونه است که آثار اصیل به جامعه معرفی نمی‌شود.
 
او ادامه داد: مسائلی مانند ترویج کتاب‌های سطحی در جامعه که به‌عنوان یک آسیب مهم در عصر ما شناخته می‌شود، حاصل همین سیاست‌هاست که در طول سالیان گذشته در جامعه رواج یافته است.
 
ترغیب مردم به خواندن آثار سلبریتی‌ها
این منتقد داستان‌نویسی با اشاره به تقابل آثار سطحی و ارزشمند در بازار کتاب، توضیح داد: انگار دولت‌ها می‌خواهند که مردم دور کتاب یک سلبریتی جمع شوند و امضا بگیرند اما سمت نویسنده‌هایی نروند که نگاه انتقادی‌تری به مناسبات اجتماعی‌ دارند.
 
جزینی در ادامه از حمایت‌های دولتی از کتاب‌های سطحی انتقاد کرد و گفت: متاسفانه در سیاست‌های حمایتی می‌بینیم که از کتاب‌های سطحی حمایت می‌شود و در تبلیغاتش سهیم‌اند.
 
وی اضافه کرد: این حمایت‌ها باعث می‌شود لمپنیسم با آثار غیراصیل و فاقد ارزش‌های ادبی در جامعه رواج پیدا کند و جای چهره‌ها و آثار بزرگ ایران و دنیا با عنوان‌های سطحی پر شود.
 
او توضیح داد: سیاست‌های حمایتی، جوایز نامعتبری که می‌دهند، رسانه‌هایی که در خدمت تبلیغ این نوع آثار قرار می‌گیرند، همه از عواملی هستند که به شرایط موجود دامن زده‌اند.
 
به گفته جزینی، حمایت از کتاب‌های سطحی موجب می‌شود که این کتاب‌ها به‌اصطلاح روی بورس باشند تا کتاب‌هایی که مورد توجه و حمایت نیستند، دیده نشوند.
 
این اتفاق را به معنی میل مخاطب نگذاریم! 
جزینی با اشاره به اینکه کتاب باید با مخاطبانش در نظر گرفته شود، اظهار کرد: اگر مردم کتابی را می‌خوانند، سطحی بودن آن اصلا مساله‌ای نیست و مشکلی با آن جریان ندارم. اتفاقا کتاب خوب، کتابی است که مردم بخوانند اما نکته این است که این اتفاق را به معنی میل مخاطب نگذاریم.
 
او ادامه داد: مردم باید کتاب بخوانند، ابتدا باید کتاب عامه‌پسند بخوانند و بعد وارد حوزه روشنفکری شوند. اما نکته این است که جریانی که در حال روی دادن در جامعه ما است، اتفاق طبیعی نیست؛ سزارین یک رویداد دیگر است.
 
این منتقد ادبیات داستانی گفت: حمایت و ترویج از کتاب‌های سطحی به معنای آن است که سرمردم با این کتاب‌ها گرم شود و سراغ کتاب‌های عمیق و متفکرانه نروند.
 
جزینی اظهار کرد: وظیفه ناشر این است که کتابی چاپ کند که مردم می‌پسندند. این کار ناشر طبیعی است اما بخش غیرطبیعی و نادیده گرفته شده این است که دولت باید از تولید کتاب‌های ارزشمند حمایت کند.
 
جزینی با بیان این نکته که همیشه ادبیات عامه‌پسند پلکان ادبیات متفکرانه بوده است، بیان کرد: بعید می‌دانم کسی را پیدا کنید که مطالعات خود را با کتاب‌های عالی شروع کرده باشد. همه ما با سطح پایین‌تری شروع کردیم، اما دولت وظیفه دارد که راه این پلکان را تغییر دهد و با چاپ ادبیات عمیق‌تر و متفکرانه‌تر مردم را به خوانش ادبیات بهتر دعوت کند.

 
پیشتر در پرونده «توسعه ابتذال در بازار نشر» منتشر شده است:

امیدی به سطحی‌خوان‌ها هست؟


کاسبان عاطفه و احساسات در حوزه نشر!


مرادی: تعداد پدیدآورندگان متخصص کمتر از پروانه‌های نشر است


وقتی لومپن‌ها در نقش ناشر، نویسنده و مترجم وارد میدان می‌شوند
ناشرانی که چشمشان به تعداد فالوئرهای نویسنده است