به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، به نقل از روابط عمومی بنیاد سعدی، در نشست ادبی که به مناسبت بزرگداشت خیام نیشابوری و با همکاری مرکز تاجیکان ازبکستان برگزار شد، ابتدا «جعفر محمد ترمذی»، شاعر و رییس مرکز تاجیکان به اهداف برگزاری نشست‌های ادبی در مرکز دوستی ملل پرداخت و نکاتی درباره‌ شخصیت و اندیشه‌های کلامی و فلسفی خیام بیان کرد.

در ادامه دو سخنران اصلی این نشست، یعنی پورمحسنی و «ارگش آچیل‌اف»، پژوهشگر ادبیات ازبکی و فارسی، مطالب خود را در قالب سخنرانی ارائه دادند.

در این نشست پورمحسنی، رایزن فرهنگی ج .ا .ا در تاشکند درباره تصویر خیام در آیینه تاریخ سخنرانی و در بخشی از سخنان خود اظهار کرد: اگر با گذشت مدت کوتاهی از مرگ خیام، «نجم‌الدین رازی»، عارف و صوفی بزرگ و صاحب کتاب «مرصاد‌العباد» بر گمراهی خیام تاکید ورزید، ولی در زمان حیات خیام، شاهد ثبت نامه‎ای درتاریخ هستیم که حکیم سنایی غزنوی به خیام نوشته و در آن نامه از ایشان به عنوان «نگاهبان جوهر نبوت» نام می‌برد.

وی در بخش دیگری از سخنان خود در پاسخ به این پرسش که مشرب واقعی خیام چه بوده است، اظهار کرد: بسیاری از پژوهشگران و خیام‌شناسان خیام را صوفی و عارف می‌دانند و خود خیام هم در بخشی از رساله «در علم کلیات وجود» در بیان انواع طالبان شناخت خداوند می‌گوید در بین سه گروه متکلمان‌، فیلسوفان و عارفان‌، طریق عرفانی را برطریق متکلمان و فیلسوفان ترجیح می‌دهد و تاکید می‌کند که «بی هیچ شبهی این طریقه از همه بهتر است».

در ادامه با حضور صاحب‌نظران حاضر در این نشست ادبی، برنامه‌ها به صورت میزگرد ادامه پیدا کرد و تعدادی از صاحب‌نظران به بیان دیدگاه‌های خود درباره خیام پرداختند.

در بخش پایانی یکی از شرکت‌کنندگان رباعیات خیام را به دو زبان فارسی و روسی قرائت و یکی از هنرمندان موسیقی چند تصنیف فارسی را اجرا کرد.