محبوبه نجف‌خانی در این آیین درباره حضور مخاطبان و میزان استقبال از نمایشگاه گفت: امسال در پی گرانی کاغذ و گرانی کتاب‌های تصویری رنگی، خانواده‌ها با توجه به درآمدی که دارند، کمتر خرید کردند. خیلی از افرادی هم که خرید می‌کردند، به واسطه بن‌هایی بود که در اختیارشان قرار داده شده بود.
این مترجم پیشکسوت و داور جایزه کتاب سال، افزود: خانواده‌ها مثل هر سال که معمولا 5 تا 10 جلد کتاب می‌خریدند، امسال حداقل یک یا دو کتاب می‌خریدند و اگر کتاب تصویری بود فقط یک جلد می‌خریدند چون قیمت‌ها افزایش یافته و ناشران هم از این کاهش استقبال ناراحت هستند. البته میزان استقبال از کتاب‌های چاپ قبل به دلیل اینکه قیمت کمتری دارد بیشتر بود.
وی در ادامه به استقبال بچه‌ها اشاره کرد و گفت: من بچه‌های زیادی را دیدم که عیدی‌های‌شان را جمع آوری کرده بودند تا با آن کتاب تهیه کنند و این مساله نشان‌دهنده اهمیت بالای مطالعه برای برخی از بچه‌هاست. مشکل بعدی چیدمان غرفه‌ها بود که متاسفانه حتی روند حروف الفبا در آنها رعایت نشده است و این مساله مردم را دچار سردرگمی کرده است.
نجف‌خانی در ادامه به کیفیت کتاب‌هایی که عرضه شده اشاره کرد و گفت: کیفیت کتاب‌ها کاملا متفاوت است و در کنار کتاب‌های خوب و ارزشمند شاهد توزیع کتاب‌های ضعیف و بازاری هم هستیم. افرادی که کتابخوان حرفه‌ای هستند، ناشران خوب را می‌شناسند و می‌دانند ناشری که متعهدانه کار می‌کند، کتاب‌های خوب و ارزشمند چاپ می‌کند و با نویسندگان و ناشران حرفه‌ای کار می‌کند، متاسفانه اغلب افراد جامعه ما این شناخت را ندارند ولی اگر علاقه‌مند باشند پیگیری می‌کنند و به سایت‌هایی که درحال حاضر در زمینه معرفی کتاب‌های خوب به بچه‌ها تشکیل شده مانند کتابک، شورای کتاب کودک، لاک‌پشت پرنده و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان مراجعه می‌کنند.
به گفته وی، مهمترین مساله در خرید کتاب در میان دانش‌آموزان، این است که بسیاری از بچه‌ها اهمیت زیادی به دوستانشان و کتاب‌هایی که آنها معرفی می‌کنند، می‌دهند و پرفروش بودن یک کتاب در یک مدرسه، سبب می‌شود که بقیه بچه‌ها به آن کتاب جذب شوند.
رانت ناشران نوظهور کودک برای حضور در مدارس
نخف‌خانی در ادامه بیان کرد: امروزه ناشران نوظهوری وارد حوزه کودک و نوجوان شده‌اند که هنوز امتحان‌شان را پس نداده‌اند اما چون از رانت آموزش و پرورش می‌توانند استفاده کنند، به راحتی ماشین‌هایشان را با آرم انتشارات به مدارس می‌برند و بچه‌ها به خاطر رنگ و لعاب و تخفیف‌هایی که ارائه می‌دهند، از کتاب‌هایشان استقبال می‌کنند.
وی با بیان اینکه خرید کتاب در مدرسه مانند دومینو است، گفت: بچه‌ها به دست هم نگاه می‌کنند و بدون اینکه درباره کتاب اطلاعی داشته باشند، کتاب را می‌خرند تا از دیگر دوستانشان عقب نمانند. حتی اگر علاقه‌ای به کتاب نداشته باشند حرفی نمی‌زنند و همین مساله تبلیغی می‌شود برای کتاب مورد نظر و ناگهان می‌بینیم فلان کتاب به چاپ بیستم می‌رسد.
این مترجم افزود: اما وقتی یک بررس حرفه‌ای کتاب را می‌خواند، می‌بیند که این کتاب در نهایت هیچ چیزی به مخاطب نمی‌دهد. درست است که اصل اول کتابخوانی لذت است اما باید در نهایت پیامی برای مخاطب داشته باشد و در زیرساخت با مخاطب حرف بزند و چیزهایی به او بیاموزد که در ناخوآگاه ذهنش رسوب کند و در ملکه ذهنش جای بگیرد بدون اینکه پیام مستقیمی داشته باشد.
باید در حوزه نشر مقداری منصف و جوانمرد باشیم
نجف‌خانی در ادامه به استقبال مخاطبان از برخی ناشران اشاره کرد و گفت: من وقتی برای جلسات کتابخوانی و امضای کتاب به مدارس می‌روم، با بچه‌ها صحبت می‌کنم و متوجه می‌شوم که ناشران کمک درسی که وارد حوزه ادبیات کودک شده‌اند به دلیل اینکه قبلا به واسطه کتاب‌های کمک درسی در مدارس راه داشته‌اند، اکنون هم به راحتی کتاب‌های داستانی‌شان را در مدرسه عرضه می‌کنند و بچه‌ها هم به واسطه تبلیغات و کارت‌های تخفیف، این کتاب‌ها را خریداری می‌کنند.و این در حالی است که مدیران در سیستم آموزش و پرورش بسیار بسته حرکت می‌کنند و هر ناشری اجازه ندارد کتابش را در مدرسه عرضه کند.
نجف‌خانی گفت: در نمایشگاه کتاب هم می‌بینیم وقتی برخی معلمان، دانش‌آموزان‌شان را به نمایشگاه می‌آورند، بدون اینکه مقابل غرفه‌های مختلف کودک توقف کنند، مستقیما به غرفه انتشارات خاصی می‌روند. باید در حوزه نشر مقداری منصف و جوانمرد باشیم تا بتوانیم در کارمان موفق باشیم.
نظر شما