به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، چهارمین نشست جنایی‌خوانی با گفت‌وگو درباره رمان «برزخ بی‌گناهان» اثر نویسنده فرانسوی برگزار شد. در این نشست محمدحسن شهسواری و لاله زارع درباره این رمان صحبت کردند.
یک فرانسوی تاریک
محمدحسن شهسواری در ابتدا با بیان این نکته که رمان «برزخ بی‌گناهان» تاریک‌ترین رمان جنایی است که اخیراً خوانده، گفت: نویسنده رمان اهل فرانسه است و پرداختن به وجوه تاریک شخصیت‌های داستانی یک سنت قدیمی در میان داستان‌نویسان فرانسه است؛ با وجود این او از سنت رمان‌نویسان انگلیسی هم در پرداخت رمانش استفاده کرده است.
شهسواری در این باره گفت: اگرچه شخصیت‌ها تاریک و سیاه هستند، اما داستان کاملاً بر روی یک پلات حساب‌شده استوار است، که معمولاً از سنت رمان‌نویسی فرانسه تبعیت نمی‌کند. در نتیجه ما با رمانی مواجهیم که توانسته با تلفیق عناصر مختلفی که از فرهنگ‌های مختلف دو کشور برآمده‌اند، یک اثر خوشخوان و خاص خلق کند.
وی درباره پایان‌بندی رمان نیز افزود: مساله هر رمان جنایی عدالت است. اما بر خلاف رمان‌های نوآور امریکایی که سعی می‌کنند نگاه خوشبینانه‌تری به این موضوع داشته باشند، «کارین ژیه‌بل» با نگاه برآمده از فرهنگ فرانسوی‌اش به استقبال مفهوم عدالت در این رمان رفته است که طبیعتاً چندان هم نگاه خوشبینانه و مخاطب‌پسندی نیست.
قاتلان زنجیره‌ای در پیشگاه هنر
در ادامه این نشست لاله زارع، از نویسندگان جوان کشور ابتدا به تحلیل ویژگی‌های روانی یکی از شخصیت‌های مهم این رمان پرداخت، که دستمایه بسیاری از جنایی‌نویسان برای روایت رمانی جنایی می‌شود. او با ذکر دلایل مهمی که باعث خلق یک قاتل زنجیره‌ای در واقعیت می‌شود گفت: رمان برزخ بی‌گناهان از این منظر نشان می‌دهد که نویسنده‌اش به درستی قاتلان زنجیره‌ای را می‌شناسد و در روایت وجوه تاریک آن‌ها در رمانش دچار اشتباهات فاحش نشده است.
نویسنده رمان جنایی «جمجمه جوان» در ادامه به بازنمایی قاتلان زنجیره‌ای در آثار ادبی و سینمایی اشاره کرد و توضیح داد: در آثار اولیه‌ای که در ادبیات و سینما درباره چنین شخصیت‌هایی خلق شده‌اند، وجوه روانشناختی برای روایت این شخصیت‌ها در اولویت قرار گرفته‌اند، اما این‌طور به نظر می‌رسد که خالقان این آثار هم خود چندان با یک قاتل زنجیره‌ای مانوس نیستند و روایت‌ها ناپخته‌اند.
وی برای مثال به بازنمایی یک قاتل زنجیره‌ای در فیلم سایکو هیچکاک اشاره کرد که تشریح علت‌های رفتاری شخصیت اصلی آن چندان با عمل داستانی همراه نیست و در ادامه افزود: در دوره بعدی قاتلان زنجیره‌ای در آثار هنری به مثابه شخصیت‌های پیچیده و بعضا هنرمند معرفی می‌شوند و قتل عملی هنرمندانه معرفی می‌شود. به عنوان مثال رمان سکوت بره‌ها و فیلم عطر از این دسته‌اند، ولی در نهایت دوباره وجوه روانشناختی قاتلان زنجیره‌ای دستمایه اصلی جنایی‌نویسان برای روایت قرار می‌گیرند؛ با این تفاوت که نویسندگان نسل جدید سعی دارند با عمل داستانی شخصیت این عده را برای مخاطب روایت کنند.
فرجام تلخ عدالت
زارع درپایان گفت: رمان «برزخ بی‌گناهان» از این منظر منحصر به فرد است، که با قرار دادن دو دسته از بزهکاران رو در روی هم، توانسته تا عمق سیاهی شخصیت یک قاتل زنجیره‌ای پیش برود و از این مسیر به بهترین شکل او را روایت کند. ولی تمام ماجرا این نیست و «کارین ژیه‌بل» نه تنها در بازنمایی یک شخصیت شیطانی به خوبی عمل کرده، بلکه پاسخ تامل برانگیزی نیز به این سوال داده است که آیا برای آن‌ها که فقط به خاطر احتیاج بزه‌کار شده‌انده، نسبت آن‌ها که از روی لذت دست به جنایت می‌زنند، در پیشگاه عدالت با هم تفاوت دارند؟
در پایان این نشست علاقه‌مندان به بحث و تبادل‌نظر راجع به رمان پرداختند و آن را از وجوه مختلف بررسی کردند.
گفتنی نشست‌های جنایی‌خوانی پنجشنبه اول هر ماه در کتاب‌فروشی «نشر رود» واقع در کریم‌خان برگزار می‌شود و ورود برای تمام علاقه‌مندان آزاد است. نشست بعدی جنایی‌خوانی دوم خردادماه و با تحلیل رمان «کودک 44» از انتشارات مروارید برگزار خواهد شد.
سه‌شنبه ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۸ - ۲۰:۲۱
نظر شما