خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) در آستانه بازگشایی سی و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، ناشران و موسسات پژوهشی می‌کوشند با جدیدترین محصولات خود به میدان بیایند. رضا ماحوزی معاون پژوهشی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در گفت‌وگویی که با خبرگزاری ایبنا داشته از رویکرد و اقدامات سازمان متبوع خود در نمایشگاه گفته است.
رویکرد پژوهشکده در نمایشگاه کتاب امسال به چه صورت است؟
اگر حیات انتشاراتی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی را به سه دوره تقسیم کنیم در خواهیم یافت در دوره نخست، پژوهشکده در حوزه‌های متعددی فرهنگی و اجتماعی همچون حوزه علم، سیاست، اجتماع، فرهنگ، ادبیات و .... آثاری را شناسایی و آن‌ها را در قالب پژوهش و ترجمه منتشر می‌کرد. در دوره دوم انتشارات پژوهشکده سعی کرد از رویه قبل فاصله بگیرد و خود را به حوزه سیاست‌گذاری آموزش عالی نزدیک کند. حسب این سیاست، انتشار کتاب در قالب تالیف و ترجمه وزن کم‌تری گرفت و بیشتر سیاست‌نامه‌ها و گزارش‌های پژوهش مورد توجه قرار گرفت. در دوره سوم (از نیمه سال 1394 به این طرف) تلاش شد همزمان در چند حوزه سیاست‌گذاری شود؛ یکی در حوزه مطالعات آموزش عالی بطور خاص، دیگری، برخی از حوزه‌های جدید از قبیل شهروندی دانشگاهی، دانشگاهی، آموزش عالی و جامعه، اخلاق علم و پژوهش، زنان در عرصه علم و فناوری، توسعه حوزه مطالعات میان رشته‌ای، تعریف و توسعه حوزه مطالعات علم و فناروی و .... به‌طورکلی پژوهشکده در دوره سوم فعالیت خود سعی کرد به مرکزی برای ادبیات حوزه آموزش عالی، علم و فن‌آوری تبدیل شود. حوزه علم و فن‌آوری حوزه‌ای است که سیاست‌گذاری آتی پژوهشکده، بدلیل سنگینی وزن آموزش عالی در شرایط فعلی، معطوف بدان خواهد بود. بنابر این توضیحات در نمایشگاه کتاب امسال سعی می‌کنیم برای موضوعاتی چون تاریخ دانشگاه، موضوع ایده و فلسفه دانشگاه، مطالعات اجتماعی علم و فناوری، مطالعات زنان و آموزش عالی و ... آثار جدیدی به بازار نشر معرفی کنیم.
با توجه به این‌که در صحبت‌هایتان به تغییر رویکرد پژوهشکده در عرصه‌های مختلف اشاره کردید، تغییر رویکرد پژوهشکده در حوزه زنان را چطور می‌بینید؟ چند اثر در حوزه مطالعات زنان برای عرضه در نمایشگاه کتاب دارید؟
در حوزه زنان و آموزش عالی کارهای بسیار خوبی را انجام داده‌ایم. خوشبختانه این حوزه در چهار سال اخیر فعال‌تر شده و در نمایشگاه امسال چهار اثر را در این حوزه عرضه خواهیم داشت و امیدواریم بتوانیم به کمک پژوهشگرانی که می‌توانند در پژوهشکده کار کنند، حوزه زنان و حوزه‌‌هایی را که مورد اشاره قرار دادیم با قوت بیشتری جلو ببریم.
آنچه که ازصحبت‌های شما متوجه می‌شویم این است که پژوهشکده به تعبیری به فلسفه وجودی‌اش نزدیک شده و در حال پیدا کردن جایگاه خود است تا بدین طریق قطبی برای آموزش عالی و سیاست گذاری تبدیل شود. لطفاً در این باره بیشتر توضیح دهید.
دو نگاه در مورد پژوهشکده و نسبتش با وزارت علوم تحقیقات و فن‌آوری وجود داشته و دارد؛ یک نگاه مبنی براین‌که پژوهشکده یک مرکز فکری برای یک معاونت خاص در وزارت خانه است و یک نگاه مبنی بر آن است که پژوهشکده اتاق فکر همه معاونت‌های وزارت خانه و حوزه‌های تحقیقات و فن‌آوری است. پژوهشکده در سال‌های اخیر ذیل نگاه دوم حرکت می‌کند. این باعث شده است که ما سیاست‌گذاری‌های خود را در چند حوزه متمرکز سازیم؛ جذب هیئت علمی، تدقیق سیاست‌های نشر، جذب دانشجو و هدایت نشریات پژوهشکده. به این تعبیر، تمام پژوهشکده خود را به گونه‌ای ساماندهی می‌کند که همانطور که شما اشاره کردید، به اساسنامه تعریف شده‌اش نزدیک شود و ماموریت‌های بنیادین خود را حول محور آموزش عالی، علم و فنلوری متمرکز سازد. امیدواریم در آینده شاهد ادبیات غنی‌تری برای این حوزه‌ها باشیم.
بر اساس نتایج این سیاست‌گذاری‌ها امیدواریم بتوانیم ارتباط بین دو وزارت علوم و وزارت آموزش و پرورش را به گونه‌ای سازمند تعریف کنیم. ما تاکنون چندین اثر را درباره ارتباط مدارس و دانشگاه منتشر کرده‌ایم. باید توجه داشته باشیم حسب تحقیقات موجود، سبک‌های آموزش درحال تغییر است. علاوه‌براین تلقی دانشگاهیان نسبت به مسئولیت اجتماعی دانشگاه عوض شده و این تغییرات باید در سیاست‌گذاری‌های آموزش و پرورش مورد توجه قرار گیرد. در وضعیت فعلی آموزش و پرورش و آموزش عالی راه متفاوتی را طی می‌کنند. اگر به این تفاوت‌ها توجه نشود انسان‌هایی در آموزش و پرورش تربیت خواهند شد که با ورود به دانشگاه با صحنه‌ها و روش‌های رفتاری و فکری متفاوتی روبه‌رو می‌شوند. این صحنه متفاوت ناشی از عدم هم‌سویی با نظام آموزش و پرورش و نظام تربیت پذیری است که ضرر آن متوجه نهادهای متعدد و کلیت جامعه خواهد بود.
امسال چند اثر برای عرضه در نمایشگاه دارید؟
از نمایشگاه پارسال تا نمایشگاه امسال 52 اثر را آماده عرضه کرده‌ایم که در کنار آثار منتشر شده قبلی مجموعاً حدود 410 عنوان را عرضه خواهیم کرد. در حوزه تاریخ دانشگاه، پیمایش‌های دانشگاهی با مدیریت حسین میرزایی دو حوزه جدیدی هستند که در کنار حوزه‌های فوق‌الذکر در این نمایشگاه 10 عنوانی را به خود اختصاص داده‌اند. امید داریم که درماه‌های آینده و درنمایشگاه بعدی بتوانیم مجموعه پیمایش‌ها را به صورت کامل منتشر کنیم. این مجموعه، امکان مقایسه را برای پژوهشگرانی که به آمارها و پژوهش‌های کیفی و کمی علاقه دارند فراهم می‌آورد. صحبت‌هایی هم شده که بخش دانشجویی پیمایش‌های ملی ذیل این مجموعه منتشر شود.
شما چند عنوان کتاب برای عرضه در نمایشگاه کتاب دارید که آن را تالیف و یا ترجمه کردید؟
من دو عنوان کتاب که به نام «فلسفه دانشگاه» و «فلسفه علم کانت» را برای نمایشگاه در اختیار علاقه‌مندان می‌گذارم. در مجموعه فلسفه دانشگاه 20 استاد ممتاز و صاحب‌نام ایرانی درباره فلسفه دانشگاه و فلسفه پژوهش دیدگاه‌های خود را عرضه داشته‌اند. این مجموعه با ویراستاری و دبیری علمی من نگاه‌های جدید و نوینی را درباره نسبت فلسفه و دانشگاه در اختیار خوانندگان ایرانی قرار می‌دهد.
شنبه ۳۱ فروردین ۱۳۹۸ - ۰۸:۵۱
نظر شما