به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در سال 1397، در حوزه علوم سیاسی و تاریخ، بزرگانی چون محمود زندمقدم، داود هرمیداس باوند، عبدالعلی قوام، فواد سزگین و مرحومان محمدجعفر مشکور و محمدتقی جعفری مورد تجلیل قرار گرفتند در این گزارش مروری خواهیم داشت بر سنت حسنه تجلیل از بزرگان در سالی که گذشت.
 
تجلیل از بزرگان علوم سیاسی
تجلیل از خدمات علمی اندیشمندان در زمان حیات آنها اقدام شایسته‌ای است که چند سالی می‌شود مورد توجه اهل فرهنگ قرار گرفته است. از جمله برنامه‌هایی که در این زمینه در سال 1397 به صورت مداوم برگزار شد، برنامه تجلیل از اساتید حوزه علوم سیاسی بود که با همکاری انجمن علمی علوم سیاسی، خانه اندیشمندان علوم انسانی و انجمن مطالعات صلح در قالب سلسله نشست‌های عصر علوم انسانی برگزار شدند. مراسم تجلیل از دکتر احمد نقیب‌زاده در سی‌ام آبان ماه، تجلیل از خدمات علمی استاد داود هرمیداس باوند در پنجم دی ماه، آئین نکوداشت دکتر سید عبدالعلی قوام در بیست‌ونه بهمن ماه و بزرگداشت دکتر احمد ساعی در پانزدهم اسفند ماه، از جمله برنامه‌های قابل ستایشی بودند که در سال 1397 برگزار شدند.
 
بزرگداشت نویسنده حکایت بلوچ
از دیگر تجلیل‌های قابل توجه و ستایش در سالی که گذشت، نشستی بود که همزمان با تجدید انتشار اثر سترگ دکتر محمود زندمقدم، «حکایت بلوچ» و به بهانه رونمایی از این کتاب در چهاردهم آبان ماه در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار شد. استاد زندمقدم  که از سال ۵۰ تا ۵۷ به عنوان کارشناس سازمان برنامه و بودجه، همکار وزارت نیرو در مطالعه طرح‌های آبی، رئیس دفتر برنامه و بودجه در زاهدان و مسئول مرکز مطالعات و پژوهش‌های خلیج فارس و دریای عمان در استان سیستان و بلوچستان مشغول بوده است، در کتاب هفت جلدی خود دقایق و ظرایف قوم بلوچ را به زیبایی تصویر کرده است.
 
احمد مسجدجامعی عضو شورای شهر تهران و وزیر اسبق ارشاد در این نشست گفت: «من خوشحالم از اینكه این مراسم برگزار شد اما ناراحتم از اینكه دیر برگزار شد.» و استاد زند مقدم نیز در پایان این مراسم چنین گفت: «من نیز تشكر می‌كنم كه بعد از ٥٠ سال این مراسم را برگزار کردید. بس بگردید و بگردد روزگار/ دل به دنیا در نبندد هوشیار/ ای که دستت می‌رسد کاری بکن/ پیش از آن کز تو نیاید هیچ کار.»


 
چه بسیارند بزرگان عرصه فرهنگ که کار از کار می‌گذرد و تجلیلی از خدماتشان صورت نمی‌گیرد و در نهایت تجلیل از آنها مصداق نوشداروی پس از مرگ سهراب می‌شود. تجلیل از بزرگان اهل فرهنگ در هنگام زنده بودن آنها آنقدر پراهمیت است که شاید بتوان تداوم آن در سال 1397 و تبدیل شدن آن به یک سنت را از پراهمیت‌ترین رخدادهای این سال دانست.
 
بزرگداشت درگذشتگان
از دیگر مراسم تجلیلی که در سال 97 برگزار شد سلسله نشست‌های انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برای یادبود اساتیدی چون استاد «محمدجعفر مشکور» و استاد «محمدتقی جعفری» بود. این نشست‌های صمیمانه نیز از آنجا که به بازماندگان آن اساتید تسلی می‌بخشد و به ویژه از این منظر که پس از سالها نام اساتید بزرگ این سرزمین را در یادها زنده می‌کند جالب توجه و مهم هستند.
 
خانه کتاب نیز در اسفند ماه امسال مراسم یادبودی برای مرحوم عطا طاهری بویراحمدی برگزار کرد که از جمله برنامه‌های جالب توجه در این زمینه بود.
 
بزرگداشت اسلام‌پژوه فقید ترک
فواد سزگین اسلام‌پژوهی بود که به خاطر کتاب «علم و فناوری در اسلام» در سیزدهمین دوره جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران مورد تجلیل و قدردانی قرار گرفته بود و کتاب «تاریخ نگارش‌های عربی» او به وسیله خانه کتاب ترجمه و منتشر شده بود. درگذشت او در تیرماه 1397، بهانه‌ای بود تا در آبان‌ماه همین سال، به همت سازمان اسناد و کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران برگزار شد.
 
در این مراسم سید محمود مرعشی رئیس کتابخانه مرحوم آیت‌الله مرعشی نجفی گفت: اردوغان سال آینده را به فواد سزگین اختصاص داده و این در حالی است که در کشور ما با وجود شخصیت‌هایی مانند پدر من علی‌رغم همه تلاش‌هایی که در این حوزه داشته‌ تاکنون پس از سی سال حتی یک همایش هم برگزار نشده است.
 
این گلایه مرعشی نمودی از اهمیت برگزاری همایش‌هایی در تجلیل از بزرگان فرهنگ، حتی پس از مرگ آنان است. اقدامی که شایسته است در سال‌ آینده و سال‌های پس از آن از وسعت و عمق بیشتری بهره‌مند شود.
 
تجلیل در قالب جایزه
از دیگر نمودهای تجلیل بزرگان، برگزاری جایزه‌ای به نام آنهاست. در سال‌های اخیر برگزاری جوایزی مانند جایزه استاد فتح‌الله مجتبایی و جایزه استاد عبدالله انوار از نمودهای قابل ستایش این‌گونه از بزرگداشت بود.
 

^{عبدالله انوار}

جایزه استاد مجتبایی به انتخاب بهترین رساله در حوزه‌های ادبیات و ادیان و عرفان اختصاص دارد و جایزه استاد عبدالله انوار در حوزه کتابشناسی و تصحیح متون برگزار می‌شود. برگزاری چنین جوایزی در دوران زیست این اساتید بسیار قابل تقدیر است و نمی‌توان از کنار آن به سادگی گذشت. شاید جمله‌ای که استاد انوار در ستایش کتابخانه ملی که میزبان جایزه انوار بود بیان کرد بهترین جمله در تقدیر از دست‌اندرکاران برگزاری چنین برنامه‌هایی باشد: «من نمی‌دانم با چه زبانی از کتابخانه ملی که خانه من است تشکر کنم.»
 
شب‌های بخارا
بزرگ داشتن بزرگان، خود باعث بزرگی و بزرگواری می‌شود. شایسته است که در این گزارش از تلاش‌های مداوم علی دهباشی که سال‌هاست با برگزاری «شب‌های بخارا» در راه تجلیل از بزرگان فرهنگ گام برداشته است هم یاد کنیم. «شب‌های بخارا» امسال نیز همچون سال‌های پیشین بر پا بود و یاد بسیاری از رفتگان را زنده کرد و نام بسیاری از زنده‌گان را بزرگ داشت.

خانه پر تکاپو 
همچنین تلاش‌‎های «خانه اندیشمندان علوم انسانی» در زمینه برگزاری همایش‌های فرهنگی در سالی که گذشت چشمگیر و جالب توجه بود و این نهاد را در کنار سرای اهل قلم، مرکز فرهنگی شهر کتاب، مرکز همایش‌های کتابخانه ملی و... از جمله نقاط ثقل فرهنگ در شهر تهران تبدیل کرد. در این میان البته از دیگر شهرهای ایران نیز نمی‌توان غافل بود. در شهرهای دیگر نیز حیات فرهنگی جریان داشت و بزرگان بسیاری قدر دیدند و در صدر نشستند. امید این است که در سال‌های پیشارو تکاپوی زیست فرهنگی ایرانیان بیشتر و بیشتر شود.