به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست علمی_خبری «هزاره ابوریحان بیرونی» به همت انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و با همکاری دانشگاه آزاد اسلامی؛ با حضور علی‌اکبر ولایتی (رئیس هیات موسس و هیات امنا دانشگاه آزاد)، حسن بلخاری‌قهی (رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی)، مهدی محقق (رئیس هیات مدیره انجمن آثار و مفاخر فرهنگی) و جمعی از خبرنگاران رسانه‌ها در تالار آینه انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد
 
حسن بلخاری‌قهی در ابتدای این نشست و در علت برگزاری آن گفت: امروز دوم رجب ۱۴۴۰ هجری قمری و بنا بر روایات غالب و به‌ویژه تحقیقات اخیر دکتر باقری، ابوریحان بیرونی، دوم رجب ۴۴۰ قمری دار فانی را وداع گفته است؛ بنابراین امروز دقیقا هزارمین سال وفات ابوریحان است؛ بر این اساس در کمیته فرهنگ و تمدن اسلامی ایران که ریاست آن با دکتر ولایتی است و با نظارت خود ایشان، تصمیم گرفته شد که در سال آینده هزاره ابوریحان بیرونی را برگزار کنیم.
 
رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در ادامه اضافه کرد: حامی و بانی اصلی این هزاره، دانشگاه آزاد اسلامی، تحت نظارت دکتر ولایتی است و قرار است هیات علمی هم برای این هزاره تشکیل شود. همچنین امید است که هم‌زمان با برگزاری این هزاره، ده کتاب جدید درباره ابوریحان بیرونی چاپ کنیم و آثاری که انجمن آثار و مفاخر فرهنگی از ابوریحان بیرونی چاپ کرده را نیز تجدید چاپ کنیم.

تعمیر آرامگاه ابوریحان بیرونی در غزنین در هزارمین سال وفات او
بلخاری در پایان درباره دیگر برنامه‌های این هزاره گفت: قرار است در جهت رسیدن به تصویر دقیق از ابوریحان بیرونی، مسابقه‌ای میان هنرمندان برگزار شود. همچنین امید است که بتوانیم پیکره و تندیس این دانشمند را بسازیم و با حمایت‌های مستقیم دکتر ولایتی و بزرگواران دیگر، آرامگاه ابوریحان بیرونی را در غزنین تعمیر کنیم.

  ابوریحان بیرونی رعایت حق کپی‌رایت را به ما یاد داد
علی‌اکبر ولایتی دیگر سخنران این نشست با بیان اینکه جرج سارتن یکی از نویسندگان تاریخ علم هر بخش از قرون مختلف اسلامی را به نام برجسته‌ترین دانشمند آن قرن معرفی می کرد، گفت: سارتن در نامگذاری قرن پنجم، بین شیخ‌الرئیس و ابوریحان بیرونی تردید داشت که در نهایت حکیم ابوریحان بیرونی را به خاطر این که اهل تجربه و دقت بود و تا از مطلبی اطمینان حاصل نمی کرد، آن را نمی‌پذیرفت، به این حکیم بزرگ اختصاص داد.

رئیس هیات موسس و امنای دانشگاه آزاد اسلامی افزود: حکیم ابوریحان بیرونی به زبان‌های متعددی همچون سانسکریت، فارسی، عربی و خوارزمی (شعبه‌ای از زبان فارسی)  و یونانی تسلط کامل داشت و تألیفات و کتاب‌های این حکیم بسیار ارزشمند و از کتب فلسفی معنوی برجسته است.
ولایتی با تاکید بر اینکه حکیم ابوریحان بیرونی منجم، ریاضیدان و تقویم‌شناس برجسته و بزرگی بود، گفت: محمود غزنوی تصمیم به قتل او به خاطر تشیع و  ارادتش به اهل بیت (ع) داشت، اما از آنجایی که ابوریحان بیرونی منجمی بزرگ بود و به احکام نجوم اشراف کامل داشت، از تصمیم خود منصرف شد و او را همراه خود به غزنین برد؛ ابوریحان بیرونی نیز در این سفر ضمن فراگیری زبان سانسکریت و علوم روز موفق به نگارش کتاب‌های ارزشمندی شد.

وی با تاکید بر اینکه حکیم ابوریحان بیرونی از جمله جامع‌ترین دانشمندان تراز اول تمدن اسلامی بود، اظهار کرد: اگر بخواهیم 5 دانشمند جامع الاطراف که در تمدن اسلامی جامع عمل می‌کنند نام ببریم، قطعاً باید یکی از آن‌ها ابوریحان بیرونی باش، که به اهل بیت(ع) علاقه داشت.

ابوریحان دلسوز میراث فرهنگی کشور بود
رئیس هیات موسس و امنای دانشگاه آزاد اسلامی در بیان ویژگی‌های ابوریحان بیرونی عنوان کرد: ابوریحان بیرونی به ما یاد داد که هر نویسنده و دانشمندی باید حق کپی‌رایت را رعایت کند. او در نگارش کتاب‌های خود از هر متنی که استفاده می‌کرد، نام نویسنده و کتاب را ذکر می‌کرد و به نحوی حق معنوی نویسنده را رعایت می‌کرد. از دیگر ویژگی‌های ابوریحان این بود که نسبت به میراث فرهنگی کشور دلسوز بود. برای اثبات این مدعا می‌توان تهیه و ثبت فهرست آثار و نوشته‌های رازی توسط ابوریحان را نام برد، که ابوریحان سال‌ها بعد از مرگ رازی و از ترس اینکه آثار او نابود شوند، آن‌ها را در فهرستی تهیه و ثبت کرد.

 ولایتی در پایان گفت: مسلمانان هزار سال پرچمدار تمدن بودند و در قرون وسطی که اروپایی‌ها در تاریکی بودند، مسلمانان 1100 ریاضی دان در تاریخ تمدن اسلام و 14 هزار متن پزشکی که نقش مهمی در طب داشت، داشتند.

نگارش دو کتاب به خواهش بانوان توسط ابوریحان بیرونی
مهدی محقق، رئیس هیات مدیره انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ضمن اعلام اینکه این جلسه مقدمه‌ای برای برگزاری کنگره ابوریحان بیرونی است،  ابوریحان را یکی از افراد برجسته تمدن اسلامی خواند و گفت: ابوریحان در زمینه مسائل نجوم تخصص داشته و کتاب مهمی هم در علم نجوم به نام «التفهیم» دارد که آن را به خواهش ریحانه دختر حسین خوارزمی نوشته است و این موضوع نشانه این است که خانم‌ها در آن زمان چقدر به علم علاقه داشتند.
 
محقق ضمن بیان اینکه ابوریحان کتاب «تحدید النهایات الاماکن» را که در زمینه علوم جغرافیایی است، نیز به خواهش دختر وشمگیر نوشته است، اظهار کرد: «آثارالباقیه» از دیگر کتاب‌های مشهور ابوریحان است که در این کتاب تمام جشن‌ها و عیدهای ملل مختلف را آورده و جنبه گاه‌شماری دارد.
 
رئیس هیات مدیره انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ضمن اشاره به سفر ابوریحان بیرونی به هند و چگونگی کسب اطلاعات نجومی وی در این کشور، کتاب «تحقیق‌ماللهند» را از دیگر کتاب‌های مهم ابوریحان معرفی کرد و افزود: ابوریحان کتابی دارد که به‌وسیله «پل‌کراوس»، مستشرق آلمانی چاپ و با عنوان «رساله فی فهرست کتب محمد بن زکریاء الرازی» منتشر شده است. ابوریحان در این کتاب هم آثار زکریای رازی و هم آثار خود را فهرست و طبقه‌بندی کرده است. در این کتاب حتی فهرست کتاب‌هایی هم که از زبان سانسکریت ترجمه کرده را نیز آورده است. همچنین در همین کتاب مقدمه‌ای در این باب دارد که علم از کجا به‌وجود آمده است.
 
تسلط بالای ابوریحان به علوم زمان خود
او ادامه داد: ابوریحان متقنن در فنون مختلف بوده و از فهرست کتاب‌های رازی و کتاب‌های خودش هم به دست می‌آید که ابوریحان تسلط بالایی به علوم زمان خود داشته است. تقریباً ۱۵۰ سال بعد از ابوریحان، دانشمند تبریزی به نام «غضنفر تبریزی» رساله‌ای به نام «المشاطه لرساله ‌الفهرست» نوشته که در حقیقت متمم کتاب ابوریحان بیرونی است و در بخشی از این کتاب می‌گوید ابوریحان در تاریخ و درجه‌ای از ماه سنبله به دنیا آمده که این درجه فقط انبیا و اولیاء به دنیا آمده‌اند.