وی افزود: البته ایفلا پنج کشور به عنوان عضو وابسته نیز دارد که برای ما اهمیت زیادی دارند زیرا می‌توانند اطلاعات بسیار خوب و کاربردی به ما درباره وضعیت کتابخانه‌ها در سایر نقاط جهان ارائه دهند،البته ما در نقاط مختلف دنیا جای خالی بسیاری داریم که امیدواریم با افزایش تعداد اعضای خود بتوانیم این خلاءها را پر کنیم.
ریچارد با بیان اینکه کتابداران نقش ویژه‌ای در شبکه‌سازی و ارتباطات شبکه‌ای دارند، گفت: در این زمینه ایفلا بورسیه‌هایی برای برخی کتابداران علاقه‌مند به حضور در نشست‌های سالانه خود در نظر گرفته است تا افراد بتوانند با حضور در این نشست‌ها اطلاعات خود را افزایش داده مقالات تخصصی خود را ارائه دهند.
مدیر کتابخانه مرکز استرالیای غربی همچنین درباره چشم‌انداز جهانی کتابخانه‌های عمومی توضیح داد: از سال 2016 ایفلا فرصتی فراهم کرده است تا کتابداران کتابخانه‌های عمومی شامل کتابخانه‌های دانشگاه، مدارس و عمومی اعلام کنند که در آینده کتابخانه‌ها چه شکلی دارند و در این زمینه کارگاه‌های متنوعی در کشورهای مختلف دنیا برگزار شد که از خلال آن‌ها تحقیقات و پژوهش‌های متعددی استخراج شدند.
ریچارد با بیان اینکه فعالیت کتابخانه‌های عمومی منحصر به فرد است و با بقیه نهادها تفاوت دارد، عنوان کرد: نباید فراموش کنیم که کتابخانه‌های عمومی به زندگی مردم مرتبط هستند و نقش مهمی در فرهنگ آن‌ها دارند، البته در این میان به دنبال تغییرات همه‌جانبه صروری است که کتابخانه‌ها هم خود را با چالش‌های جدید تطبیق بدهند.
وی تاکید کرد: اکنون جوامع به شدت در حال تغییر هستند و کتابخانه‌های عمومی هم باید خود را با این تغییرات تطبیق دهند، آن‌ها باید نقش خود را دائما بازتعریف کنند و در این میان کتابخانه‌های عمومی باید نقش خود را ایفا کنند.
رئیس کمیته دائمی کتابخانه‌های عمومی ایفلا با بیان اینکه کنترل و مدیریت یک کتابخانه عمومی کار مهمی است، یادآور شد: در این میان نیاز است که بین عوامل مختلف در کار یک کتابخانه عمومی تعادل برقرار کنیم، به عنوان مثال برای ارائه سرویس به مردم باید سرویس کتاب و سالن مطالعه مناسبی در نظر بگیریم اما به تازگی مردم علاوه بر خدمات مرسوم کتابخانه‌ها به دنبال عرضه کتاب در قالب‌ها و فرمت‌های جدید هستند.
ریچارد با اشاره به چالش‌های خود در مدیریت کتابخانه‌اش نیز گفت: من همواره با این چالش روبه‌رو هستم که چطور بودجه‌ام را کنترل کنم، چه کتاب‌هایی خریداری کنم، در عین حال از این بودجه برای تهیه کتاب صوتی، کتاب الکترونیکی و .. در کتابخانه نیز استفاده کنم و آیا از یک عنوان کتاب در کتابخانه‌ام همه فرمت‌های مورد نیاز اعضا را دارم و همواره این سوالات را حین کار تکرار می‌کنم تا به نتیجه برسم.
وی همچنین به سند چشم‌انداز جهانی اشاره کرد و ادامه داد: بر اساس این سند، خواندن و سوادآموزی از عوامل مهمی است که در باید در سواد جوامع به آن‌ها توجه کنیم، زیرا تعریف سواد در دنیای امروز بسیار گسترده شده است و سواد دیجیتال، سواد فرهنگی و سواد مالی را شامل می‌شود.
ریچارد با بیان اینکه کتابخانه‌های عمومی بر جوامع تمرکز می‌کنند، گفت: بر این اساس نیاز داریم که مردم و جامعه را خوب بفهمیم و از ابزاری که در اختیار ما قرار دارد مطالب با نیازهای جامعه استفاده کنیم، در این میان می‌توانیم بر اساس کتاب‌هایی که مردم امانت می‌گیرند متوجه شویم که جامعه به چه چیزی نیاز دارد.
نمونه‌های موفق کتابداری در دنیا
مدیر کتابخانه مرکزی استرالیای غربی در بخش دیگر صحبت‌های خود به چند نمونه کتابداری موفق اشاره کرد و گفت: یکی از نکات مهم در کتابداری موفق نحوه ارتباط و تعامل کتابخانه با مردم جامعه است، در این زمینه سال 2016 کتابخانه‌ای در کنیا توانست جایزه کتابخانه موفق را از آن خود کند، این کتابخانه که در ساختمانی زیبا و استاندارد قرار دارد در نزدیکی محل استقرار عشایر و کوچ‌نشینان است و توانسته جذابیت زیادی داشته باشد.
وی در این زمینه توضیح داد: ارتباط خوب و مستمر این کتابخانه با جامعه یکی از نقاط قوت آن به شمار می‌آید، به طوری که اطراف این کتابخانه یک مرتع و چمن‌زار پیش‌بینی شده است تا زمانی که قبایل به همراه دام خود به کتابخانه می‌آیند در حالی که گوسفندهایشان مشغول غذا خوردن هستند آن‌ها به راحتی کتاب بخوانند.
ریچارد همچنین درباره فعالیت شبانه‌روزی و مستمر برخی کتابخانه‌ها در کشورهای مختلف دنیا نیز گفت: یکی از خواسته‌های اعضا و مردم همواره این است که بتوانند در 24 ساعت شبانه‌روز و هفت روز هفته به منابع و کتاب‌هایی که مورد نیاز آن‌ها است دسترسی داشته باشند، در این زمینه نمونه‌های موفقی در دنیا وجود دارند که به چند مورد از آن‌ها اشاره خواهم کرد.
وی یادآور شد: با توجه به سختی‌هایی که کتابخانه‌های 24 ساعته دارند، در برخی کتابخانه‌ها شرایطی پیش‌بینی شده است که با توجه به کمبود تعداد کارمندان، اعضا با استفاده از کارت الکترونیکی بتوانند از کتابخانه استفاده کنند و این کار در کشورهای اسکاندیناوی بسیار رایج است.
ریچارد همچنین به تجربه کشور دانمارک در این حوزه اشاره کرد و گفت: یک کتابخانه 24 ساعته خارج از شهر قرار دارد و اعضا می‌توانند در هر ساعتی از شبانه‌روز در هفته بدون ترافیک به کتابخانه بروند و با کارت هوشمندی که در اختیار دارند به کتابخانه وارد شوند و از خدمات و کتاب‌های آن بهره‌مند شوند، البته باید گفت ایجاد این کتابخانه نیازمند فناوری‌های پیشرفته، کمی اعتماد و امنیت است.
رئیس کمیته دائمی کتابخانه‌های عمومی ایفلا درباره تجربه کتابخاته تالامور (یکی از شهرهای کوچک استرالیا) نیز گفت: این شهر حدود 240 نفر جمعیت دارد که به کتاب علاقه‌مند هستند، در کتابخانه 24 ساعته این شهر با توجه به پایین بودن جمعیت، برای همه اعضا کلید درست کرده‌اند تا هر زمانی که دوست دارند به کتابخانه بروند و بتوانند از خدمات اینترنت و دستگاه کپی آنجا استفاده کنند.
ریچارد درباره تجربه کشور چین در این زمینه نیز توضیح داد: در متروهای شهر هنگ‌کنگ دستگاه‌هایی قرار داده شده است که مردم می‌توانند پول بدهند و از میان سه هزار آیتمی که برای دستگاه در نظر گرفته شده است یک کتاب را انتخاب کرده و با پرداخت پول آن کتاب را قرض گرفته و مطالعه کنند.
وی تاکید کرد: تجربه نشان داده است کتابخانه‌های عمومی بهترین مکان‌هایی هستند که می‌توانند در زندگی مردم تغییر ایجاد کنند، توجه به مناطق محروم و کوچک همواره یکی از اولویت‌های کاری کتابخانه‌ها باید باشند تا سطح دانش و اطلاعات مردم را ارتقا دهند.
نگاهی به کتابخانه‌های ایران
همچنین محمد حسن‌زاده؛ رئیس انجمن علمی ارتقای کتابخانه‌های عمومی نیز در سخنانی به وضعیت کتابخانه‌های کشور اشاره کرد و گفت: در کشور ما سه نوع کتابخانه وجود دارد؛ نخست کتابخانه‌های آکادمیک، کتابخانه‌های مساجد و کتابخانه‌های متعلق به شهرداری تهران که هر یک از این کتابخانه‌ها کارکرد خاص خود را دارند.
وی افزود: کتابخانه‌های آکادمیک بیشتر دولتی هستند و در دانشگاه‌ها، مراکز علمی برای استفاده دانشجویان، دانش‌آموزان و محققان و پژوهشگران کاربرد دارند.
حسن‌زاده با اشاره به فعالیت کتابخانه‌های مساجد و مراکز دینی نیز گفت: یکی از بزرگترین این کتابخانه‌ها در ایران به آستان قدس رضوی در شهر مشهد و در جوار حرم امام رضا (ع) قرار دارد و البته کتابخانه‌های دیگری نیز در سایر شهرها مثل قم قرار دارد
وی تاکید کرد: بخش سوم کتابخانه‌ها که به شهرداری تهران تعلق دارد، اغلب در نزدیکی پارک‌ها و مراکز تفریحی قرار دارد و هدف عمده آن‌ها در دسترس قرار دادن کتاب برای استفاده مردم و سهولت کتناب‌خوانی است.
نشست چشم‌انداز جهانی کتابخانه‌های عمومی صبح سه‌شنبه 16 بهمن از ساعت 10 تا 12 در کتابخانه محقق حلی برگزار شد.
نظر شما