به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) هنر اسلامی یا هنرهای مسلمانان به مجموعه شیوه‌ها یا آثار هنری اطلاق می‌شود که در جامعه مسلمانان و نه لزوما توسط مسلمانان خلق شده است. هنر اسلامی یکی از دوران‌های شکوهمند تاریخ هنر و یکی از ارزشمندترین دستاوردهای بشری در عرصه هنری به‌شمار می‌آید و شامل انواع متنوعی از هنر همچون معماری، خوشنویسی، نقاشی، سفالگری و مانند آن‌ها است. هنر ایرانی هم یکی از غنی‌ترین میراث‌های هنری در تاریخ جهان و دربرگیرنده بسیاری از رشته‌ها از جمله معماری، نقاشی، بافندگی، سفالگری، موسیقی، خوشنویسی، فلزکاری است و در بسیاری از دوره‌های خود مانند قاجار و صفویه پیوندی ناگسستنی با هنر اسلامی دارد. در حوزه هنرهای اسلامی- ایرانی کتاب‌های بسیاری در این حوزه از سوی محققین غربی نیز کتب متعددی تالیف شده است. یکی از این آثار «کتاب هنر ایران» نوشته مویا کری،‌کارشناس موزه وی اند ای (V&A) در لندن بوده است. به همین مناسبت با مویا کری درباره سرفصل‌‌های این کتاب و دلیل انتخاب رشته هنرهای اسلامی و ایرانی برای کار و تحقیق با وی گفت‌وگویی انجام دادیم که در ادامه می‌خوانید:
 
 در ابتدا مویا کری درباره پیشینه علمی و تحصیلی خود توضیحاتی داد و گفت: من مویا کری  اهل ایرلند هستم. رشته تحصیلی من در دانشگاه هنر دوبلین هنرهای اسلامی بوده است. ده سال پیش به موزه «وی اند ای» در لندن نقل مکان کردم و در بخش هنرهای ایران مشغول به کار شدم.

این محقق درباره اقلام موجود در بخش ایران موزه محل اشتغال خود گفت: بخش ایران موزه «وی اند ای» بی‌نظیر است و مجموعه کاملی از هنرهای ایرانی را در برمی‌گیرد که مشتمل بر هنرهای اسلامی قرن هفتم هجری قمری است و البته بیشتر اقلام مربوط به آن متعلق به دوره صفویه است. بیشتر اشیایی که در موزه نگه‌داری می‌شوند به یک دوره کوتاه 25 ساله تعلق دارند که مربوط به دوره حکومت ناصرالدین شاه است. این پادشاه مشهور ایرانی سه تور بزرگ اروپایی داشته  و خاطرات ناصرالدین شاه نیز از این سفرها موجود است. در بخش‌هایی از این کتاب  به دلیل وجود این اشیا در این دوره 25 ساله در این موزه پرداخته‌ام و  روی این موضوع متمرکز شده‌ام که دلیل وجود این اشیا متعلق به این دوره زمانی در این موزه چیست؟

       

 وی افزود: من فکر می‌کنم بین شهرت این پادشاه و اشیایی که از سمت موزه خریداری شده ارتباطی وجود دارد. اهمیت این دوره زیاد  است چون این موزه تلاش کرده تا این اشیا را نه تنها از تهران بلکه از دیگر شهرهای اروپا مانند پاریس نیز خریداری کند و مجموعه‌ای کامل گرد هم آورد.

کری درباره انتخاب رشته تحصیلی هنرهای اسلامی برای ادامه تحصیل در دانشگاه توضیح داد: این مساله به 25 سال پیش برمی‌گردد که در دوره کارشناسی دانشگاه هنر در رشته تاریخ هنر مشغول تحصیل شدم. هنگامی که تصمیم به تحصیل در رشته تاریخ هنر می‌گیرید باید گرایشی را هم برای ان انتخاب کنید که انتخاب من هنرهای اسلامی بود. انتخاب های دیگری هم مانند هنرهای ایتالیایی و... داشتم اما این گرایش برای من موضوع جدیدی بود و همچنین این رشته مجموعه‌ای کامل از اشیاء، خطاطی و... را شامل می‌شد و به علت  همین تنوع این رشته وگرایش را انتخاب کردم.

          

مویا کری درباره بخش‌های مختلف کتاب «هنر ایرانی» توضیح داد:  کتاب در چهار بخش تنظیم شده است این بخش‌ها مربوط به برهه‌های زمانی ورود  اقلام به موزه و انواع اقلام موجود در آن تنظیم شده است. بخش مورد علاقه من  همین بخش اول است که به نقش و نگارهای بناها اختصاص دارد. انواع طراحی‌های مربوط به گچ‌کاری و آجرکاری‌ها در این بخش وجود دارد.

وی در ادامه گفت:تاریخ خرید این آثار به زمانی برمی‌گردد که سفیر وقت بریتانیا در هنگام ساخت سفارت انگلستان در تهران حضور داشت. قرار بر این بود که سفارت انگلستان بر اساس هنر ایرانی ساخته شود. بسیاری از این آثار را در تهران برای تزیین سفارت خریدند و برخی را هم هدیه گرفتند  که در نهایت این اتفاق نیفتاد و این آثار به انگلستان بازگردانده شدند.  
 
 کری در ادامه توضیحات بخش‌های مختلف کتاب خود عنوان کرد: بخش دوم؛ به کاشی‌ها و طرح‌های موجود بر آن‌ها  اختصاص دارد که از سراسر ایران و دیگر اقصی نقاط دنیا جمع‌آوری شده‌اند. در برخی این کاشی‌ها نمایی متالیک وجود دارد که ترکیبی از فلز و شیشه است. بخش سوم کتاب «هنر ایران» به تصاویری که از خریداران و هنرمندان موجود است، اختصاص دارد و بیانگر روابط بین خریداران و هنرمندان است.  این قسمت ارتباط بین آثار موجود در موزه مانند نقاشی‌ها و علاقه مردم عصر حاضر به آن‌ها را بیان می‌کند.

وی افزود: مردم در قرن حاضر دنبال زوایای گمشده تاریخ خود می‌گردند و بهترین مصداق آن در ایران شهر اصفهان  است با اینکه اصفهان در دوران مدرن است اما بسیاری از ساختمان‌هایی که جدیدا ساخته می‌شود مانند مقبره‌ها به شکل تاریخی و مطابق با الگوهای قدیمی طراحی می‌شوند تا شهر روح اصیل خود را حفظ کند. اگر چه اصفهان دوره قاجار را پشت سر گذاشته و بعد از قاجار به علت از دست دادن بسیاری از امکانات خود در دوران رکود خود در غمی بزرگ به سر می‌برد اما با جایگزین کردن بسیاری از ساختمان ها با الگوبرداری از بناهای قاجار سعی دارد با دوره افول خود کنار بیاید و ساختمان‌های مدرنی که بر اساس سیستم معماری قاجاریه طراحی شده‌اند راهی برای این کار است.

     

 کری در ادامه توضیح داد: بخش چهارم به فرش و قالیچه‌ها اختصاص دارد. به خصوص فرش‌هایی که به دوره صفویه مربوط است. این فرش‌ها در قرن نوزدهم خریداری و به موزه منتقل شده‌اند. این موزه این امکان را به بازدیدکنندگان و علاقه‌مندان می‌دهد که از طرح و نقشه این فرش‌ها کپی‌برداری کنند. چون موزه متعلق به تمام مردم است و باید تا حد امکان مردم را در فهم و بازیابی تاریخ خود یاری دهد.

این نویسنده و هنرشناس در انتها درباره شغل خود در موزه «وی اند ای» عنوان کرد: کیوریتور هنری موزه دو وظیفه دارد: نگهداری اقلام موجوددر موزه، دانستن وضعیت فیزیکی آن‌ها، اطلاع از وضعیت آماری آن‌ها و همچنین انتخاب اشیا مناسب برای نمایش در موزه.

موزه متعلق به همه مردم است پس انتخاب این اشیا برای نمایش بسیار اهمیت پیدا می‌کند و شما در حقیقت روایتگر یک میراث جهانی به لحاظ تاریخی هستید. هر نمایشی باید پلات دقیقی داشته باشد و روایت مناسب و جالبی از میراث باقی‌مانده از گذشته برای مردم ارائه دهد تا تاریخ برای مردم و بازدیدکنندگان جذابیت داشته باشد. این بخش از کار برای من بسیار اهمیت دارد.

                                  

 این محقق درباره برچسب‌های اطلاعاتی موجود بر اقلام موزه تصریح کرد: همچنین برچسب‌های این اشیا نیز اهمیت دارد آن‌ها نباید  نه چندان کوتاه  باشند چون اطلاعات ناقصی به مخاطب موزه می‌دهند و در عین حال نباید زیاد طولانی باشند چون کسی حوصله خواندن متن‌های بلند را ندارد. این واژه‌ها باید بسیار دقیق انتخاب شوند تا هم جذاب باشند هم اطلاعات کاملی از این اقلام به بازدیدکنندگان بدهند.