به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در قزوین، سیزدهمین نمایشگاه سراسری کتاب قزوین با برنامه‌های جنبی متنوع همچنان در این شهر در حال برگزاری است. رونمایی و جشن امضای کتاب «هویت شهری قزوین در عصر صفویه» یکی از برنامه‌هایی بود که در حاشیه این نمایشگاه برگزار شد.

شیما احمد صفاری نویسنده این کتاب در این مراسم گفت: یکی از مهمترین خلاءهایی که در بحث‌های مطالعاتی در خصوص قزوین پژوهی وجود دارد، عدم توجه به هویت شهر در دوره‌های مختلف زمانی بوده است.

وی افزود: قزوین در طول تاریخ خود بسته به ساختار حکومت، فرهنگ و حوادث جاری در کشور هویت تاریخی خود را شکل داده است و این کتاب در تلاش است تا نگاهی جامع به هویت شهر قزوین در عصر صفویه داشته باشد.

نویسنده قزوینی گفت: شهر ایرانی در کلیت ساختار خود در مکتب اصفهان در صفویه به پختگی می‌رسد و قزوین در رسیدن این پختگی نقش قابل توجهی دارد چرا که بخش اعظمی از این مکتب در قزوین شکل‌گیری و تکامل یافته است.

 

صفاری بیان کرد: معماری خاص قزوین، فرهنگ و تمدن این شهر و نهایتاً دوره کوتاهی که قزوین به عنوان پایتخت کشور معرفی شد، سبب شکل‌گیری مکتبی به نام مکتب قزوین شد، این مکتب با تکامل هویت خاصی را به نسبت سایر نقاط کشور برای قزوین ایجاد کرد.

وی گفت: همین مکتب خاص که در قزوین و هویت این شهر وجود داشت، باعث شد در دوره‌های مختلف تاریخ حتی در زمان حکومت غیرایرانیان یعنی مغول‌ها و اعراب به سرزمین‌های ایرانی و به خصوص قزوین نقش صاحب‌نظران قزوینی و مکتب اداری آن مشهود باشد.

این نویسنده قزوینی همچنین یادآور شد: در دوره صفویه نوعی بازگشت به آئین‌ها و سنت‌های پیش از اسلام در بدنه اداری، دیوان حکومتی و مالی کشور و به خصوص قزوین مشاهده می‌شود. این بازگشت به سنت‌های پیشین در همه ابعاد زندگی مردم در شهر تاثیر گذاشته است.

صفاری افزود: گفتمان جدیدی که در بازگشت به سنت‌های پیش از اسلام در قزوین و کشور ایجاد شد تنها در عرصه سیاست نقش نداشت و به مرور توانست در ساختار شهر، معماری، آئین‌ها و در نهایت هویت شهری تاثیرگذار باشد.

بازگشت به سنت‌های پیش از اسلام، راهی برای رسیدن به هویت ویژه شهر
محمدعلی حضرتی‌ها استاد و صاحب‌نظر آثار باستانی و تاریخ استان قزوین نیز در بخش دیگری از این آئین گفت: اگرچه قزوین مدت کوتاهی به عنوان پایتخت مطرح بوده است ولی ریشه‌های محکم فرهنگ و تمدن این شهر سبب شد تا در همین مدت کوتاه شاهد شکل گیری مکتب قزوین باشیم.

وی افزود: بدنه اداری و دیوان حکومتی کشور در همه عرصه‌ها توسط خود ایرانیان و بزرگان ایرانی اداره می‌شده است و حتی زمانی که اعراب بر ایران حکومت می‌کردند، از تاثیرگذاری ایرانیان بر بدنه دولتی شکایت داشتند.

حضرتی‌ها بیان کرد: عصر صفوی زمان مناسبی بود تا سنت‌ها و آئین‌های ایرانی قبل از اسلام فرصت دوباره برای ظهور و بروز پیدا کنند از این رو ابعاد مختلف هویت شهری با بازگشت و نگاه دوباره به این آئین‌ها شکل تازه‌ای گرفت.

این استاد دانشگاه یادآور شد: نمونه‌های آن را می‌توان در نامگذاری‌های دوران مشاهده کرد، وقتی شاه تهماسب به عنوان سردمدار کشور اسامی فرزندانش را از قهرمانان پیش از اسلام برمی‌گزیند و این روند در بین مردم نیز با شدت در حال اجرایی شدن است.

وی گفت: ساختمان و معماری شهر نیز تا حد فراوانی به الگوهای قدیمی بازگشت پیدا کرد و همانطور که فردوسی بزرگ در شاهنامه مسیر این معماری را با کاخ‌ها، جلوش‌ها، میدان‌های وسیع و زمین‌های چوگان یاد کرده ست، هویت شهر ایرانیزه‌تر شد.

در پایان این آئین جشن امضای کتاب «هویت شهری قزوین در عصر صفویه» برگزار و به حاضرین کتاب‌های با امضای نویسنده اهدا شد.