یاسین محمدی، با بیان این مطلب که بهنظرم باید بین افزایش دستمزد فعالان حوزههای مختلف نشر تناسب وجود داشته باشد، درباره تعیین درصدی از پشت جلد برای ویراستار، تعیین این سهم برای ویراستار را بعید دانست.
وی با تاکید بر اهمیت نوع کتاب و متن برای تعیین دستمزد ویراستار افزود: تفاوت بین بهای کار ویراستاری به نوع کار ویراستاران مربوط میشود. آیا قرار است ویراستار در ابتداییترین سطح؛ یعنی فقط نمونهخوانی کند، یا اینکه در بالاترین سطح، ویرایش ادبی و فنی و مقابله با متن اصلی را انجام دهد؟ پاسخ به این پرسش، تعیین سطحکننده درآمد ویراستار است.
نرخ ویراستاری نباید براساس شهرت تعیین شود
محمدی افزود: شاید فردی که در حوزه ویراستاری به مقام استادی رسیده برای کار خود نرخی را پیشنهاد کند که موضوع دیگری است اما در کل، نرخ ویراستاری نباید براساس شهرت ویراستار تعیین شود.
این ویراستار گفت: برای تعیین قیمت در حوزه ویراستاری، الگوهای مختلفی وجود دارد که رایجترین آن ویراستاری براساس تعداد کلمات است که به نظر من این شیوه تعیین نرخ، شیوهای منطقی بهشمار میآید.
وی بیان کرد: معمولا ویراستار مدعی میشود که از توان لازم برای ویراستاری برخوردار است. طبیعتا این ادعا باید از سوی ناشر بررسی شود. در ادامه، براساس نتایج این بررسی و همچنین قالبی که برای متنهای تخصصی و غیرتخصصی از نظر زمان و دشواری تعریف شده، کار به ویراستار سپرده و قیمت ویراستاری تعیین میشود.
تعیین سهم ویراستار از قیمت پشت جلد بعید است
این روزنامهنگار درباره تخصیص درصدی از پشت جلد کتاب بهعنوان دستمزد ویراستاری گفت: شاید تلاشهایی برای سهم ویراستار از پشت جلد کتاب انجام شده، اما با توجه به تغییر شکل بازار، ازجمله کاهش چشمگیر شمارگان کتاب، با نویسنده و یا مترجم هم دیگر قراردادهای قابلتوجهی منعقد نمیشود. بنابراین تعیین این سهم برای ویراستار بعید است.
وی افزود: با توجه به اینکه ویراستار شراکتی با ناشر و یا مولف ندارد، سود و زیانی نیز برای او وجود نخواهد داشت. بهعبارت دیگر فعالیت ویراستار مانند گرافیست، لیتوگرافیست و چاپخانهدار و سایر صنوف خدماترسانی نشر است. در واقع؛ مابهازای این خدمت است که ویراستار دستمزدی را دریافت میکند.
قیمت ویراستاری ثابت مانده است
محمدی درباره توان امرار معاش با درآمد ویراستاری بیان کرد: طی سالهای اخیر در حوزه ویراستاری، افزایش دستمزدی را شاهد نبودیم و تفاوت چندانی از سه تا چهار سال پیش ایجاد نشده است.
این شاعر و مترجم با بیان اینکه ویراستاران از قافله عقبمانده و نادیده گرفته شدهاند، افزود: بهنظرم باید بین افزایش دستمزد فعالان حوزههای مختلف نشر تناسب وجود داشته باشد؛ کمااینکه در حوزههای مختلف خدمات نشر، افزایش قیمت داشتهایم. بنابراین در حوزه ویراستاری، نیز باید این افزایش دیده شود.
این ویراستار در پاسخ به این پرسش که آیا درآمد ویراستاری کفاف زندگی ویراستاران را میدهد یا خیر؟ گفت: در شرایط موجود، حتی با فعالیت روزانه و متعارف 6 تا هشت ساعت، بعید میدانم دستمزد قابلتوجهی به دست آید.
اهمیت ورود انجمنهای صنفی
محمدی درباره تاثیر بازار نشر در میزان توجه ناشران به مرحله ویراستاری گفت: شاید برخی از ناشران به دلیل وضعیت فعلی بازار و شمارگان پایین و سود اندک تولید کتاب از ویراستاری کتابها چشمپوشی کنند. ناشران ممکن است، ویراستاری را به دوش مولفان بگذارند؛ اما این رویکرد عام نیست. برخی از ناشران کیفیت را فدای هزینه نمیکنند.
وی درباره نقش انجمن ویراستاران در تربیت ویراستار و نرخ ویراستاری بیان کرد: بهطور کلی تشکیل و فعالیت انجمنهای غیردولتی، رویکرد قابلتوجهی است. تاثیرگذاری این انجمنها زمانی افزایش پیدا میکند که بتوانند مقبولیت کافی را بین همصنفیها به وجود بیاورند و استقلال خود را حفظ کنند.
محمدی با تاکید بر تاثیر انجمنهای صنفی در حوزه ویراستاری، بیان کرد: اگر انجمن نرخ ویراستاری را اعلام کند اما همه ویراستاران به این نرخ پایبند نباشند و حتی با نصف این نرخ با ناشر توافق کنند، اتفاق جدی را شاهد نخواهیم بود.
نظرات