برخی با نقدهای عیرمنصفانه دستاوردهای پژوهشی حوزه‌های علمیه را تخریب می‌کنند
مدیر حوزه‌های علمیه کشور با بیان اینکه دو دیدگاه افراطی و تفریطی درخصوص پژوهش در حوزه‌های علمیه وجود دارد، گفت: برخی، ارزیابی‌های مثبتی را در باب دستاوردهای پژوهشی حوزه مطرح می‌کنند و پژوهش‌های صورت گرفته در حوزه را کافی و کاملاً رضایتبخش می‌دانند، در مقابل، گروهی دیگر تلاش‌های حوزه‌های علمیه را در این سال‌ها با نقدهای جدی و منفی به تصویر می‌کشند و با تخریب و نقدهای غیرمنصفانه این تلاش‌ها را تخطئه می‌کنند.
آیت‌الله اعرافی وجود نظام علم‌سنجی و ارزیابی دقیق مبتنی بر معیارهای سنجیده برای سنجش پژوهش‌ها و عملکردهای علمی و پژوهشی حوزه را لازم دانست و گفت: اگر این مساله توسعه یابد، قطعاً اثر خود را در مساله داوری‌های علمی نیز خواهد گذاشت، درصورت وجود سامانه علم‌سنجی و ارزیابی علمی، هرگز با داوری‌های متنوع و گاهی متعارض و ناسازگار مواجه نمی‌شویم، چراکه این سامانه باعث داوری‌های منصفانه و دقیق می‌شود.
عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه در ادامه پژوهش حوزه را نیازمند حضور جدی در عرصه نیازها و تطابق بیشتر در زمینه پاسخگویی به این نیازها دانست و افزود: حوزه‌های علمیه دارای نقش مهمی در پیشبرد عرصه علمی کشور و نظام اسلامی و علوم دینی هستند که در این زمینه بخشی را با همکاری دانشگاه و بخشی را نیز به طور خاص دنبال می‌کند.
وی اقتضائات توسعه مرزهای دانش علوم انسانی اسلامی را نیازمند چند عرصه مهم دانست و گفت: اولین عرصه، اسناد کلان حوزه است و مطالعات راهبردی کلان معطوف به روحانیت از خلاءهای جدی حوزه است، و در این زمینه هنوز داشته‌های متقن و جامعی نداریم، و مطالعاتی که آغاز شده به دلیل کمبود امکانات با کندی پیش می‌رود.
مدیر حوزه‌های علمیه کشور طبقه‌بندی دانش‌های اسلامی متناسب با نیازهای امروز جامعه را از کارهای مهم و اثرگذار عنوان کرد و افزود: در گام‌های بعدی، این کار نیازمند همکاری نهادهای علمی و همکاران پژوهشی با مدیریت حوزه است.
لزوم توجه بیشتر به ساده‌سازی متون علمی در حوزه‌های علمیه
آیت‌الله اعرافی نظام آموزش پژوهش محور را از دیگر مسائل و بایسته‌های علمی و پژوهشی حوزه برشمرد و ادامه داد: متون پژوهشی در این عرصه بسیار مهم است؛ حرکت به سمت ساده‌سازی متون درست و دقیق نیست، بلکه باید ضمن طبقه‌بندی دقیق دروس، متون را به شکلی تدوین کنیم که حس پژوهش را در پژوهشگران زنده کنیم.
عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه اظهار داشت: اسناد از دیگر نیازهای عرصه پژوهش است، به منظور توسعه و تسریع حرکت کاروان پژوهشی حوزه باید روی اسناد علمی و جامع کار کنیم که در این زمینه باید سنت‌های گذشته را احیا و از تجربیات روز به خوبی استفاده کنیم.
وی در ادامه نظام تقریر نویسی را از بایسته‌های توسعه پژوهش در حوزه‌های علمیه عنوان کرد و گفت: تقریر و تحقیق، دستاوردهای مهمی برای حوزه‌های علمیه داشته است؛ نظام تقریر نظام پژوهش محوری است که امروزه نیز در مراکز علمی قوی در دنیا مورد تاکید است.
مدیر حوزه‌های علمیه کشور با بیان اینکه نظام پژوهشی باید یک خط سیر مشخصی برای حرکت پژوهشی، پیش‌روی طلاب قرار دهد، تصریح کرد: برنامه پژوهشی از دیگر بایسته‌های توسعه پژوهش در حوزه است و هم‌اکنون بر طبق این برنامه فعالیت پژوهشی جدی در زمینه حرکت طلاب در عرصه پژوهش انجام می‌شود.
آیت‌الله اعرافی افزود: تنوع رشته‌ای و فناوری‌های اجتهاد و تحقیق به عنوان یکی دیگر از بایسته‌های توسعه پژوهش در حوزه‌های علمیه، مورد تاکید رهبر معظم انقلاب بوده و خوشبختانه در این عرصه گام‌های جدی در این سال‌ها برداشته شده است.
عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه ادامه داد: امروز نهادهای مختلف کارهای فاخری را در زمینه دیجیتالی کردن متون علمی و همچنین توسعه نرم‌فزارهای علوم اسلامی برداشته‌اند که از جمله آن‌ها کاربست هوش مصنوعی و نظریات پیشرفته آن در فرایند اجتهاد است.
دستاوردهای حوزه علمیه باید به نقد گذاشته شود
وی تدوین و ترجمه آثار علمی به زبان‌های دیگر را مورد توجه قرار داد و تصریح کرد: در این زمینه برخی از آثار امام راحل و شهید مطهری و آیت‌الله مصباح یزدی به زبان‌های دیگر ترجمه شده است که قطعاً باید با همکاری‌های گسترده و فرابخشی این حیطه را نیز گسترش داد.
مدیر حوزه‌های علمیه کشور مجلات حوزوی را دارای اهمیت دانست و بیان کرد: نظام ارزیابی و ارزشیابی در مجلات نیز باید رونق گیرد و رتبه‌بندی‌ها نیز باید به شکل علمی و دقیق انجام شود.
آیت‌الله اعرافی توجه به حوزه آزاد را مهم دانست و تصریح کرد: حوزه آزاد ما بسیار غنی و پربار است؛ زیرساخت توسعه علم ما نیز در همین عرصه حوزه آزاد شکل گرفته است و بزرگانی چون علامه طباطبایی در بستر همین آزادی به اندازه افراد متعدد و سازمان‌های متعدد کار کردند که البته این حوزه نیازمند دقت‌نظر و نگاه دقیق و سازمان‌دهی شده است.
عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه با بیان اینکه انجمن‌های پژوهشی حوزه در نمایشگاه امسال بیش از سه هزار اثر فاخر، برجسته و برگزیده‌ی جشنواره‌های مختلف، را ارائه کرده‌اند، افزود: این آثار که در حوزه علوم انسانی اسلامی عرضه شده است، تابلوی خوبی برای عرضه داشته‌ها و همچنین آینه تشخیص کاستی‌ها محسوب می‌شود.
وی با اشاره به اینکه باید تحلیل‌های خوبی روی دستاورد پژوهشی حوزه صورت گیرد، گفت: دستاوردهای حوزه نیز باید به نقد گذاشته شود تا بدانیم در این بین چه مشکلات و مسیرهایی را در پیش داریم؛ مقاله‌هایی باید تولید شود که این دستاورد و منظومه ارائه شده را به نقد بکشاند، و محاسن و معایب آن را نیز مشخص کند.
لزوم گسترش آثار علمی حوزیویان در عرصه انقلاب اسلامی
مدیر حوزه‌های علمیه کشور با اشاره به این مطلب که بخش قابل توجهی از ابعاد گوناگون انقلاب که به حوزه مرتبط می‌شود، نیازمند مطالعه‌های بیشتری است، بیان کرد: از بخش‌های مهم نمایشگاه دستاوردهای علمی، برپایی بخش انعکاس نظرات و ارائه آثار علمی تولید شده توسط حوزویان در مورد انقلاب اسلامی است؛ که البته این مجموعه باید گسترش یابد.
میرمعزی با بیان اینکه نامگذاری روزهای هفته پژوهش باتوجه به اهمیت و نیازها و ضرورت‌ها صورت گرفته است، بیان کرد: در نمایشگاه هفته پژوهش برنامه‌های مختلفی در عرصه‌های علمی و پژوهشی می‌شود.
معاون پژوهش حوزه‌های علمیه، فعالیت‌های این نمایشگاه را در سه بخش عنوان کرد و افزود: در بخش اول موسسات پژوهشی حوزه فعالیت می‌کنند که در این راستا 60 مرکز علمی در این نمایشگاه شرکت کردند.
وی بخش دوم را شامل دستاوردهای پژوهشی در عرصه علوم انسانی و اسلامی عنوان کرد و گفت: در این بخش که به همت دبیرخانه انجمن‌های علمی حوزه و مشارکت نهادهای علمی در 18 رشته خاص انجام شده است، 3 هزار کتاب فاخر و برگزیده حوزه که حائز رتبه‌های برتر در بخش‌های مختلف شده‌اند، به نمایش گذاشته شده است.
میرمعزی بخش سوم را به عنوان بخش انقلاب اسلامی که شامل آثار حوزویان در خصوص انقلاب اسلامی است عنوان کرد و ادامه داد: در این نمایشگاه روزانه نشست‌های علمی، پژوهشی وتخصصی با حضور اندیشمندان حوزوی برگزار می‌شود.
یادآور می‌شود نمایشگاه دستاوردهای علمی مراکز پژوهشی حوزه تحت عنوان مشکات 5 با مشارکت 60 نهاد حوروی فعال در امر پژوهش از 24 تا 29 آذرماه از ساعت 9 تا 19 در مصلای قدس قم برپا است. برطبق این گزارش در این نمایشگاه سه هزار اثر پژوهشی برجسته و شاخص تولید شده توسط حوزه در قالب 18 رشته علوم انسانی ارائه شده است.
نظر شما