به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) نشست نقد و بررسی کتاب «دانشگاه ایرانی در سپهر بین‌المللی» با عنوان فرعی بین‎المللی شدن آموزش عالی و  آینده دانشگاه در ایران تالیف محمد حسینی مقدم عضو هیات علمی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم با حضور نعمت الله فاضلی عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و علی خورسندی طاسکوه معاون پژوهشی دانشگاه علامه طباطبایی عصر روز گذشته سه شنبه 20 آذرماه در دانشگاه تربیت مدرس برگزار شد.

حسینی مقدم مولف اثر در این نشست با طرح این سوال که چگونه بین‌المللی شدن آموزش عالی می‌تواند به دانشگاه کمک کند گفت: مهمترین ابتکار علمی که در این اصر شکل گرفته استفاده از روش‌های متنوع است تا بتوانیم آینده دانشگاه را در چند پلان ببینیم.
 
وی با تشریح فصول مختلف کتاب اضافه کرد: فصل نخست کتاب به مبانی نظری موضوع می‌پردازد. تلاش من در این اثر این بوده که ببینم جامعه ایرانی در این باره چه کرده و چه مواردی را می‌توان از آن در کتاب استنتاج کرد. در فصل پایانی کتاب نیز تلاش شده تا تحلیلی از وضعیت موجود صورت بگیرد. مهمترین دستاورد این پژوهش این بوده بین‌المللی شدن زمانی می‌تواند محقق شود که به یک گفتمان در جامعه تبدیل شود. نکته دیگر شبکه‌سازی کنشگران است که باید صورت بگیرد.
 
حسینی مقدم با اشاره به نقطه ضعف کتاب نیز بیان کرد: وقتی ما در آینده پژوهی گام بر می‌داریم مجبور هستیم مشارکت ذی نفعان را داشته باشیم اما در بسیاری از موقعیت‌ها موفق به این کار نشدیم.
 
فاضلی در این نشست با بیان اینکه این یکی از مستقل‌ترین آثاری است که در این حوزه نوشته شده عنوان کرد: این اثر از نثر روان و خوبی برخوردار است و به عبارتی ضعف تالیف ندارد. از سوی دیگر موضوع کتاب نیز یکی از نخستین آثاری است که درباره بین‌المللی شدن آموزش عالی نوشته شده است در حالی که این کار را باید پیشین از این انجام می‌دادیم. البته در گذشته کارهایی انجام شده بود اما هیچ گاه روشمند نبوده است. بنابراین امیدوارم کارهای بیشتری از نویسنده در این باره مشاهده کنیم.
 
وی با اشاره به جامعیتی که در کتاب مشاهده می‌شود گفت: در کتاب بحث‌های نظری عملی خوبی صورت گرفته و مولف از روش‌های چندگانه استفاده کرده است بنابراین کتاب را به نظرم از لحاظ روش شناختی می‌توان یکی از آثار موفق در این زمینه دانست و در واقع یک کار مسئله محور است. مولف در کتاب تلاش کرده از روش‌‌های آمیخته و مساله محور استفاده کند.
 

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در ادامه با بیان اینکه در کتاب ارجاعات به تجربه زیسته به خوبی ارائه شده افزود: نویسنده دستاوردهای را به صورت صادقانه و شجاعانه ارائه کرده است و به عبارت بهتر خودش را سانسور نکرده است. یکی از مهمترین و بزرگترین دستاوردهای کتاب نشان دادن کندی پروسه بین‌المللی شدن آموزش عالی در ایران است  که به خوبی نشان داده می‌شود و می تواند به ما کمک کند موقعیت خودمان را در آموزش عالی درک کنیم.
 
 وی ادامه داد: اما اگر قرار بود من این اثر را مسئله مند کنیم به این موضوع می‌پرداختم که چه دیدگاه‌هایی درباره بین‌المللی شدن آموزش عالی وجود دارد و آنها را ارزیابی و نقد می‌کردم. این در حالی است که در کتاب فقط چالش‌ها نشان داده می‌شود و دیدگاه‌های رقیب مطرح نمی‌شود.
 
فاضلی با تاکید بر اینکه تحقیقات تا زمانی که نظری نباشند نمی‌توانند کارکرد و کارایی داشته باشند گفت: این کتاب صورت بندی از رویکردهای بین‌المللی شدن را به ما ارائه نمی‌کند به عبارت دیگر کار به سطح طرح مسئله نمی‌رسد و در سطح ارائه مشکلات باقی می‌ماند.
 
به گفته این مدرس دانشگاه، این پژوهش بیشتر در گفتمان سیاسی می غلط و به دلیل رویکرد تجربی‌گرایی که در اثر غالب است نتوانسته آن چیزی را مطرح کند که دال بر دیدگاه نویسنده باشد.
 
فاضلی در پایان گفت: این اثر شابد شروع خوبی برای ما رد این حوزه باشد چراکه اجرای خوبی دارد اما جزئیات در آن بیان نشده و نمی‌توان از جزئیات به فهم کل رسید بدین معنی که تئوری که بتواند این را توضیح دهد در کتاب وحود ندارد.
 
خورسندی طاسکوه نیز در بخش دیگری از این نشست با بیان اینکه کتاب یکی از نخستین و بهترین آثار در حوزه خودش است اما معناداری طرح جلد کتبا با موضوع فهم نمی‌شود گفت: کتاب دارای ویژگی مثبتی است از جمله اینکه در آن از منابع بسیار خوبی استفاده شده است. از سوی دیگر روش سی. ال. ای در این کتاب به خوبی استفاده و فهم شده است.
 
وی ادامه داد: استاد فاضلی به خوبی بیان کردند که یکی از نقاط ضعف این کتاب این است که نویسنده در برخی از بخش‌ها سکوت کرده در حالی که باید بیان می‌کرد که ما در آموزش عالی در چه موقعیتی قرار داریم. البته شاید یکی از دلیل‌ها این باشد که چون از روش سی. ال. ای استفاده شده خروجی کار انضمامی بوده است.
 
این مدرس دانشگاه بیان دیدگاه‌های متنوع و متکثر درباره بین‌اللملی شدن را در این کتاب مفید دانست و افزود: پیش از این یعنی حدود 10 سال پیش در برابر بین‌المللی شدت مقاومت می‌شد و به همین دلیلی مانعی برای سیاست‌گذاری در این زمینه ایجاد می‌شد. امروز ما در موج سوم بین‌المللی شدن هستیم و وجه فرهنگی و آکادمیک بین‌المللی شدن در گفتمان آموزش عالی تحت شعاع بازاری شدن است.
 
خورسندی طاسکوه با تاکید بر اینکه مولف باید عوامل امتناع ما از بین‌المللی شدن را بیشتر مورد توجه قرار می‌داد عنوان کرد: ما نمی‌توانیم استاد خارجی داشته باشیم و همین یکی از علت‌های اصلی است که نمی‌توانیم بین‌المللی باشیم. ضمن اینکه در این حوزه باید تئوریزه کردن صورت بگیرد. محیط‌های آموزشی ما غنی نیستند و این کتاب یکی از کارهایی که می‌توانست انجام دهد این بود که تصاویری از به انزوا کشیده شدن کلاس‌های درسی ما را نشان دهد هر چند که کتاب انزوای آموزش عالی را نشان داده اما اکتفا این موضوع کافی نبود.