به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نشست نقد و بررسی رمان «در سال‌های دور» نوشته حسن احمدی در قالب سلسله نشست‌های تبلیغی - ترویجی «در پناه کلمات»، عصر شنبه 17 آذرماه با حضور نویسنده اثر و جمعی از منتقدان ادبی در فروشگاه به‌نشر در تهران برگزار شد.
ناصر نادری؛ کارشناس مجری این نشست با بیان اینکه مدیریت امروز انتشارات به‌نشر به دنبال بهبود کیفیت در مدیریت فرهنگی و تولید محتوا به‌عنوان یک اصل است، اظهار کرد: تعالی محصولات جزو افق‌های پیش‌روی قرار دارد و به همین دلیل سلسله جلساتی برای نقد آثار این انتشارات در دستور کار قرار گرفته که نقد رمان «در سال‌های دور» نخستین گام از این سلسله جلسات است.
وی با اشاره به کتاب «در سال‌های دور»، اتلاق داستان بلند به این اثر به جای رمان را صحیح‌تر دانست و افزود: به این جهت که این موضوع با درون‌مایه حول انگیزه‌های شخصی داستان است که خادم امام رضا (ع) شوند جزو کتاب‌هایی است که می‌تواند در حوزه ادبیات دینی و رضوی قلمداد شود.
این نویسنده ادبیات دینی «در سال‌های دور» را جزو آثار ادبیات دینی برشمرد و گفت: خلاف نظر نویسنده، من این کار را داستان بلند روانشناسانه نمی‌دانم، زیرا اثری بیرونی، رئالیستی و تاریخی است. شبکه استقلالی حوادث داستان گاهی سست و بی‌معناست. این اثر دارای خُرده حوادث فرعی است که در آن احساس بحران و یا کشمکش وجود ندارد، بنابراین کلیت اثر را از تعلیق محروم ساخته است. داستان به پایان می‌رسد درحالی‌که هنوز به نقطه اوج نرسیده است. متاسفانه مجموعه حوادث داستانی آن غنی، پیچیده و جذاب نیست و رازآلود ماندن برخی از نمادها تا انتهای داستان حفظ شده است.
نادری با اشاره به اینکه استفاده از فلش‌بک‌ها در این اثر ماندگار است، بیان کرد: یکی از نقاطی که نفس کار را گرفته و بخشی از کار را تبدیل به داستان - مقاله کرده، استفاده از کتابی است که همراه شخصیت‌ها در طول سفر قرار دارد؛ ضمن اینکه مخاطب کم حوصله نوجوان و جوان امروزی به همین دلیل و همچنین لحن دیالوگ‌ها ممکن است با اثر ارتباط برقرار نکند.
«در سال‌های دور» رمان دینی کلام - روایت است
در ادامه جعفر توزنده‌جانی از منتقدان این نشست، گفت: در مرحله نخست به‌عنوان اثر ادبی و اثری که برای نوجوانان نوشته شده و سابقه مذهبی و دینی دارد، این کار را بررسی می‌کنیم. نخستین مورد این است سخنی که قرار است بیان شود، چگونه گفته شود. در داستان انسان‌ها به سه دوره پیشامدرن، مدرن و پسامدرن تقسیم بندی می‌شوند و این اثر در قالب یک انسان امروزی است که هم مسافر و هم زائر است. با توجه به تعریف ادبیات که چه گفتن مبنی بر چگونه گفتن باشد، این اثر را رمان کلام - روایت می‌دانم که از خُرده روایات تشکیل شده است.
این نویسنده ادبیات داستانی «در سال‌های دور» را اثری درونی دانست که در واقع یک مساله دینی را مطرح می‌کند و وارد ذهن شخصیت‌ها می‌شود، اما این قصه کلاسیک بین داستان بلند و رمان معلق است زیرا چیزی که در رمان وجود دارد، فصل‌بندی آن است و اساس رمان مبتنی بر چندصدایی است درحالی‌که این داستان از فضای حرم آغاز می‌شود، ولی به تدریح که پیش می‌رویم، نویسنده به جای شخصیت‌ها روایت را برعهده دارد و حضور شخصیت‌ها کمرنگ می‌شود.
وی ادامه داد: صداهایی در داستان وجود دارد که بعدا محو می‌شود و چفت و بست‌های داستان گاهی تصنعی است که باعث می‌شود این اثر بین داستان و رمان باقی بماند.
توزنده‌جانی درباره شخصیت‌پردازی در این کتاب اظهار کرد: یکی از راه‌هایی که می‌توان در حس و عاطفه خواننده تاثیر گذاشت، بحث شخصیت‌پردازی است، شخصیت‌پردازی «حبیب» در داستان اشکال دارد و نویسنده در بحث شخصیت‌پردازی می‌توانست بهتر از این‌ها کار کند.
این نویسنده و منقد ادبی با بیان اینکه در ادبیات دینی باید به گونه‌ای بنویسیم که فکر کنیم کسی که باور دینی را قبول ندارد بتواند جذب آن شود، ادامه داد: وظیفه نویسنده این است که اثری خلق کند تا وقتی کتاب را می‌خوانیم در عین واقعیت در فضای داستان قرار بگیریم.
وی با اشاره به اینکه «در سال‌های دور» اثری برای بزرگسال و از زاویه دید بزرگسالان است، گفت: به نظر من این اثر آنطور که عنوان شده برای نوجوانان نیست، زیرا کاری که برای کودک و یا نوجوان نوشته می‌شود، باید مولفه‌هایی داشته باشد. بر مبنای تعریف ادبیات کودک، اثری مناسب کودکان است که شخصیت داستانی و زبان داستان، زبان کودکان باشد و برای نوجوان نیز به همین‌گونه است یا اینکه راوی باید سمت و سوی نگاه کودک یا نوجوان داشته باشد و باید راوی، راوی کودک یا نوجوان باشد.
توزنده‌جانی درباره فصل‌بندی‌های «در سال‌های دور» نیز بیان کرد: این اثر فصل‌بندی مرسوم را ندارد. با یک اثر ادبیات داستانی روبه‌رو هستیم که در واقع حُسن‌های زیادی داشت که آن را اثر ادبی می‌دانیم.
بازگویی زندگی امام رضا (ع) در رمان «در سال‌های دور»
حسن احمدی؛ نویسنده کتاب «در سال‌های دور» نیز در سخنانی گفت: برگزاری این‌گونه جلسات کمک بزرگی به نویسنده است تا اثر بعدی را با وسواس بیشتری آغاز کند.
وی افزود: «در سال‌های دور» اثری دلی است که زندگی امام رضا (ع) از مدینه تا خراسان را به شکل قصه‌ای برای خواننده‌ای که شناختی ندارد، مرحله به مرحله بیان می‌کند. نیت اصلی من از نگارش این اثر، بازگویی زندگی امام رضا (ع) بود.
این نویسنده با بیان اینکه زمان زیادی برای شخصیت‌پردازی گذاشته نشده، تصریح کرد: مواردی که لازم بوده بیان شده و به لحاظ تغییر فضای داستان از چند ستاره استفاده کرده‌ام، اما سعی بر این بوده که مراحل و زندگی امام رضا (ع) از دید «مینو» و «حبیب» شخصیت‌های این داستان مطرح شود.
احمدی در پایان گفت: در نوشتن داستان تجربه کسب می‌کنم و در این زمینه ادعایی ندارم. دوست دارم یاد بگیرم و از فرصت نقد آثار استفاده کنم.
همچنین در این نشست نکاتی درباره نقد کتاب «در سال های دور» نیز از سوی اعضای کارگروه تخصصی قصه رضوی مطرح شد.
دوشنبه ۱۹ آذر ۱۳۹۷ - ۰۰:۰۰
نظر شما