احمد مسجدجامعی، عضو شورای اسلامی شهر تهران گفت: تهران مرکز بلوغ داستان و رمان است، یعنی اگر «یکی بود یکی نبود» جمالزاده را، به عنوان اولین داستانی که نوشته شده در نظر بگیریم، رمان و داستانی که بعد از آن، در ادبیات داستانی ما شکل گرفته، فارغ از اینکه پدیدآورنده آن کجاست، در ظرف و ظرفیت تهران ظهور و بروز پیدا میکند و به بلوغ میرسد.
احمد مسجدجامعی، عضو شورای اسلامی شهر تهران ضمن اشاره به مدرسه دارالفنون که نشست در آن برگزار میشد، گفت: جایی که الان هستیم خیلی ذهنم را به هم ریخته، چون اینجا یک فضای تاریخی بود که وقتی در آن قرار میگرفتی، میتوانستی حضور اولین شاگردهای دارالفنون را در آن احساس کنی و به نحوی بوی خون امیرکبیر در باغ فین به مشام میرسید. زمین، دیوار و سقف آن بوی دیگری داشت، اما امروز میبینید که به چه روزی افتاده است. درواقع ما گرفتار یک آفت شدهایم که ارزش این میراثها را نمیدانیم.
او ادامه داد: در شهر مادرید اسپانیا یک میدان قدیمی است که در میانه آن یک سنگ نیمدایره روی زمین قرار دارد. روی آن عبارت مادرید نوشته شده و سپس به شهرهای مختلف علامت زده شده است، که به روایتی میگویند اینجا قلب جهان است؛ به همین دلیل، روزانه تعداد زیادی عکاس، گردشگر و ... به این محل میآیند و چیزی که فقط یک خرافه است باعث رونق فراوان آن منطقه و شهر مادرید شده است. در مقابل، چند سال پیش در همین میدان مولوی تهران و در حفاری که برای لولهکشی گاز شده بود، به یک جسد هفت هزار ساله رسیدیم و در کنار او اشیایی پیدا شد که متعلق به ۱۱ هزار سال قبل است. البته قدمت آنها با آزمایشات دقیق ثابت شد، بنابراین خرافه و غصه نبود؛ ولی ما یکسالونیم به این فکر میکردیم که چطور از شر این جنازه خلاص شویم و آخر سر هم آن را به یک اتاق در موزه ملی تبعید کردیم، در صورتی که میتوانست موجب گردشگری جهانی باشد و هر کسی به بهانهای برای بازدید آن به ایران بیاید.
مسجدجامعی شیوه برخورد با ارزشها و داشتههای تاریخی در ایران را یک نوع عقبماندگی خواند و افزود: این که ما نمیتوانیم به توسعه پایدار برسیم، یعنی نمیتوانیم تاریخ را در خدمت امروز بگیریم. اشیا و بناهای به جا مانده تاریخی ارزشهایی است که ما حق نداریم آن را خراب کنیم. ما حق نداریم تاریخ، فرهنگ، جغرافیا، تمدن و صنف را نادیده گرفته و تصمیم به نوسازی و برهمزدن یک بنای تاریخی بگیریم. در واقع ما گرفتار یک نوع تازه به دورانرسیدگی مضاعف هستیم که اتفاقاً آنها که ادعا میکنند این مسائل را میفهمند، از همه بدتر هستند.
داستان و رمان ما در ظرف تهران ظهور و بروز پیدا میکند
وی ضمن بیان اینکه تعلقی که ما باید با بافت تاریخی شهر داشته باشیم، آسیب دیده، عنوان کرد: تهران مرکز بلوغ داستان و رمان است، یعنی اگر یکی بود یکی نبود جمالزاده را، به عنوان اولین داستانی که نوشته شده در نظر بگیریم، رمان و داستانی که بعد از آن، در ادبیات داستانی ما شکل گرفته، فارغ از اینکه پدیدآورنده آن کجاست، در ظرف و ظرفیت تهران ظهور و بروز پیدا میکند و به بلوغ میرسد.
عضو شورای اسلامی شهر تهران با تاکید بر نقش و جایگاه تهران در ادبیات داستانی ما، گفت: تهران یک بدهوبستان با همه ایران دارد که باعث میشود، هم از همه ایران تاثیر بپذیرد و همه ایران را نمایندگی کند و هم بر همه آنها تاثیر بگذارد؛ به همین دلیل است که دولتآبادی که در تهران است، میتواند روایتی از روستای خود بدهد که انصافاً روایت ماندگاری میشود. اصلاً جایگاه و خاستگاه رمان، شهرهای بزرگ و انسان و زندگی جدید است، که این در تهران اتفاق افتاده است.
اگر رمان یا داستان اُفت کند، شهر اُفت میکند
او ادامه داد: این صرفاً بیان یک روایت نیست، بلکه به نوعی نقد شرایط هم هست. از این جهت اگر رمان یا داستان افت کند، شهر افت میکند و برعکس، اگر شهر افت کند داستان و رمان افت میکنند؛ چون اینها داد و ستد متقابل با یکدیگر دارند، بنابراین جایزه داستان تهران باید برای ما خیلی مغتنم باشد، چون روایت متقابل انسان و شهر، کیفیت زندگی و تلاقی تاریخ، جغرافیا و فرهنگ است. البته هر نقطه تهران دارای یک روایت تکرارپذیر و لایهبهلایه است که فقط به زبان داستان و رمان میتوان گفت. از این جهت حفظ این حرکت خیلی نیاز و ضروری است.
مسجدجامعی در پایان، ضمن تشکر از برگزارکنندگان جایزه داستان کوتاه تهران، ادامه آن در هر شرایطی را ضروری خواند و افزود: این حرکت ضرورت و نیاز شهر ما است؛ چون شهر ابعاد جدیدی پیدا کرده که در این گفتوگوها میسر است. در حقیقت روایت ایران را از اینجا میتوان انجام داد؛ از این جهت این رویداد بستر ویژهای است که مکمل اینجا یعنی قلب تهران است. در حقیقت رمان و داستان هم قلب هنر است که بر اساس آن میتوان شیوهها و شکلهای مختلف ادبی، هنری و شعری را گسترش داده و خلق کرد. خواهشم از جمع این است که برنامه چهارم این جایزه را از همین الان تدوین کنند،چرا که وقت کم است.
نظر شما